Componist en pianist Jeroen van Vliet kreeg – als Boy Edgarprijswinnaar 2014 – de opdracht zich door Leo Cuypers’ Zeelandsuite (1977) te laten inspireren voor nieuw werk. Hij stelde de band samen en speelde, in de traditie Cuypers en zijn mannen, op diverse Zeeuwse locaties. Zoals toen is alles vastgelegd. Op CD en (prijswinnende) DVD dit keer.
Afgelopen mei was ik bij het concert in Den Haag.
De ruimte waar ik deze muzikanten hoorde spelen, werkte zeker mee: de Glazen Zaal in Den Haag- een met glas overdekt binnenplein tussen de Portugese Synagoge en een statig achttiende-eeuws grachtenpand . Fijne akoestiek. Dito uitzicht op synagoge, blauwe hemel en de mannen.
En die kunnen spelen. Ik luisterde naar klinkend theater met zeven hoofdrolspelers die elk tig verschillende (ver)gezichten lieten horen.
Jeroen trapt solo af in de Zeelandsuite. Introduceert en nodigt uit. Poneert, woelt om en stelt gerust met melodie. De blazers nemen over en – afhankelijk van je eigen muziekbagage – klinkt hun voorstelronde in instrumentale closeharmony-, bigband- of consortstijl.
Na deze melodische presentatie barst de band los in een ritmische, luchtige groove die, zoals men in jazz gewend is, afwisselt met verschillende soli. Einde is zoals het begin zodat de cirkel rond is. Waarna nog zeven totaal verschillende delen voorbij komen.
De opbouw van de Zeelandsuite zou je, met een ruime en flexibele blik, best kunnen vergelijken met die van een suite uit de zeventiende eeuw: oorspronkelijk een verzameling dansen. Elke dans met een eigen karakter, tempo en accenten om publiek allerlei smaken voor te schotelen en vooral te laten bewegen.
De Zeelandsuite staat met de poten in die geschiedenis: zo fungeert Waterworks als ouverture, het typisch ritme van de sarabande (kort, laaaaang in een ¾ maat) klinkt in Waltz. De vaak doorgaande noten van een courante zitten in Ostinato, en als kers op de taart voelt Wind Nisse als een heuse Air. En bewegen zul je.
Meer hints naar historie klinken: van hoketus-techniek (=de tonen van een melodie worden verdeeld over meerdere spelers) uit de Middeleeuwen in Ostinato, naar Spaghetti-Western uit de jaren 60 van de vorige eeuw in Waterworks. Iets Kenny Garret-achtigs in Maurits’ Twist en een pop invalshoek in Noord-Sloe. Flarden van de anarchistische jazz-voorgangers in Wind Nisse.
Ik zie leegte, rust en ruimte (in Polder). Voel bonkige, stijgende dreigingen. Die af en toe verbeeld worden op de DVD. Er hadden meer suggestieve dolende-boot-beelden mogen zijn wat mij betreft. Hoe dan ook: ik hoor vooral retegoeie muzikanten. Elkaar soli gunnende muzikanten. Muzikanten die muziek ‘zijn’ en met zicht – en hoorbare lol spelen.
Ga ze gewoon zelf ervaren:
21 nov. Zeeland Suite – Hot House (Tuinzaal de Burcht), Leiden
22 nov. Zeeland Suite – Theater De Stoep, Spijkenisse
28 nov. Zeeland Suite – Mahogany Hall, Edam
29 nov. Zeeland Suite – Hothouse Redbad. De Harmonie, Leeuwarden
A suivre!
PS Kleine hint voor een volgend project: misschien eens wat pittige musiciennes uitnodigen? Tineke (Boy Edgarprijswinnares 2015) Postma bijvoorbeeld;)
Nederlands 
English (UK) 
Français 
