Meteen naar de inhoud

Het koloniale beeld van de zwarte vrouw met ontbloot bovenlijf wordt herschreven in Legacy van Nadia Beugré op @HollandFestival

Een flinke groep vrouwen, hun huid alle kleuren bruin, wit en zwart, hun borsten en borstjes flink hoppend op de maat van stappende en rennende bewegingen op de plaats, zwermt bij binnenkomst van de zaal in de Brakke Grond rond de eigen as. Legacy is een intieme voorstelling die in alle opzichten losjes op en neer beweegt tussen concert, performance, ritueel, pure dans en participatie.

Niet laten opjutten

Verhalen over zwarte vrouwen die het lot in eigen handen namen en dat met de dood of een ander gruwelijk offer moesten bekopen, vormen het uitgangspunt van Legacy. Maar de voorstelling ademt een standvastige rust en doelbewuste nonchalance uit, alsof Beugré geen zin heeft om zich te laten opjutten en heftige politieke statements te maken.

Samen met een groep vrouwen uit Amsterdam en omgeving, begeleid door de stevige geluidsmix, zang en basgitaarrifs van Manou Gallo, belichaamt Beugré de verhalen door een aaneenschakeling van eenvoudige gebaren, zoals het gedeelde marstempo, een in de lucht gestoken vuist of een schreeuw uit een van de kelen.

Beugré en haar partner in crime Hanna Hedman bewegen als hoeders, moeders en broeders met de groep, die langzaam op stoom komt. Het koloniale beeld van de zwarte vrouw met ontbloot bovenlijf wordt herschreven door de manier waarop de vrouwen het zich zonder veel poeha toeëigenen. Het verhaal over het voor de dekolonisatie doorslaggevende vrouwenprotest bij Grand-Bassam en Abidjan in Ivoorkust in 1949 staat kort beschreven in de voorstellingsflyer.

Gezamelijkheid

In de voorstelling zelf benadrukt Beugré vooral de gezamelijkheid van de lichamen, het vinden van een onderling ritme in verschil, van een stug volhouden in het handelen. Het is een beeldschoon gezicht, alle bovenlijven zwijgend in beweging. Het herinnert mij ook even aan de tijd dat in Nederland, ergens eind zeventiger jaren, vrouwen massaal hun bh’s in de kast lieten en ook op het strand het gewoon werd om ohne oben te verschijnen. Die tijden zijn voorbij.

Een prachtig staaltje publieksparticipatie ontstaat wanneer Hanna Hedman een man uit het publiek vraagt haar te helpen. Hij moet haar arm stevig naar achteren trekken, zodat zij in de tegenbeweging haar lichaam net in balans kan houden. “If you push me here, it is easy to forget”, zegt Hedman keer op keer. Uiteindelijk draven ze gezamelijk in een schier onmogelijke houding de arena rond, het publiek grinnikend op kleine podia eromheen. Dat de manipulatie van zwarte vrouwen door witte mannen een traditie is die nog maar nauwelijks in het openbaar wordt besproken, en nog maar net de de pagina’s van de middelbare schoolboeken heeft gehaald in Nederland, is een gedachte waar je als toeschouwer zelf op moet komen.

Scherper

Scherper is het duet dat Beugré en Hedman dansen. Subtiel worden op de grens van performance en dans losse handelingen choreografisch gerangschikt. Beugré weet de geestesgestelheid van alledaagse beslommeringen over te brengen. Het heeft iets uiterst persoonlijks, maar blijft ook volkomen open, onnadrukkelijk. Sexueel is het duet ook, zonder ooit pronografisch te worden.

Foto: Dylan Piaser.

Voor zover je al van hoogtepunten zou willen spreken, maakt de rituele solo van Beugré – naakt op een rode string na, later gehuld in een kleed van aan elkaar geknoopte bh’s – nog de meeste indruk. Nadat het publiek een slok whiskey heeft gekregen ter opening van het ritueel, en de groep vrouwen een hemel van bh’s heeft opgehesen, werpt zij haar lichaam in de strijd. Ook haar (jammer genoeg niet verstaanbare) dialoog met Manou Gallo, die sowieso regelmatig het podium opgaat mét en zonder gitaar, beschrijft een wonderlijk soort helderheid of verlichting. Het vege lijf inzetten als wapen, je tegenstanders er trots mee op hun plek wijzen, het is een oud en mooi gegeven. Het staat ook ver af van het passieve, gedomesticeerde of kapotgebeukte slachtoffer van geweld, het hysterisch of triomfantelijk sexuele vrouwenlichaam, dat we zo vaak te zien krijgen.

In Legacy weet Beugré de intimiteit van vrouwen onderling heel zorgvuldig te verbinden met persoonlijke gestes en historische verhalen, die over strijd gaan en offers, zonder dat de vrouwen opnieuw geofferd hoeven te worden. Sexualiteit, verlangen, stem en handeling, ze zijn allemaal zachte gebaren die in vanzelfsprekendheid worden gedeeld.

Na Legacy (2015) bracht Beugré afgelopen najaar Tapis Rouge uit, dat in oktober tijdens Afrovibes te zien is. Bovendien is ze voor vijf jaar verbonden als resident aan Vooruit in Gent. Ook werkt ze samen met Dorothée Munyaneza en Boris Charmatz. Allemaal dingen om naar uit te kijken.

Goed om te weten Goed om te weten

Cultuurpers werkt anders. Jij bepaalt wat dit verhaal waard is!

Wat fijn dat je tot hier gelezen hebt. Je las inmiddels alweer verhalen van deze auteur. Laat je waardering blijken met een kleine donatie!

donatie
Doneer

Waarom doneren?

We zijn ervan overtuigd dat goede onderzoeksjournalistiek en deskundige achtergrondinformatie essentieel zijn voor een gezonde cultuursector. Daar is in kranten en andere oude en nieuwe media vaak geen plek en tijd voor. Cultuurpers wil die ruimte en tijd wel bieden, en we willen dat voor iedereen zo houden. Of je nu rijk bent, of arm. Daarom willen we deze site zo veel mogelijk gratis houden. Dat kost geld, veel geld. Dankzij donaties van lezers zoals jij kunnen we blijven bestaan, en beseffen we ook hoe belangrijk lezers ons vinden. We vinden het bovendien de best mogelijke manier om journalistiek onafhankelijk te houden. Zo bestaat Cultuurpers al sinds 2009: dankzij lezers die zo een beetje eigenaar worden van deze onmisbare plek!

Je kunt ook lid worden, dan zet je je eenmalige donatie om in blijvende steun!

Fransien van der Putt

Fransien van der Putt is dramaturg en criticus. Zij werkt o.a. met Lana Coporda, Vera Sofia Mota, Roberto de Jonge, João Dinis Pinho & Julia Barrios de la Mora en Branka Zgonjanin. Zij schrijft over dans en theater voor Cultureel Persbureau, Theaterkrant en Dansmagazine. Tussen 1989 en 2001 mixte zij tekst als geluid bij Radio 100. Tussen 2011 en 2015 ontwikkelde zij een minor voor de BA Dance, Artez, Arnhem – over artistieke processen en eigen onderzoek in dans. Binnen haar werk heeft zij speciale aandacht voor de betekenis van archieven, notatie, discours en theatergeschiedenis in relatie tot dans in Nederland. Samen met Vera Sofia Mota onderzoekt zij in opdracht van www.li-ma.nl het werk van video-, installatie- en peformance- kunstenaar Nan Hoover.Bekijk alle berichten van deze auteur

Privé Lidmaatschap (maand)
5 / Maand
Voor natuurlijke personen en ZZP’ers.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen mastodon-account
Toegang tot onze archieven
Klein Lidmaatschap (maand)
18 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van minder dan 250.000 euro per jaar
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Extra aandacht in berichtgeving
Groot Lidmaatschap (maand)
36 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van meer dan 250.000 euro per jaar.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Deel persberichten met ons publiek
Extra aandacht in berichtgeving
Premium Nieuwsbrief (substack)
5 proefabonnementen
Al onze podcasts

Betalingen geschieden via iDeal, Paypal, Creditcard, Bancontact of Automatische Incasso. Wilt u liever handmatig betalen, op basis van een factuur vooraf, rekenen we 10€ administratiekosten

*Alleen bij een jaarlidmaatschap of na 12 maandelijkse betalingen

nl_NLNederlands