Of ik aan de champagne zat. Zomaar een vraag van een kennis uit de danswereld. Aanleiding was de bekendmaking van het Nederlands Dans Theater dat het pas weer met topchoreograaf Marco Goecke door wil als die echt zijn excuses aanbiedt voor zijn aanranding van danscritica Wiebke Hüster van de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Eerder had het gezelschap immers al de mantel der liefde uit de kast getrokken, ondanks het feit dat de associate choreographer van het gezelschap helemaal geen excuses maakte, maar juist het slachtoffer de schuld gaf van zijn misdaad.
Open brief
Zoals vaste lezers van deze site al weten, was de verbijstering groot dat NDT, nota bene door een vrouwelijke directie geleid, genoegen nam met deze extreme vorm van toxic masculinity. Die verbijstering noopte de Kring van Nederlandse Theatercritici tot het publiceren van een open brief, ondertekend door 53 theatercritici, van vrijwel alle serieuze media in Nederland. In die brief stelden de recensenten:
“Wiebke Hüster heeft verklaard dat zij het werk van Marco Goecke niet meer zal bekijken en dus ook niet meer zal recenseren. Indien Goecke niet komt met serieus te nemen excuses zónder enige vorm van victim blaming ligt het voor ons in de rede om haar voorbeeld te volgen.”
Boycot
Dat is een dreigement met een boycot, een ongekend zwaar drukmiddel dat voor zover bekend nog nooit gebruikt is in de Nederlandse journalistiek. De eisen logen er ook niet om: “Van NDT verwachten wij dat u er alles aan doet om uw associate choreographer te bewegen tot het uitspreken van zo’n welgemeend excuus zonder voorbehoud. Daarnaast verwachten wij dat u ook zelf uw verantwoordelijkheid neemt door het ondubbelzinnig op te nemen voor de vrijheid van de kunstkritiek. Dat is niet alleen een kwestie van verklaringen en woorden, maar ook van daden. Wij rekenen erop dat u rond uw voorstellingen een werkomgeving kunt garanderen die veilig is voor alle betrokken professionals, met inbegrip van onze beroepsgroep.”
Inmiddels heeft NDT laten weten de eisen in te willigen. Mooi natuurlijk, maar waarom was het nodig te wachten tot de critici met een boycot kwamen? Zoals op deze site vorige week al gesteld, was er weinig aan de hand geweest als NDT toen al de lijn van het Ballet van Hannover had gevolgd. Dat dat niet gebeurde heeft mogelijk te maken met angst. Niet voor de toorn van Marco Goecke, al zou die met een vrachtwagen vol teckelpoep voor de deur staan van Amare, het huis van NDT, maar voor onrust binnen het ensemble.
Grensoverschrijding is norm
Zoals eerder al duidelijk werd rondom kunstenaars als Jan Fabre (Troubleyn) en Marcus Azzini (Oostpool): eigenzinnigheid en non-conformisme sieren de kunstenaar, net als het opzoeken van grenzen, of het verbergen van onzekerheid achter een muur van narcisme, maar dat spoort niet altijd lekker met een leidinggevende rol.
Grensoverschrijding komt vaker voor dan gedacht. Zoveel vaker dat werkers het voor lief nemen. Seks binnen de loonlijst tussen mannelijke (of vrouwelijke) leidinggevenden en hun ondergeschikten blijkt na een paar spraakmakende zaken niet verdwenen, weten we uit betrouwbare bron. Uitvoerend kunstenaars als dansers en acteurs leven 24/7 in een afhankelijkheidssituatie, en hoe groter de successen die je in die zware omstandigheden bereikt, hoe meer je accepteert. Hoe lager aan de ladder, bijvoorbeeld als stagiaire, hoe groter de druk om toe te geven aan avances van leidinggevenden, zeker als je collega’s wegkijken.
Fair Practice
Wat er voor bedrijfscultuur bij NDT heerst(e), weet ik niet, maar de aarzeling van de directie om zich tegen het wangedrag van de succesvolle associate choreographer te keren, doet vermoeden dat ook bij het ensemble zijn successen zwaarder wogen dan zijn misdaad jegens een zure Duitse critica.
Fair practice wordt zo best ingewikkeld om door te voeren, na het aankruisen van het vinkje in de subsidieaanvraag.
En ik hou niet van champagne.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
