Zo kan het ook met een blokfluit. Ga naar Lucie in the Sky with Diamonds, van Amsterdam Sinfonietta.

Dankzij Bas Hoeflaak staat de blokfluit weer even in de belangstelling. De slappe lach veroorzakende scene gaat inmiddels de wereld rond, mede door het verre van virtuoze fluitspel van de amateurfluitist met stalen gezicht.

https://www.youtube.com/watch?v=wIkVov28ePo

Dankzij een minstens even grappige speling van het lot zat ik woensdagmiddag bij een ‘vriendenrepetitie’ van Amsterdam Sinfonietta, druk bezig met de komende tournee met als hoofdsoliste Lucie Horsch. Die blokfluit speelt. Maar dan goed.

Hele bak fluiten

Of Lucie bij het begin van het programma in de zaal met een stalen gezicht zal gaan zeggen dat ze ‘zo gaat spelen op haar fluit’ is niet bekend. Het zou een leuke toevoeging zijn, maar mogelijk zitten de toeschouwers van deze tour daar niet op te wachten. Wel heeft ze bij het begin van het programma niet één fluit, maar een hele bak vol naast zich staan. Ze wisselt voor een reeks variaties op een Iers volksliedje (Sellengers Round) razendsnel tussen hele kleine en flink uit de kluiten gewassen fluiten. Alles even virtuoos en met zwier bespeeld.

Het fijne van zo’n repetitie bijwonen is dat je kunt meemaken hoeveel concentratie en inspanning zo’n concert kost. Dat merk je dus normaal niet, als relatieve leek. Wie Amsterdam Sinfonietta wel eens live heeft meegemaakt, en ik zag ze in het verleden met Bryce Dessner van the National en Rufus Wainwright de sterren van de hemel spelen, ziet muzikanten, staand, vaak zonder muziekstandaard voor zich, spelen alsof het geen moeite is.

Hondsvermoeiende repetitie

Amsterdam Sinfonietta speelt zonder dirigent, maar met een leider. Meestal is dat Candida Thompson, maar voor deze tour is dat de Canadees – Israëlische violist Daniel Bard. Het ensemble van strijkers, dit keer ook uitgebreid met een theorbe (barokgitaar) en een cimbalom, werkt in zo’n repetitie net als op het podium zonder dat iemand merkbaar de maat slaat of accenten aangeeft. Alles is concentratie en luisteren, en in de informele setting van zo’n repetitie is het fascinerend om te zien hoe scherp iedereen is. Het is ook hondsvermoeiend, dat zie je aan ieders gezicht af.

Het programma Lucie in the Sky with Diamonds en bestaat uit een groot aantal variaties op meer en minder bekende volksliedjes uit Europa. Tijdens deze repetitie was de jonge componist van één van die varianten aanwezig. Freya Waley-Cohen (1989) was er om de repetitie voor de wereldpremière van haar stuk te begeleiden. Zij schreef een variatie op het bekende Ierse volkswijsje ‘Sellengers Round’ en het was fascinerend om mee te maken hoe de samenwerking tussen componist, solist en orkest met elke nieuwe start de muziek naar een hoger plan trok.

Koningin Elizabeth

Nog interessanter was het om te horen wat de achtergrond was van deze compositie, waarin orkest en solist regelmatig lijken te ontsporen en wegzakken, om uiteindelijk weer tot een soort adem te komen. Freya Waley-Cohen vertelde dat dit volksdeuntje onlosmakelijk verbonden is met het Engelse vorstenhuis, en dat zij het schreef als reactie op het overlijden van de Britse koningin Elizabeth, net in een periode dat het land politiek in chaos verkeerde en de oorlog dreigde.

Hoor je de compositie met dat verhaal in je achterhoofd, spreken alle rare maten en glijdende noten opeens klare taal. Net als het soms volledig verwaterende blokfluitspel van Lucie Horsch. Niet hilarisch als dat van Bas Hoeflaak, maar ten hemel schreiend tragisch.