Op 24 februari 2025 is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne grootschalig aanviel. Niet alleen het land werd aangevallen, vanaf het begin was duidelijk dat Rusland ook en juist de cultuur van Oekraïne aanviel. De recente geopolitieke ontwikkelingen brengen Oekraine grote onzekerheid, met mogelijk dramatische gevolgen.
Met twee speciale filmvertoningen staan DutchCulture, de European Cultural Foundation en het International Documentary Filmfestival Amsterdam stil bij de grote impact van deze oorlog. Gezamenlijk presenteren zij op 21 februari een dubbelprogramma in het IDFA paviljoen in het Amsterdamse Vondelpark. Met twee krachtige documentaires gevolgd door discussie en Q&A, onderzoeken en belichten zij de veerkracht van de Oekraïense bevolking en culturele sectoren in deze oorlog.
17.00 – 18.30 Despite all, we work [2024]
Deze documentaire van Cem Altınöz, gemaakt in samenwerking met Dutch Culture en gefilmd tijdens een vijfdaags bezoek aan Nederland, vertelt de verhalen van regionale museummedewerkers in Oekraïne. In het licht van immense uitdagingen hebben ze hun rollen opnieuw gedefinieerd, wat de waarde van internationale solidariteit laat zien. De film benadrukt hoe kracht en veerkracht de hoeksteen zijn geworden van de identiteit die Oekraïners proberen te beschermen. Onderweg krijgen we een voorproefje van de gepassioneerde, oprechte en soms humoristische gesprekken tussen Oekraïense en Nederlandse museumprofessionals tijdens hun bezoeken aan musea in heel Nederland, van Enschede tot Den Bosch.
Gevolgd door een discussie met betrokkenen bij het bezoekersprogramma: Kateryna Chuyeva (online) – onafhankelijk museumdeskundige en voormalig onder-minister van cultuur van Oekraïne van 2021-2023, Cem Altınöz, filmmaker, Arnoud Odding, onderzoeker en strategisch adviseur voor musea, en Tijana Stepanovic, adviseur Centraal- en Oost-Europa bij Dutch Culture.
19.30 – 22.00 Songs of slow burning earth [2024]
Gedurende twee jaar en op verschillende plekken, dichtbij of ver van de frontlinie, verzamelde regisseur Olha Zhurba de beelden voor dit indrukwekkende, persoonlijke en tegelijk metafysische audiovisuele album van de oorlog in Oekraïne.
Vanaf de invasie – de eerste explosies, de evacuatie richting een veiliger plek, rijen wachtende mensen en colonnes met hulpgoederen – tot aan de integratie van de oorlog in het dagelijks leven, met schoolkinderen die geroutineerd naar schuilkelders gaan en vrouwen die in lijkenhuizen hun gedode mannen komen zoeken. Een schurende soundscape die zich van paniek naar stille berusting begeeft, begeleidt en verbindt de beelden, samen met hartverscheurende audiofragmenten uit telefoonoproepen naar noodnummers.
Het hart van de film is een verstilde, minuten durende scène die wordt gefilmd vanuit een dodentransport, dat wordt begroet door knielende bewoners langs de kant van de weg. De camera legt met geduld, respect en een kunstzinnig oog het leed, de angst en de ontgoocheling vast, maar ook de woede, de strijdbaarheid en de hoop van een volk onder vuur.
Deze vertoning wordt gevolgd door een Q&A met de maker Olha Zhurba, die via een online verbinding aanwezig is.