‘Zijn alle priesters homo?’ en nog zes vragen aan de regisseuse van In The Name Of

Deze week in de bioscoop: In the Name of, een ouderwets stevig Pools drama over een priester die door het celibaat tevergeefs aan zijn homoseksualiteit probeert te ontsnappen. Hij werkt in een dorpje in de provincie met moeilijk opvoedbare tieners. “Ik zou al die jongens wel willen neuken”, roept hij

in een moment van vertwijfeling. Bij de première vorig jaar in Berlijn vertelde filmmaakster Malgoska Szumowska (Elles) er meer over.

Waarom dit verhaal?

“Vier jaar geleden kwam ik een krantenbericht tegen over een jongen die een priester had vermoord. Daar was veel over te doen, niemand begreep waarom. Was er homoseksualiteit in het spel? Misbruik? Het geval interesseerde me, maar ik wilde geen film over pedofilie of misbruik maken, en ook de kerk niet rechtstreeks aanvallen. Ik wil van mijn hoofdpersoon houden. Hem begrijpen en niet veroordelen. Je kan je nauwelijks voorstellen hoe eenzaam zo’n bestaan is. Priesters die ik spreek vertellen me dat het vaak moeilijk is.”

Katholieke kerk en homoseksualiteit, is dit nieuw voor Polen?

“Zo’n film als deze was er nog niet. Maar het onderwerp staat tegenwoordig wel in de belangstelling. Priesters die uitstappen, bijvoorbeeld omdat ze willen trouwen, is een hot item.”

Verandert de positie van de kerk in Polen?

“Jazeker. In de communistische tijd had de kerk een heel andere rol en stond ze aan de kant van critici van het systeem. Nu zit de kerk in de conservatieve hoek. De invloed neemt af, maar 90 procent van de Polen is nog wel katholiek.”

Het slotbeeld suggereert bijna dat alle priesters homo zijn. Een provocatie?

“Een Poolse journalist vond dat die laatste scène niet nodig was. Maar dat hadden we in de montage geprobeerd en dat was slap. Het is geen opzettelijke provocatie, maar ik wil mijn kop niet in het zand steken. Het slot moet krachtig en dramatisch zijn, en niet sentimenteel. De interpretatie laat ik aan de kijker over. Maar het komt inderdaad voor dat de vriend van een homoseksuele priester naar het seminarie gaat om de relatie in stand te kunnen houden.”

Veel scènes zijn bijna documentair, is dat opzet?

“Ja, het is gedraaid in een streek van Polen die ik goed ken uit mijn jeugd. Heel arm en claustrofobisch. Mijn eerste film was een documentaire die ik daar maakte. Met In the Name of ga ik terug naar mijn roots. Veel van de jongens in de film komen ook uit dat dorp.”

‘Flikker’ en ‘jood’ liggen hen als scheldwoord voor in de mond.

“Dat klopt. Mijn zoontje deed daar ook aan mee. Daar heb ik hem flink over toegesproken. Er is veel onwetendheid.”

De kerk komt er niet zo heel goed af. Toch is een van de preken van de priester, over de goddelijke kern die ons allemaal gelijk maakt, heel ontroerend.

“Die tekst is geschreven door een echte priester, die ook optrad als adviseur voor de film. Sommige priesters waren verrassend welwillend en open, dat kan ik verzekeren.”