Kylián Festival. 8 manieren waarop je als choreograaf aan de top blijft

Jiří Kylián staat niet op het Holland Festival. Hij heeft zijn eigen festival. In het kleine Korzo theater waren tien dagen lang op een intieme wijze werken te zien van de grote choreograaf. Gevarieerd en nog steeds indrukwekkend. Volgend jaar is Kylián 45 jaar lang actief als choreograaf. Hoe blijf je zolang presteren aan de wereldtop? 

Een jong ogende Jiří Kylián spreekt een tjokvolle zaal toe. Bescheiden, charmant, met een kwinkslag en stijlvol gekleed. Hij sluit het naar hem vernoemde festival af met het programma KYLWORKS: Anonymous, 14’20” en Birth-Day. Aan de hand van het festival 8 antwoorden hoe je als choreograaf op hoog niveau kan blijven presteren.

1. dadendrang in de genen

Het helpt als minstens een van je ouders iets bereikt heeft. In Jiřís geval maakte zijn vader carrière als bankier en was zijn moeder op jonge leeftijd succesvol als danseres. Kylián lijkt een autenthieke, grootsdenkende dadendrang te bezitten.

[Tweet "Jiří Kylián: van bankierszoon tot dansicoon"]

2. liefde voor het vak

De drie verschillende werken van KYLWORKS verraadden elk een toewijding van de maker voor zijn werk en voor zijn dansers. Zoals een ouder een kind met een deken toestopt: alles voltooid en volmaakt.

3. onderhoud een visie

Bij NDT had Jiří al snel aandacht voor jonge talenten. Dit resulteerde in NDT 2. Hetzelfde gold voor oudere dansers: NDT 3 deed hen stralen. ‘All ages dance’ is een visie die Kylián blijft volgen. Daarnaast ziet hij deze levensloop van dans als nietig onderdeel van een groter universum. Verwondering overvalt je daarom in het duet 14’20’’. Een totale en verstillende schoonheid van twee dansers die als hemellichamen afsterven.

4. werk met een muze

Gebruik een muze klinkt minder aardig. Het is al ellendig genoeg voor muzen om zichzelf geheel te geven en later weer ingeruild te worden. Kylián blijft echter trouw aan zijn enige muze en levenspartner: Sabine Kupferberg. Ook in Anonymous en Birth-Day blijkt waarom: de danseres, ooit door John Cranko geadviseerd beter actrice te worden, oogt onveranderd natuurlijk en vult het toneel met haar aanwezigheid.

5. volg de via dolorosa

Genoeg choreografen geven er na verloop van tijd de brui aan. Onvoldoende succes, een andere baan die lonkt. Volhouden in moeilijke tijden maakt je sterker, is Kyliáns overtuiging. ‘It’s not been honey-tasting all the time’, aldus de choreograaf.

6. achter elk artistiek succes staat een zakelijk leider

Twee woorden. Carel Birnie.

7. combineer creatie met directie

Balanchine, Graham, Cranko. Het kan je als groot choreograaf helpen om artistiek leiding te geven aan een gezelschap. Het completeert je, of geeft juist afleiding.

8. houd gevoel voor humor

Op portretfoto’s zie je Jiří met een masker in de hand. Hij heeft iets te verbergen, of wil niet al te serieus overkomen. In het hoffelijke Birth-Day gaan de komediant en het kind in Kylián geheel los. De pietluttigheid van relaties en het effect van ouder worden brengt hij minutieus in beeld.

Werk van Kylián is voorlopig niet te zien bij NDT. Wel viert Introdans Ensemble voor de Jeugd in oktober haar 25-jarig bestaan met een Kylián-programma. Wie meer over de choreograaf wil weten kan het boek One of a Kind kopen dat tijdens het Kylián Festival gelanceerd werd.