Onlangs lag een choreograaf in Engeland onder vuur. Als artistiek leider zou hij zijn eigen werk niet objectief kunnen beoordelen. Prompt daarop volgde een debat onder de titel Do choreographers need editors? Bij het zien van Strike Root van NDT bleef die vraag hangen: hebben choreografen een dramaturg nodig?
In Strike Root gaan de drie balletten over de Sacre, de I Tjing en songs van Patti Smith. Het programma is onderdeel van CaDance 2015. Dit tweejaarlijks festival brengt deze editie vooral werken van kunstenaars die grote verhalen opnieuw vormgeven.
Having an editor or dramaturg is a real luxury. #RambertDebate
— Rambert (@Rambertdance) January 27, 2015
Thin Skin
Choreograaf Marco Goecke weet dat hij een dramaturg nodig heeft, want dat is Nadja Kadel. Ze zetten samen een eerbetoon neer aan punkicoon Patti Smith. De solo’s op gezongen tekst spreken aan en zijn razend knap. Dans in catharsis. Hoogtepunt is de solo van Jorge Nozal. (Wanneer krijgt die man eens een prijs?) Toch blijft de dans beperkt tot beweging. Met name het afsteken van lucifers en een enkele wurggreep hebben een dramatisch effect.
Chamber
Medhi Walerski danste ooit de revolutionaire Sacre du Printemps van Béjart, dus hij weet hoe hoog de lat ligt. Zijn grondige benadering doet eraan denken: plastische lichamen met leotards, hoekige en/of dierlijke bewegingen. Een prachtig contrast tussen groep en individu valt messcherp in het begin. Alles blijft echter op een niveau: er gaat weinig de hoogte in of op de grond neer. Het debat over de choreograaf en dramaturg erkende dat een goed artistiek directeur adviezen geeft aan opkomende, talentvolle choreografen.
Safe as Houses
Paul Lightfoot en Sol Léon zijn een choreografenduo en kunnen dus met elkaar overleggen. Ze maakten indruk met dit werk uit 2001. Wat opvalt is de taal waarin ze spreken. Er is een prachtig toneelbeeld, een roterend paneel, bijzondere muziek en fabelachtige dansers. Maar de danstaal is als spreken in tongen: het is indrukwekkend, er wordt veel gezegd, maar je kan het niet duiden. Dat is misschien ook de bedoeling, want wie kan de I Tjing duiden?
Whatever we’re called – dramaturg, editor, outside eye, audience – our role is to refine the articulacy of the artist’s idea #RambertDebate — David Micklem (@davidmicklem) January 27, 2015
Natuurlijk is NDT een balletgezelschap en ballet de taal. Er worden in Strike Root echter grote betekenissen in veel woorden en dus vooral veel bewegingen overgebracht. Daarmee is de communicatieve waarde van de taal beperkt en de boodschap in zichzelf opgesloten. Ballet als kunstvorm evolueert zo niet. Hebben choreografen een dramaturg nodig? Mijn indruk ondanks al het moois, is ja. En een objectieve.
Bekijk het programma van CaDance dat t/m 15 februari te zien is.
Bekijk informatie over Strike Root
Foto header: Rahi Rezvani
Nederlands 
English (UK) 
Français 
