Goed nieuws voor iedereen die ook vindt dat de Nederlandse filmwereld wel wat meer pit kan gebruiken. Op 29 september wordt in filmtheater Springhaver in Utrecht de Avond van het Brandende Kalf georganiseerd. Afgerond met de uitreiking van het Brandend Kalf, de nieuwe filmprijs voor het meest opzienbarende, gedurfde, brutale of bevlogen Nederlandse filminitiatief. Tenminste, als er genoeg crowdfunders zijn die dit project van filmjournalist Karin Wolfs en schrijver A.H.J. Dautzenberg willen steunen.
Ja, u ziet het goed, dit evenement vindt, niet helemaal toevallig, plaats op de avond voorafgaand aan de uitreiking van de Gouden Kalveren. En nee, het Brandend Kalf is geen bijprogramma van het Nederlands Filmfestival. Wanneer we Karin Wolfs vragen om een en ander uit de doeken te doen wil ze er allereerst de nadruk op vestigen dat het een geheel onafhankelijk project is. Ook geen privéfeestje van Wolfs en Dautzenberg. Daarom ook die crowdfunding. Als die slaagt wil dat zeggen dat dat er nog veel meer filmliefhebbers zijn dit initiatief zien zitten.
Toch brandt ons natuurlijk de vraag op de lippen: zijn er dan nog niet genoeg Kalveren? Of gaan die Kalveren niet naar de goede films?
‘Een Brandend Kalf was er nog niet. Een prijs voor een onconventioneel initiatief dat vuur wil brengen in de momenteel door succesformules gedomineerde Nederlandse filmwereld. Die kan wel wat meer lef, durf en engagement gebruiken. Paul Verhoeven zei het nog niet zo lang geleden in een interview, toen hem gevraagd werd naar zijn grootste frustratie over hedendaagse films: ‘Het is escapisme en fantasy wat de klok slaat. Terwijl er zoveel aan de hand is als je de kranten leest.
Ik ontdekte dat A.H.J. Dautzenberg artikelen had geschreven over het gebrek aan engagement in de Nederlandse literatuur. De dingen die hij signaleerde miste ik ook bij veel Nederlandse speelfilms. Bovendien bleek hij een enorme filmbuff. Hij ziet minstens een film per dag. Zo hebben we besloten om samen iets te ondernemen om vuur te brengen naar de Nederlandse filmwereld. Wij houden van films die onze blik op de wereld verruimen, veranderen of op z’n kop zetten. Daar zouden we er graag meer van zien.
Brandend Kalf is niet de zoveelste prijs voor een film, maar een prijs voor een bevlogen initiatief of idee dat de Nederlandse film in vuur en vlam zet. Dat een frisse wind laat waaien, de boel op z’n kop zet en inspireert. Driekwart van de jaaroogst bestaat nu uit kinderfilms, romcoms, navelstaarderig drama en anderszins min of meer geruststellend vermaak. Terwijl er zoveel aan de hand is in de wereld.’
De prijs hoeft dus niet perse naar een filmmaker of een al gerealiseerde film te gaan?
‘Iedereen met een vurig initiatief maakt kans, of het nou een filmdistributeur is, of een filmtheater, of een geluidsman die tijdens een discussie opstaat en z’n hart laat spreken. Het kan ook een idee zijn dat van buiten de filmwereld komt. We laten ons graag verrassen.’
Heeft het misschien ook te maken met je artikel ‘De splinter in ons oog’ dat je schreef voor het Filmjaarboek?
‘Ja, ook. Dat artikel over het gebrek aan engagement in de (inter)nationale filmwereld is inmiddels ook te lezen op mijn site karinwolfs.nl. Bovendien wordt engagement vaak ten onrechte begrepen als drammerig sociaal-realistisch drama, terwijl dat nou juist zo vaak braaf en cliché-bevestigend is. Terwijl de term ‘engagement’ in feite juist vraagt om een onconventionele, nieuwe kijk op dingen die omstreden, marginaal of onderbelicht zijn, of over het hoofd worden gezien. Als filmmakers zich bewust worden van conventies kunnen ze er aan ontsnappen en wordt de kans op spannende, vernieuwende films een stuk groter.’
Wat het het doel van de prijs?
‘Het Brandend Kalf komt pas op poten als genoeg mensen het willen helpen financieren via Voordekunst.nl. Bijdragen kan al vanaf de prijs van een bioscoopkaartje. Het is zowel een uitnodiging aan de Nederlandse speelfilmwereld om ambitieuzer en uitdagender te werk te gaan als een steunbetuiging aan bevlogen filmmakers die gedurfde, grensverleggende speelfilms (willen) maken. Doel is daarmee een discussie uit te lokken over wat film als kunstvorm vermag.
Filmmakers kunnen ons een spiegel voorhouden en nieuwe horizonten laten zien. Het is gek dat het zo weinig gebeurt.’
Wie wijst de winnaar van het Brandend Kalf aan?
‘Een jury. Wie daarin zitten maken we tegen het eind van de crowdfundingsactie [deze loopt tot 10 juni, LB] bekend. Er is geen geldbedrag aan de prijs verbonden. Het Brandend Kalf is een uit glas geblazen ‘vuurbeker’ in de vorm van de kop van een kalf, naar een ontwerp van glaskunstenaar Melvin Anderson.’
Onder de kunstenaars die op de avond optreden zie ik veel theatermensen en beeldend kunstenaars, weinig filmmensen. Toeval of opzet?
‘De Avond van het Brandende Kalf wordt een avondvullend programma met een speelfilmlengte aan optredens. Kunstenaars uit verschillende kunstdisciplines komen vuur brengen. Met de uitreiking van de prijs als sluitstuk. Het lijkt ons wel eens verfrissend om kunstenaars uit andere disciplines te vragen. Die dragen allemaal elementen in zich die ook in speelfilms een rol spelen. Muziek, verbeelding, woord en vooral: bezieling. We hopen zo vuur en inspiratie te brengen, misschien helpen we mensen weer aan nieuwe ideeën.’
Bijdragen kan hier.