Vanochtend heeft de Boekmanstichting de shortlist voor de Boekman Dissertatieprijs bekendgemaakt. Na een zorgvuldige procedure zijn uit de longlist van negen dissertaties nu drie schrijvers van proefschriften geselecteerd die kans maken op de prestigieuze prijs die voor de zesde keer zal worden uitgereikt. De winnaar wordt in april 2025 bekendgemaakt tijdens de conferentie Cultuur als Probleemoplosser, in samenwerking met deErasmus Universiteit Rotterdam en het Landelijk Netwerk Cultuurbeleid.
De Boekman Dissertatieprijs, die driejaarljiks wordt uitgereikt, erkent uitzonderlijke dissertaties over kunst- en cultuurbeleid en de maatschappelijke context van kunst en cultuur. Samen met het domein Sociale en Geesteswetenschappen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), wil de Boekmanstichting met deze prijs de aandacht vestigen op baanbrekend onderzoek en nieuwe onderzoeksinitiatieven stimuleren. De genomineerden voor de Boekman Dissertatieprijs 2025 zijn (op alfabetische volgorde):
Pieter Bots: Een waardevol oordeel – Universiteit Amsterdam.
Deze dissertatie onderzoekt hoe het begrip ‘artistieke kwaliteit’ in het Nederlandse cultuurbeleid sinds 1993 wordt ingevuld. Bots ontwikkelde een model vanuit vier perspectieven op de waarde van kunst en analyseert hoe commissies dit begrip toepassen bij subsidiebeslissingen, met een pleidooi voor een bredere interpretatie.
>> Over het onderzoek
Esther Hammelburg: Being there live – Universiteit Amsterdam.
Deze dissertatie onderzoekt hoe “liveness” wordt gecreëerd in de media-gebruikspraktijken van mensen tijdens hedendaagse culturele evenementen. Het werk draagt bij aan zowel praktische kennis over live mediagebruik als theoretisch inzicht in de constructie van live ervaringen en hoe onze sociale wereld wordt gevormd met en via media.
Kirsten Schipper: Architectuur als culturele daad – Rijksuniversiteit Groningen.
Deze dissertatie beschrijft de opkomst en ondergang van het architectuurbeleid van de Nederlandse rijksoverheid. De studie richt zich op de ontwikkeling van het architectuurbeleid van de centrale overheid als een vorm van cultuurbeleid, en werpt licht op hoe het beleid en daarmee de dominante opvattingen over de Nederlandse cultuur werden geformuleerd en voortdurend evolueren.
De winnaar ontvangt een geldbedrag van tienduizend euro, bedoeld voor een onderzoeksgerelateerde activiteit. Daarnaast is er publicitaire aandacht voor het werk in het tijdschrift Boekman.
Bij de beoordeling heeft de jury gelet op de maatschappelijke relevantie van het proefschrift voor de culturele sector, de wetenschappelijke kwaliteit ervan en de motivatie van de schrijvers om zich voor de prijs te kandideren. De jury voor deze editie bestaat uit juryvoorzitter Susanne Janssen, hoogleraar Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Odile Heynders, hoogleraar Vergelijkende literatuurwetenschap aan de Universiteit Tilburg, Gabri van Tussenbroek, hoogleraar Stedelijke identiteit en monumenten aan de Universiteit van Amsterdam; Femke van Hest, strategisch adviseur cultuur gemeente Den Bosch en Toef Jaeger, kunstredacteur bij NRC.
Over de Boekman Dissertatieprijs
De Boekman Dissertatieprijs werd voor het eerst uitgereikt in 2009 en is vernoemd naar Emanuel Boekman, de naamgever van de Boekmanstichting, die in 1939 promoveerde. Zijn proefschrift Overheid en kunst in Nederland is een klassieker geworden in het denken over cultuurbeleid. In 2022 won Yosha Wijngaarden de 5e Boekman Dissertatieprijs met haar proefschrift Spaces of co-working: situating innovation in the creative industries. Daarin richtte zij haar blik op de locaties waar op microniveau de praktijk van de creatieve werkers zich ontwikkelt: broedplaatsen, hubs en creatieve verzamelgebouwen.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
