Benjamin Verdonck vernieuwt, voor even, je blik op de wereld. Op Theaterfestival Boulevard #tfboulevard

Eén van de dingen die Boulevard zo bijzonder maken in het Nederlandse festivallandschap is de ruime aandacht voor Belgische voorstellingen. Waar de Nederlandse theaters steeds minder werk van over de zuidelijke landsgrenzen programmeren blijft Boulevard aan een groot aantal Belgische makers een podium bieden.

Leren samenleven

Dat levert ook dit jaar weer zeer gevarieerd werk op. In het festivalhart is De passant van Michai Geyzen te zien, die onder de vleugels van jeugdtheatergezelschap Laika een woordeloze voorstelling over samenleven maakte. Vier mannen met verschillende achtergronden (en met koffers van sterk verschillende maten) ontmoeten elkaar in een soort ontvangstcentrum.  Een stem in een vreemde taal geeft ze instructies. Met grote nieuwsgierigheid slaan ze elkaar gade, waarna er al gauw de eerste verbondjes worden gesmeed.

De passant blinkt uit in spel dat het midden houdt tussen mime en slapstick. De vier acteurs proberen ten opzichte van elkaar en de ruimte hun positie te bepalen. Dat gaat met veel botsingen en misverstanden gepaard. De spelers maken er met hun scherpe timing en geestige mimiek een waar theaterfeestje van. Vooral de boomlange Patrick Vervueren maakt indruk met zijn stille spel. Ieder moment van schrik, irritatie of verrassing is bij hem een kunstwerkje op zich.

Het is bovendien bijzonder knap hoe Geyzen en zijn cast volledig zonder woorden een kraakhelder verhaal weten te vertellen. Hoewel ze elkaars taal niet verstaan bouwen de mannen gezamenlijk een huis, dat echter snel te klein is. Het beweegt de mannen ertoe om via handopsteken te stemmen over wie de woning moet verlaten. Het hartverscheurende resultaat wordt gelukkig snel weer opgelost, maar ondertussen beklijft het beeld van uitzetting en ontheemding als gevolg van een populariteitswedstrijd wel. Door middel van dit soort slimme vondsten schetst De passant heel toegankelijk hoe groepsdynamiek werkt, en hoe angst en solidariteit daarin om voorrang strijden.

Geluk laat zich niet forceren

Helaas slaagt de voorstelling Lubricant for life wat minder goed in zijn artistieke opzet. De voorstelling van het Antwerpse gezelschap Woodman heeft zich, zo zeggen de makers bij aanvang, tot doel gesteld om het publiek gelukkig te maken. Om dit te bewerkstelligen hebben ze enkele scènes voorbereid rond het thema geluk, die ze in een door het publiek bepaalde volgorde gaan spelen. De toonzetting is aan het begin overdreven uitgelaten, alsof we bij een satirische show over positiviteitsgoeroes terecht zijn gekomen.

Van die toon – of van welke overkoepelende gedachte dan ook – blijft echter in de individuele scènes niets overeind. De sketches hebben het niveau van een bonte avond op een middelbare school en blinken uit in oppervlakkigheid en flauwe grappen. Wanneer enkele van de spelers in hun scènes een oprechtere toon proberen aan te slaan valt dat in het water omdat er geen scherpe keuzes in de opbouw en speelstijl zijn gemaakt, waardoor alles in een flauwige eenheidsworst opgaat. Juist omdat de makers zo frontaal inzetten op het gelukkig maken van hun publiek voelen al hun pogingen daartoe geforceerd en, naarmate de voorstelling vordert, wanhopig.

Een vernieuwde blik op de wereld

Iemand die er wel moeiteloos in slaagt om een gevoel van onbestemd geluk op te roepen is Benjamin Verdonck. De beeldend theatermaker heeft zich de afgelopen jaren bekwaamd in het maken van levensgrote kijkdozen. Het zijn poppenkastconstructies die vanaf de zijkant met touwtjes worden bediend. In plaats van handpoppen voert Verdonck abstracte vormen ten tonele. Door het over elkaar heen schuiven van verschillende vlakken ontstaan er zo begoochelende vormen. Je krijgt het gevoel dat je naar een schilderij zit te kijken dat steeds van vorm verandert.

Nog meer dan in zijn eerdere creaties staat in REGENBOOG de werking van licht centraal. De vormen die aan je oog voorbij trekken zijn eenduidige, rechthoekige vlakken, maar het is het spel met kleur en duisternis dat de voorstelling zo betoverend en dynamisch maakt. REGENBOOG begint met grijstinten en bijna volledige donkerte, waardoor de introductie van kleur een euforische indruk maakt. Het lijkt bijna tovenarij wat Verdonck en medemaker Lucas Van Haesbroeck tevoorschijn toveren. De soundtrack van Lieven Stockx zorgt voor extra diepte en vervoering. Na 25 minuten sta je alweer buiten, maar je blik op de wereld is voor even vernieuwd.