Er komt weer een Bambierambam. Om de paar jaar nemen de twee kernleden van theatergroep Bambie (Jochem Stavenuiter en Paul van der Laan) met gastacteurs voor enkele dagen hun intrek in een theater in Nederland om enkele oude voorstellingen opnieuw te spelen.
Hiermee hoort Bambie tot de groepen waarvan de producties, met oorspronkelijke cast, het langst repertoire houden. Sommige voorstellingen zijn al meer dan tien jaar oud. Verliezen ze niet aan actualiteit? En hoe is het voor de spelers, die inmiddels met allerlei ander theaterwerk bezig zijn, om de producties opnieuw te spelen?
,,Het is sowieso leuk ze opnieuw te doen,” zegt Jochem Stavenuiter. ,,Het is anders dan toen, maar toch ook eigenlijk weer niet. Bij het maken van een nieuwe voorstelling gingen we met onze gastspelers aan het werk vanuit een basisidee, dat Paul of ik aandroegen. Alle gedachtestappen die daarop volgden leidden tot de uiteindelijke voorstelling. Nu we die stukken herhalen, komen we in diezelfde stappen terecht. Soms plaatsen we er vraagtekens bij en veranderen er iets aan. Maar al doende komen we toch steeds weer uit bij wat we toen bedacht hadden.”
,,Wat wel echt anders is geworden, is de energie die we toen gebruikten om het stuk over het voetlicht te krijgen. We merken nu dat die stukken gemaakt zijn door een jonger lichaam en een jonger hoofd. De gedachtesprongen waren toen anders. En fysiek merken we gewoon dat we niet dezelfde conditie hebben als toen. Toch is dit niet waar het effect van de voorstelling van afhangt. Wat we nu meer hebben dan vroeger is: nuance en precisie. We hebben meer mogelijkheden ontwikkeld om ons uit te drukken. Een klein gebaar werkt nu veel sterker dan het grote gebaar van vroeger. We gaan efficiënter met onze energie om.”
Bambie heeft er altijd naar gestreefd universele onderwerpen aan te snijden. Voor de meeste voorstellingen, ook die nu op de Bambierambam te zien zijn, staat de actuele waarde nog steeds overeind.
,,Bambie 7 gaat over de vluchtelingenthematiek. Als we die voorstelling nu hadden gemaakt, hadden we het anders uitgewerkt. We zouden iets met een boot en water hebben gedaan. Maar in 2001 kozen we als gegeven: spullen die mensen meenemen als ze moeten vluchten. Een van onze beelden in Bambie 7 is dat een van de personages zeven lagen kleren over elkaar aan heeft, die een voor een worden uitgetrokken. Het idee kwam uit het dagboek van Anne Frank. Ze beschrijft haar vertrek naar het Achterhuis, om onder te duiken. Koffers mochten ze niet meenemen, omdat ze anders op zouden vallen. Daarom had ze al haar mooie kleren over elkaar heen aangedaan. Ze was helemaal dik en rond en vond dat zelfs grappig. Wij hebben dat beeld onze eigen draai gegeven. Behalve een methode om veel kleren mee te nemen, is het een beeld voor iets wat afgepeld wordt, als de lagen van een ui. En dat staat dan weer voor het langzaam afpellen van lagen tot de kern van het menszijn.”
Een ander niet-tijdgebonden thema vinden we in de dertiende voorstelling, Bambie Treize. ,,Deze gaat over heimwee naar een tijd waarin je zelf nooit geleefd hebt, zoals je dat kunt hebben als je oude films ziet. De film noir inspireerde ons. Zo’n film geeft je het gevoel van de zekerheid van het bekende. Daaronder ligt een dieper verlangen: dat je eigenlijk iemand anders zou willen zijn dan je bent.”
De zestiende voorstelling van Bambie, Bambie F-16, gaat over wereldleiders, of beter: dictators. De voorstelling is uitzonderlijk, omdat hij volgens Jochem Stavenuiter cartoonesker is dan de andere. ,,Toen we Bambie F-16 gingen maken, stelde ik voor dat ieder een echte wereldleider tot voorbeeld nam en zich eigen maakte aan de hand van biografieën. Maar Martin Hofstra, die ook meedeed, zei dat hij zich onmogelijk in een dictator kon verplaatsen en dat hij zo iemand alleen van een afstand, vanuit verrekijkerperspectief kon zien. Daar had hij gelijk in. We maakten de voorstelling in de tijd dat Gaddafi ten val kwam. We zagen documentaires en lazen over hem en andere dictators in de kranten. Het bleven figuren die ver weg waren. Zo bereidden we ons voor met gedragsobservering in plaats van te proberen ons in te leven in de psychologie van de dictator. We gaven er een ondertitel aan: Achtervolgingsballet voor wereldleiders. Het werd een soort Tom-en-Jerry-choreografie, een voorstelling waarin dictators geparodieerd werden vanuit een Nederlandse visie. Als we midden in een autoritair bestuurd land hadden gezeten, zouden we een heel andere voorstelling hebben gemaakt. Ik ben wel op het Tahrirplein in Caïro geweest en heb daar een beetje opgesnoven van de revolutie in Egypte. Maar de revolutie daar bleef toch iets wat ik van een afstand zag. Ik realiseerde me dat wat wij hier in het theater doen volstrekt niets betekent voor dictators zelf.”
Bambie 14 gaat over passie, over liefde en liefdesdelicten, ook een thema dat nooit ophoudt actueel te zijn. Jochem en Paul kregen een boek in handen waarin crimes passionels beschreven worden, case studies voor de politie. Het boek dateert uit de jaren dertig, bevat zwartwit foto’s van plaatsen delict en is in een vooroorlogse stijl geschreven. ,,Het maffe is: door die zwartwit foto’s kijk je er heel anders naar. Ze krijgen een soort schoonheid. Als je hedendaagse foto’s van moorden ziet, zijn ze in kleur en word je overvallen door de heftigheid ervan. Maar die oude foto’s en de ouderwetse teksten maken de ridicuulheid zichtbaar van hoe men toen dacht over dit soort dingen. Juist hiermee raken we aan het universele van het thema ‘jaloezie’, van de wanhoop die vaak achter dit soort gebeurtenissen zit.”
Op de eerste avond van Bambierambam wordt Het groot Bambieboek gepresenteerd, een 250 pagina’s tellend boek vol kleurenfoto’s en achtergrondteksten over de voorstellingen die Bambie vanaf het begin heeft gemaakt. Het boek is ter plekke te koop voor een kortingsprijs van € 19,- ipv € 24,50.
Bambierambam in Frascati, Amsterdam:
Do 5 feb
19.00 u.: presentatie van Het Groot Bambieboek
20.30 u.: Bambie F-16
Vr 6 feb
20.30 u.: Bambie 14
22.30 u.: Bambie 7
Za 7 feb
20.00 u.: Bambie 8
22.00 u.: Bambie Treize
Nederlands 
English (UK) 
Français 
