Het Vlaamste festival van Nederland. Theaterfestival Boulevard ziet kunstenaars zoeken naar een weg vooruit

‘We zitten als programmeurs vaker in Gent dan in Amsterdam,’ zegt Viktorien van Hulst, directeur van Theaterfestival Boulevard. Het Bossche kunstenfeest, dat zich dit jaar van 1 tot en met 11 augustus onder de Sint Jan en op onverwachte locaties rondom de Noord-Brabantse hoofdstad afspeelt, valt al jaren op vanwege de nauwe banden met onze zuiderburen. ‘De dionysische kunstenaars zitten meer in het zuiden’ verklaart Van Hulst de Vlaamse inslag. ‘Je ziet in Vlaanderen veel meer producties met een vrije dramaturgie. En wij hebben hier in Den Bosch natuurlijk ook een klap van de katholieke molen meegekregen.’

Noorderlingen hebben daar inderdaad andere ervaringen mee. Van Hulst: ‘We zien hier water in wijn veranderen. Kinderen groeien op in een katholieke cultuur die enorm op beelden, magie en legendes is gericht. Dat doet veel meer een appèl op de buik en op het gevoel. De noordelijke, protestantse traditie gaat veel meer over taal. Dat past minder bij een festival als Boulevard. In ons bedrijfsplan staat niet voor niets de term ‘Zuidelijk, Zinnelijk.’

Eigen werk

Boulevard is ook dit jaar een showcase-festival voor buitenlandse bezoekers die kennis willen maken met zowel Nederlands als Vlaams theater. ‘Dan hebben ze bij ons in één keer alles bij elkaar.’ Dat het festival voor die presentatie is uitgekozen komt natuurlijk ook door de vele internationale (co)producties die het festival presenteert: de spraakmakende groep Berlin, bijvoorbeeld, die eerder voor de toeristen uit naar Tchernobyl trok en vorig jaar nog twee Nederlandse auteurs op jacht liet gaan naar een zogenaamd gestolen doek. En werk van de Italiaanse choreograaf Allessandro Sciarroni – die recent een Gouden Leeuw won in Venetië – van de Britse Liz Aggiss, van Tabea Martin uit Zwitserland en van Omar Rajeh uit Libanon.

Studio Orka komt ook weer langs. Het gezelschap dat eerder met de unieke buitenvoorstelling Chasse Patate honderden toeschouwers tot tranen wist te roeren. Dit jaar staan ze in Den Bosch met Craquelé, een stuk over een kerk waarin de koster barstjes ziet verschijnen in zijn rotsvaste wereldbeeld. In het programmaboek valt te lezen: ‘Craquelé is ook een waarschuwing: onbenutte tijd kun je nooit terugvorderen, Kies, spring en leef nu, luidt het motto onder de kerkbogen.’

Deze insteek is ook de achtergrond van het festivalthema, dat de organisatie dit jaar over het programma heeft gehangen: ‘You Are Here’. Volgens Viktorien van Hulst is zo’n thema niet alleen publicitair van belang: ‘Nadat we de eerste voorstellingen hadden geprogrammeerd werd duidelijk dat er overeenkomsten waren in thematiek. het viel ons op dat alle stukken een sterk gevoel uitstraalden van een keerpunt, een punt waarop je onvermijdelijk een keuze moet maken. Terug kan niet, vooruit moet je, maar hoe je dat doet, daar geven kunstenaars op dit festival allemaal een ander antwoord op.’

Samenhang

Vanuit dat beeld zijn ze toen andere voorstellingen erbij gaan zoeken. Zo ontstaat er een coherent programma, al waakt Van Hulst ervoor om het te dwingend te maken: ‘Uiteindelijk doemt er voor de toeschouwer pas na afloop een thema op, wanneer je meer voorstellingen hebt meegemaakt.’

En dat is natuurlijk wat je moet doen op een festival: erin opgaan. Ik deed dat zelf dit jaar bijvoorbeeld ook bij het Holland Festival en beleefde ongekende ervaringen. Voordeel van het Bossche festival is dat het compacter is. Je kunt meerdere voorstellingen op een dag meemaken, en voor of na de grote producties kun je op het centrale plein, dat voor niet Bosschenaren heel verwarrend Parade heet, nog kleine voorstellingen meemaken, ook van ‘grote’ Vlaamse makers als Miet Warlop en Berlin.

Troostrijk

En als je erin opgaat, zoals in de openingsvoorstelling De Living van Ersan Mondtag, die in Duitsland inmiddels een sensatie is, of in de aan gelukspillen gewijde nieuwe voorstelling van Dries Verhoeven, ‘Happiness’, dan komt dat thema vanzelf bij je binnen. Van Hulst: ‘De kunstenaars die we programmeren geven blijk van een groot bewustzijn van de verwarring en het gebrek aan antwoorden daarop waar we van vandaag de dag mee te maken hebben. Wat dan opvalt is dat ze dat niet alleen constateren, en er fatalistisch over worden. Ze bieden juist allemaal een eigen perspectief over hoe we verder kunnen gaan. Dat is optimisme. Het gaat over je levenshouding. Het optimisme van ons festival is dat je het op die paar hectare erover kunt hebben. Dat is troostrijk.’

Goed om te weten

Theaterfestival Boulevard speelt zich dit jaar af van 1 t/m 11 augustus. Inlichtingen.