Een van de voordelen van de voortschrijdende ontkerkelijking is dat er op steeds meer plekken mooie gebouwen leeg komen te staan. Met die gebouwen kun je dingen doen. Met kunst bijvoorbeeld. Studio Orka uit België heeft deze week in Vught dus iets heel moois gedaan in de Mariakerk. Het leegstaande neoromaanse gebouw hebben ze veranderd in, jawel, een leegstaande kerk. In die kerk heeft de dorpsvondeling zijn eigen universum gebouwd. Dat halsbrekende bouwsel vormt een prachtig decor voor een heel lief stuk oervlaaams volkstoneel, zoals alleen Belgen dat nog kunnen maken. Of durven maken.
Na eerdere diep ontroerende successen als Chasse Patate, twee jaar geleden in een weiland onder Den Bosch, hoeven de lui van Orka geen moeite meer te doen om hun voorstellingen uit te verkopen. En terecht: de busladingen toeschouwers komen niet van een koude kermis thuis.
Divers
Nu is dat stuk, Craquelé, niet heel erg ‘divers’ qua kleurigheid van de cast, zullen we maar zeggen. Maar dat is niet erg. Sterker nog: juist omdat dit gezelschap op een festival als Boulevard staat, draagt het bij aan de diversiteit van het aanbod dat verder zo gevarieerd is als maar kan. Immers, net zo lang als de rij voor Studio Orka elke dag is, waren de rijen voor de twee avonden dat Sadettin Kirmiziyuz met zijn hitvoorstelling Citizen K in het Boulevardtheater stond.
Deze ruim anderhalf uur durende, briljant getoonzette, schreeuw van machteloze woede over de verscheurdheid van een in Zutphen geboren en getogen kind van in Turkije geboren ouders zou eigenlijk nog een jaartje langer op tournee moeten. Meer mensen moeten dit meemaken. Omdat je na die voorstelling nog net weer iets beter snapt waarom ook goedbedoelde multicultitalk zo totaal verkeerd kan aankomen bij iemand die niet als witmens in een witte samenleving is opgegroeid.
Staal
Een tent verder kreeg ik een heel ander uiterste van het diversiteitsgebeuren mee bij de ‘spoken word’-artiesten van ‘Mensen zeggen dingen’. Ik maakte kennis met maatschappelijke doodsangst van Isa Altink, de drankzucht van Mahat Arab en de diepbronzen stem van Marlon Penn. Vooral die laatste wist me te raken. Hij klinkt even Gronings warm als Ede Staal, terwijl hij eruit ziet als Bill Withers en ook die perfect kan coveren. Dat veroorzaakt een heel prettige kortsluiting in hoofd en hart.
Kortsluiting is er ook bij het beeld dat we hebben van wat elitair is, en wat niet. Ik ving een flard op van de discussies die Theaterfestival Boulevard organiseert in de foyers van Theater aan de Parade. Over elite ging het, en een van de deskundigen was vrij overtuigend in haar statement dat juist festivals met ongemakkelijke stoeltjes en warme tentjes gelden als elitair, in tegenstelling tot het rode pluche van een ouderwets theater. De bewoner van de nog niet gegentrificeerde volkswijk ziet volgens haar de opgetutte bontjas met dikke BMW niet als elite.
Elite, dat is tegenwoordig de millennial die zijn zuurverdiende Thuisbezorgd.nl centjes spendeert aan een glaasje verdejo in de wijnbar van Boulevard. Dat je het maar weet.
Die verdejo is overigens heel goed te doen.