Ga naar de inhoud

‘Nederlandse cultuurwereld zit vol met gelukkige vrijwilligers.’ Waarom de Cultuurindex de plank mis slaat.

Afgelopen dinsdag, 24 juli, in een week waarin heel Nederland vrijwillig voor pampus of elk willekeurig ander eiland ligt, kwam de Cultuurindex met een belangrijk stuk. In ‘Vijf vragen over vrijwilligerswerk beantwoord’ beantwoordt de Cultuurindex inderdaad vijf vragen. De vraag is echter hoe relevant deze vragen zijn voor de staat van de professionele cultuur in Nederland. En, nog belangrijker: speelt dit artikel een rol in de discussie over de slechte arbeidsmarkt in de Nederlandse kunsten?

Het stuk biedt op deze twee, uiterst belangrijke, vragen geen enkel antwoord. En dat is meer dan jammer.

Ik zal het uitleggen. Laten we eens beginnen met de conclusie van het artikel:

‘Vrijwilligers in de culturele sector vervullen talloze taken, maar een constante is dat de meerderheid van hen deze taken voor het plezier uitvoert, en daar ook nog een tijd mee door wil gaan. Deze cijfers over de beleving van het vrijwilligerswerk voegen een perspectief toe aan het debat over vrijwilligers in de culturele sector. Waar het daarin immers vaak gaat over de vraag of vrijwilligerswerk goed is of niet, valt op dat over het algemeen de tevredenheid onder vrijwilligers zelf erg hoog is.’

Paradijs

Als we deze beschrijving mogen geloven verkeren de Nederlandse culturele vrijwilligers in een paradijs van gelukzaligheid. Het zijn er dan ook 700.000. Dus waarom dan al dat geklaag in de professionele kunstwereld over al die betaalde banen die zijn vervangen door overgelukkige vrijwilligers? We meldden dat eerder al over het bibliotheekwezen, en ook in de podiumkunstsector. Het aantal vrijwilligers is daar immers, na de bezuinigingen door Rutte 1, enorm gegroeid. Ten koste van het aantal betaalde banen.

Bron: Cultuurindex

Daar maakt de Cultuurindex ook melding van, maar de auteurs stellen – gelukkig – dat ze geen idee hebben wie dat zijn en hoe dat zit. En dat is logisch. Immers, het CBS-onderzoek waarop de Cultuurindex zich baseert, gaat niet over de professionele sector, maar over het verenigingsleven in Nederland. Onze fanfares, toneelclubs, koren en wat dies meer zij. Niet over de bieb. Ook niet over de kleine theaters die hun mensen moesten ontslaan en terug laten keren als vrijwilliger. Zeker niet over de ZZP’ers die uit arren moede dan maar vrijwillig doorwerken, waar ze eerst nog facturen konden schrijven.

Geen onderscheid

Dus wat zegt dit artikel over de werkwijze van de Cultuurindex? Best veel eigenlijk, maar laat ik het erop houden dat het vooral veel meer vragen oproept dan beantwoordt. De belangrijkste, wat mij betreft: waarom is er geen onderscheid gemaakt tussen het beroepsveld en de amateurwereld? Hoe legt de Cultuurindex bij het vaststellen van de score eigenlijk het verschil tussen die twee sectoren vast? Tellen de bijna 60.000 vrijwilligers in het professionele vakgebied in die index gelijk mee in de 700.000 vrijwilligers in het amateurleven? Als dat zo zou zijn, wat voor gevolg heeft dat voor de inschatting van de arbeidsmarktsituatie in de gesprekken die nu gevoerd worden over de fair practice code?

Veel vragen waar nog geen antwoord op is. En die de vijf wel beantwoorde vragen van de Cultuurindex heel overbodig maken.

En waarom is dat belangrijk? Omdat er bij de werkgevers in de sector een onweerstaanbare neiging bestaat de boel rooskleuriger te maken dan hij in werkelijkheid is. De Cultuurindex, mede gedragen door de werkgevers, werkt daar nu gretig aan mee.

Dramatische toename vrijwilligerswerk in theaters en concertzalen.

 

1 gedachte over “‘Nederlandse cultuurwereld zit vol met gelukkige vrijwilligers.’ Waarom de Cultuurindex de plank mis slaat.”

  1. Bedankt voor je kritische reactie op het jongste stuk dat we plaatsten op cultuurindex.nl waarin we de nieuwe cijfers van het CBS over vrijwilligerswerk hebben samengevat adhv 5 vragen. Inmiddels hebben we het stuk voorzien van een nawoord/postscriptum naar aanleiding van je reactie. Te lezen op: https://www.cultuurindex.nl/nieuws/vijf-vragen-over-cultureel-vrijwilligerswerk-beantwoord
    Overigens gaat het decembernummer van Boekman dieper in op de culturele arbeidsmarkt, waarbij ook de rol van vrijwilligers aan bod zal komen. Voorafgaand aan het verschijnen van het nummer wordt een serie presentaties georganiseerd rondom het thema. Wellicht tot bij een van deze bijeenkomsten.

Reacties zijn gesloten.

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands