Podiumpoëzie wordt doorgaans minder hoog geacht dan geschreven poëzie. Terwijl podiumdichters juist zo sterk kunnen raken. Alleen tijdens de Nacht van de Poëzie, elk jaar in Utrecht, eren we de performers onder de poëten. Daarna zijn het weer de ‘grapjassen’ die kunnen rijmen, zoals onlangs over Ingmar Heytze werd geschreven in een aankondiging van een podcast.
Spoken Word, de aan de hiphop ontsproten podiumpoëzie, staat nog weer wat lager op de literaire Olympus. De verwarring in literair Nederland was dus groot toen Amanda Gorman, een Spoken Word-artist van net iets boven de twintig, vanaf het hoogste podium van de VS de hele wereld wist te beroeren. Gevraagd om een vertaling bood uitgever Meulenhoff aan om de internationaal gelauwerde literaire dichter Marieke Lucas Rijneveld met die klus te eren, ook al spreekt die nauwelijks engels en ontbreekt het hun aan ervaring als vertaler.
Shitstorm
Journalist en fashion activist Janice Deul vroeg zich in De Volkskrant af waarom er geen jonge, zwarte spoken word artist was gezocht voor de vertaling van het legendarische spoken word-gedicht The Hill We Climb van Amanda Gorman, uitgesproken bij de inauguratie van Joe Biden. Daarna brak een shitstorm los waarin geroepen werd dat het kennelijk een eis was dat mensen die iets niet meegemaakt hadden niet als vertaler konden optreden van iemand die iets meegemaakt had. Janice Deul schreef natuurlijk iets anders, maar op sociale media lees je niet de bron, alleen de reacties.
Ook opvallend: de kritische stemmen worden heel indirect weergeven. “Er werd gezegd”, “critici zeggen”. Wie zei wat, precies? Ik heb niemand horen zeggen dat Rijneveld te wit zou zijn om Gorman te begrijpen, bijvoorbeeld @volkskrant. Janice Deul wordt niet eens geciteerd. pic.twitter.com/NifnNWYc3H
— Sander Philipse (@sanderphilipse) February 26, 2021
Marijn Lems en Wijbrand Schaap kijken in deze podcast met Janice Deul terug op wat inmiddels een soort TranslationGate is geworden. Alles blijkt, zoals altijd, veel genuanceerder te liggen. Alleen, in een wereld die door cancel culture en populistisch-racistische verkiezingswinst voor BBB, FvD, JA21 en PVV wordt bepaald, maken we liever van elk redelijk verzoek een oorlogsverklaring.
We spreken over de noodzaak van een ruimere blik in de literaire wereld, en minder angst voor het onbekende. Het is een aangenaam gesprek met iemand die – na haar Volkskrant-artikel – wereldwijd gevraagd is voor interviews, maar in Nederlandse media vrijwel niet meer hierover gehoord is.
Daarom nu dus exclusief op Cultuurpers.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
