Met een bomvol programma zoals Writers Unlimited 2013 wil het wel eens gebeuren dat je, ook als professioneel journalist, ondanks alles toch ergens té laat komt binnenvallen, en dan nog net een glimp opvangt van iets heel moois. In dit geval, na de krachttoer van Amos Oz en Adriaan van Dis, was dat het spoken word optreden van de Keniaanse Ngwatilo Mawiyoo. Mea culpa daarvoor.
Mawiyoo leidde het programmaonderdeel Forget It! in. Een gesprek met Hans Goedkoop (bekend van het zeldzaam interessante programma Andere Tijden) en de globetrotter Alberto Manguel, gemodereerd door David van Reybrouck. Een dialoog over de zwarte bladzijden van de geschiedenis en de verantwoordelijkheid van auteurs om daar iets zinnigs over te zeggen. (Hanaan as-Sjaikh stond ook ingepland, maar was door alle commotie van de vorige avond haar stem verloren en liet een tekst over de moordpartijen in Libanon voordragen door Rodaan al Galidi.)
Het was een merkwaardige combinatie van auteurs. Goedkoop droeg een prachtige tekst voor uit zijn boek De Laatste Man, een persoonlijk onderzoek naar de rol van zijn grootvader als generaal tijdens de politionele acties in Nederlands-Indië. En het zwijgen van zijn familie hierover. Auteurs hebben wel degelijkheid een verantwoordelijkheid om de zwarte bladzijden uit het verleden te belichten, vindt hij.
Manguel had een andere, meer tegendraadse insteek. Hij scheeft een roman over een Argentijnse militair die terechtkomt in het fascistische Spanje in de Franco-jaren, Todos los hombres son mentirosos. “De enige verantwoordelijkheid die een schrijver heeft, is het produceren van een boeiende tekst. Ik wil Hans’ boek graag lezen omdat het boeiend geschreven is, niet omdat hij de waarheid boven tafel haalt. De waarheid interessert me niet. Voor mij bestaat alleen dít, de tekst. Zodra je begint te schrijven moeten je persoonlijke drijfveren ondergeschikt worden gemaakt aan de technische kant van de tekst – want die moet gewoon lekker lezen. Je vraagt van een bakker toch ook niet of hij een ethisch correct persoon is? Hij moet gewoon goed brood bakken. De grootste literaire figuren aller tijden waren vaak de ergste burgers.”
“Niet mee eens,” zegt Goedkoop. “Ik heb met dit verhaal mijn grootvader – en zijn geschiedenis – weer tot leven gebracht. En daar kunnen we iets van leren.” Manguel knikt: “Maar als je een slecht boek had geschreven, zou niemand het een moer kunnen schelen. Ik denk dat een schrijver vooral zijn fantasie moet gebruiken, en zich moet inbeelden hoe hij zelf in bepaalde situaties zou hebben gehandeld. Dan blijkt dat er maar heel weinig mensen écht een heldenrol aankunnen.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
