De poppen zullen dansen, de rapen zijn gaar en de poep heeft de ventilator geraakt. Het Amsterdam Museum vervangt ‘Gouden Eeuw’ door het neutrale ’17e eeuw’. Een typisch voorbeeld van oikofobe omvolking en politiek correcte taalzuivering, of een nuttige aanpassing aan een veranderende tijdgeest? Tijd gaat het leren, maar explosief is het wel.
Bij mij roept het vragen op. Dat is een dure manier om te zeggen dat ik ernstig twijfel aan de wijsheid van dit besluit van de voltallige staf van het Amsterdamse stadsmuseum. Is het begrip ‘Gouden Eeuw’ niet juist een prachtige aanleiding om het verhaal te vertellen van hoe de Hollanders (want het waren vooral de inwoners van het gewest Holland) al dat goud en al die welvaart vergaarden? Dat het goud van de één altijd het leed van de ander betekent, is een verhaal dat niet genoeg verteld kan worden.
Eerlijk
Dat we daar tot een paar jaar geleden andere verhalen over vertelden, is alleen maar meer reden om met die eerlijke verhalen te komen. Dan is het verwijderen van het woord waarmee Nederland zichzelf eeuwenlang op de kaart zette, juist contraproductief. Je hebt opeens een extra stap nodig in het gesprek: ‘Weet je, waarom we dit vroeger De Gouden Eeuw noemden en nu niet meer?’ Die extra stap ontkracht juist het debat, omdat die ervan uitgaat dat we – door het woord niet meer te gebruiken – ons verleden overwonnen hebben. Wat duidelijk niet het geval is. Alleen daarom al.
Imara Limon, als curator nu mede verantwoordelijk voor de naamsverandering, dacht er in 2018 in ieder geval ook nog anders over. In een opiniestuk in dezelfde Volkskrant als waarin nu het einde van het Goud wordt aangekondigd, stelt ze – het gaat over de naamgeving van straten naar van hun voetstuk gevallen zeehelden – : ‘De discussie daarover, en de kans zo’n beeld of straatnaam aan te grijpen om te kijken naar de geschiedenis en welke onderdelen wij collectief zijn vergeten, is wat ons betreft waardevoller dan de conclusie of je iets behoudt of verwijdert.’
Ik vraag me af, wat er in die anderhalf jaar sinds dat artikel veranderd is.