Waarom het meer dan dom is van de NPO om Radio Kunststof te verplaatsen

Radio Kunststof is één van de succesvolste programma’s in de vroege avond op onze landelijke rampenzender Radio 1. Dat succes komt deels door de mooie formule: een lang gesprek met een meer of minder bekend figuur uit de kunst- en mediahoek. Veel belangrijker reden voor dat succes is echter het uitzendtijdstip. Tussen zeven en acht uur ’s avonds zitten heel veel mensen in de auto, op weg naar een avondje kunst en cultuur. De meeste schouwburgen en concertzalen openen hun deuren immers tussen acht en half negen. Zo pak je onderweg nog wat inspirerende informatie mee, een fijn gesprek om je alvast in de stemming te brengen voor de cultuur die je zo gaat proeven. De meeste mensen gaan immers nog steeds met de auto naar hun kunst-uitje, en zijn gemiddeld een uur onderweg.

De voor een avondlijk cultuurprogramma gigantische luistercijfers van Radio Kunststof zijn zo uniek dat het gat ná acht uur wel erg zal opvallen bij de verantwoordelijke managers. Nederland zapt immers massaal naar de tv om acht uur, als ze daar al niet zaten wegens Matthijs van Nieuwkerk. De andere helft is net de parkeergarage binnengereden bij de schouwburg.

Kip met gouden eieren

Enfin. Handen in het haar voor de zendercoördinator, die natuurlijk ook van kunstvreemde zendgemachtigden als EO en WNL regelmatig te horen krijgt dat zij ook wel eens op dat waanzinnige timeslot van zeven uur willen zitten. Dus besluit men dat het maar eens afgelopen moet zijn met die kip met die gouden eieren. Het mes gaat in Radio Kunststof. Voortaan begint het een half uur later, en heeft het de nobele taak om het achtuurjournaal te beconcurreren.

Dat zal betekenen dat de formule van het programma wezenlijk verandert. Niet langer meer één gast een uur lang, maar iets leuks voor, en iets heel erg spannends na het nieuws van acht uur. Beetje lastig wel, omdat de belangrijkste groep luisteraars dan toch al is afgehaakt. De auto is geparkeerd, de kaartjes moeten afgehaald. Na achten kan Radio Kunststof doen wat het wil: de luisteraars zijn weg, de gasten ook.

Luistercijfers

Binnen één, hooguit twee jaar zal Radio Kunststof zijn teruggebracht tot een half uur. Vermoedelijk getroost door de zendercoördinator die tegen de andere omroepen zegt dat ze ook wel eens iets meer aan kustecuttuur moeten doen. Zo ging het bij de tv immers ook?

Het zal best goed wezen voor de luistercijfers van Radio 1. De publieke omroep werkt op deze manier wel iets te hard mee aan het ondermijnen van de eigen positie. In Nederland is immers weinig politiek draagvlak voor de publieke omroep.

Bijstanduitkering

Misschien moeten we dat hele subsidiesysteem eens op de schop gooien. In Nederland moet je als gesubsidieerde instelling, zoals de publieke omroep, immers concurreren met commerciële zenders. Waarom is een raadsel. Het idee helpt wel mee aan het beeld dat subsidies, zeker in de kunsthoek, een bijstandsuitkering zijn voor luie rijke mensen.

Ben je het aan de belastingbetaler verplicht om zoveel mogelijk publiek te bereiken? Lijkt me een contradictie. Subsidies zijn er om dát mogelijk te maken wat anders niet gemaakt zou kunnen worden. Zoals onderwijs, zoals onderzoek naar dat medicijn dat voor de industrie niet interessant genoeg is. Subsidies zijn zo het middel waarmee de overheid zorgt dat Nederland een rechtsstaat is. Een rechtsstaat beschermt immers de minderheid tegen de willekeur van de meerderheid?

Een land dat toestaat dat programma’s als Radio Kunststof naar de marge worden verdreven verdient dus feitelijk de titel rechtsstaat niet meer. Juist de Nederlandse Publieke Omroep zou dat moeten beseffen.