Love & Revenge wil de Arabische wereld een nieuw gezicht geven

Je neemt filmklassiekers als Dracula en Star Wars, speurt hun Arabische remakes op, en edit deze fragmenten op een live soundtrack waarin de Arabische popgeschiedenis samensmelt met elektronische muziek van nu. Dit, in het kort, is het recept van de dynamische samenwerking tussen muzikant Rayes Bek en videoartiest Randa Mirza, beter bekend als Love & Revenge. Met hun meeslepende show stond het duo – oorsprong Libanon, woonplaats Parijs – klaar om af te reizen naar 73eeditie van het Holland Festival. Covid-19 gooide echter roet in het festivaleten, en zo staat Love & Revenge volgende week niet in Amsterdam, maar op het virtuele HF podium. Daar presenteert de groep de video Tarmentini: een niet te missen indruk van Glory & Tears, hun audiovisuele liveproject.

Erfgoed in de mix

Wie zich een moment in Love & Revenge verdiept, valt direct twee aspecten op. Zoals hun naamgeving heel helder maakt, zijn Mirza en Bek ten eerste gek op tegenstellingen. Ogenschijnlijke tegenstellingen, zo blijkt, want de groep – die live ook oedspeler Mehdi Haddab en toetsenist Julien Perraudeau tot zich rekent – maakt zich, ten tweede, juist hard voor samenbrengen. ‘Fusion’ mag als term een wat gedateerde bijsmaak hebben, voor Love & Revenge is ze anno 2020 geheel essentieel. ‘Wij zien cultuur absoluut niet als iets monolithisch; we (re)mixen vanuit vele culturen een eigen, nieuwe cultuur.’

Glory & Tears werd geboren uit noodzaak. Het geïnstitutionaliseerd archiveren van populaire cultuur is allesbehalve vanzelfsprekend  in de Arabische wereld. ‘Doodzonde’, aldus Bek en Mirza, die het daarom hun missie maakten om vergeten cultuur te ontginnen – van Libanon en Saoedi-Arabië tot Mauritanië. Een moeizame zoektocht die, bij gebrek aan audiovisuele archieven, in ieder geval issues rondom gebruiksrecht direct uit de weg ruimt. ‘Een geluk bij een ongeluk.’ Ditzelfde geldt overigens voor Tarmentini, de videoclip die op 16 juni het licht ziet. Toen de maatregelen rondom covid-19 het Holland Festival debuut van Love & Revenge begonnen te dwarsbomen, doken Mirza en Bek – in quarantaine – hun eigen archief in.

Tarmentini en Martini

Het resultaat is Tarmentini, een AV-gerecht met drie hoofdingrediënten. Ten eerste is er het onderliggende lied dat vooral in de jaren 80, tijdens de Libanese Burgeroorlog, op nationale radio te horen was. De componist, zanger en titel zijn tot op heden onbekend, maar het constante ‘tarmentini, tarmentini, tarmentini’ in de lyrics duidt op de dodelijke wapens die werden ingezet door de Britten. De liedtekst beschrijft een onmogelijke liefde, en de gekrenkte mannelijke hoofdpersoon dreigt zichzelf van kant te maken. Het moordwapen: ‘tarmentini bij een glas martini’. Vanwege de oorlog werd het lied nooit officieel uitgebracht, maar een opname overleefde – en vond haar weg naar Love & Revenge. Ten tweede is er het visuele element: de even onheilspellende als humoristische draculafilm Anyâb (regie Mohamad Chebl, Egypte, 1981), door Mirza gemixt met beelden uit hun meest recente liveshow en ge-edit op het muzikale arrangement van Bek. Dat arrangement, ten derde, is gestoeld opeen eigentijdse beat die het midden houdt tussen de deinende dance van Omar Souleyman en vocalere, melancholische electropop.

De audio- en videobronnen die Love & Revenge aanboort voor een vertaling als Tarmentini zijn vaak moeilijk toegankelijk en complex, zowel voor westerse als oosterse ogen en oren. Cruciaal is daarom de ‘hedendaagse brug’ die Bek en Mirza maken door middel van elektronische muziek en het inventieve, snelle knippen en plakken van beeldmateriaal. ‘Om heel eerlijk te zijn: het originele materiaal is esthetisch vrij saai als je geen specialist of nerd bent’, lachen ze. ‘Dat maakt het gelijk een grote uitdaging om een bewandelbare brug naar het nu te bouwen. Onze generatie, waar dan ook, luistert naar elektronische muziek’, legt de groep uit. ‘Deze richting lijkt ons dus niet meer dan logisch. Of je thuis bent in de Arabische wereld of niet, je ontdekt een nieuw geluid, een nieuw gezicht.’

Eigen en eigentijds

Hoe dat gezicht er uitziet? Bij nader inzien is ‘nieuw’ toch niet de juiste omschrijving, aldus Bek en Mirza, vooral als je goed let op de liberale thematiek van de oorspronkelijke audio en video. ‘Eigenlijk zeggen we: kijk nog eens goed! Dit is de muziek die een paar jaar geleden op de Arabische radio klonk; deze beelden waren ooit op de Arabische televisie te zien. Glory & Tears probeert stereotiepen te doorbreken. De Arabische wereld is zó groot, zó divers. Tot de jaren 80 waren in onze kunst en cultuur vooral vrouwen aan de macht en ondanks de opkomst van het radicalisme spelen zij nog steeds een enorme rol. En neem een kijkje in het Beiroet van nu: seks en drugs zijn de orde van de dag; het uitgaansleven en de LGBT+ community zijn fantastisch…”

Love & Revenge geeft een eigen en eigentijdse indruk van de wereld die haar voortbracht, maar houdt diezelfde wereld ook heel bewust een spiegel voor. De reflectie? ‘It looks funky and sexy. Well… we make it look funky and sexy.’

Goed om te weten

Tarmentini gaat op 16 juni 2020 in première tijdens het (virtuele) Holland Festival. Meer informatie vind je hier.