Prachtige ode aan de verlegenheid door Treurdier

Weinig acteurs kunnen zo treffend schuchterheid verbeelden als Jan-Paul Buijs. Met z’n prachtige Circus Treurdier maakte hij een aanstekelijke voorstelling die iedereen die iets tegen grote bekken heeft zou mogen genieten.

Vooral aan kletsshowtafels en op Twitter, maar ook met de onophoudelijke smurrie van columns in de Volkskrant; de grote bekken van het betwetervolk oefenen een macht uit die je liever niet wilt vergelijken met dictatoriale invasies; maar die zo wel kunnen overkomen op de schuchteren, bedeesden, schroomvalligen van deze aarde en wat er al niet aan prachtige synoniemen voorhanden is om de bescheiden medemens te duiden.

Ze lijden. Doch koesteren ondertussen voortdurend een sprankje hoop dat, op een goede dag en got mag weten wanneer, ze hun wraak zullen halen. Dat hun grootsheid zich openbaart als een plotselinge bloeiende lelie en de grote bekken met stomheid zal slaan. Die dag van triomf lonkt immer.

Takkenrol

Hoe tragisch als in elke zich als nieuw aandienende strofe van je leven je niet kunt stralen als bloeiende lelie maar verdoemd bent om als muurbloempje je plaats te kennen. Zie daar het barre lot van Guido. We treffen hem bij aankomst in de grote zaal van Theater Bellevue aan in een lang bruin pak en takken aan armen en hoofd. Guido heeft in de schoolmusical de rol van boom bemachtigd. Erger nog, wij zien Guido frontaal in al zijn troosteloosheid, maar de schoolvoorstelling speelt zich  aan de achterkant van het toneel af, met het publiek aan de andere kant. Wij zijn ‘slechts verbeelding’.

Laat dat soort vondsten maar over aan Jan-Paul Buijs, Ellen Parren en Peter van Rooijen, de schrijvers van Baaaaaa, de nieuwe voorstelling van Circus Treurdier. Die beleefde vrijdag de première, onder toeziend oog van de geestverwante acteurs van het onvolprezen Missie Aarde (bedacht door Tim Kamps, medebedenker van De Verschrikkelijke Jaren Tachtig). Deze serie meet zich wat absurditeit betreft met TreurTeeVee waarvan de Vpro best een nieuwe serie van mag bezorgen.)

O ja, over Jan-Paul Buijs gesproken alleen al om zijn rol als de autist Dirk is de serie Swanenburg de moeite waard. En nu dus als boom, althans het begin van zijn glansloze carrière die deze avond zal eindigen als romancier, een rol waarin hij wederom eindelijk hoopt door te breken maar opnieuw stuit z’n kwelgeest, nu als blaaskaak (Peter van Rooijen) die een literaire prijs ontvangt louter op grond van imago en marktpotentie. Arme Guido, die zelfs met een spijtbetuiging van z’n opponent geen raad weet.

Parren en Paddenburg

Van levensfase naar levensfase stuit hij keer op keer op Van Rooijen, wiens dominantie feitelijk de oorzaak vindt in de platte wel subtiele steun van de degenen die het hem tarten met hun laffe keuze voor de grote bek en eigen pesterijen ten koste van de verlegen zonderling die ze koesteren als doelwit en niet als vriend.

Mooie rollen van Buijs en Van Rooijen, maar ook van Sophie Höppener in afwisselende gedaantes en Sam van Hulst – met een karakteristieke gekamde kop boven een groen geruite slip-over. En een opvallend sterke Eefje Paddenburg als spontaan brutaaltje. Ze studeert nog aan ArtEZ, kreeg al een contract bij ITA voor het nieuwe seizoen. Haar krachtige spel en zangstem beloven veel van de jongste telg uit de acteursfamilie Paddenburg.

En laat het regisseren maar over aan Titus Tiel Groenestege die inmiddels verantwoordelijk is voor dusdanig veel schitterend toneel en cabaret dat je je afvraagt of de man nog aan slapen toekomt.

Is er dan niets aan te merken op deze prachtige voorstelling? Een beetje zeuren dan: ik mis Ellen Parren op toneel. En er mag naar het eind toe geschrapt worden in de tekst om de vaart erin te houden. Maar verder: gaat dat zien, deze even geestige als tragische voorstelling.

Goed om te weten

Gezien: Première van Baaaaaa van Circus Treurdier in Theater Bellevue, Amsterdam, 11 maart 2022. Nog te zien tot eind mei 2022 in Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, Eindhoven, Nijmegen, Arnhem, Utrecht, Groningen en Delft. En u kunt Traandeelhouder worden.