Lezersmars door Utrecht, een boek in de lucht voor vrijheid en democratie

Op zaterdag 20 september organiseert literatuurfestival ILFU een Lezersmars, dwars door de Utrechtse binnenstad. De organisatie roept iedereen met een hart voor het vrije woord, de literatuur en de democratie op om deel te nemen. De mars van lezers, schrijvers en boekenliefhebbers, die allemaal hun favoriete boek meenemen, vormt een symbolisch weerwoord tegen censuur en autocratie en vóór (literaire) vrijheid.
De lezersmars start op 20 september om 12:00 uur op het Jaarbeursplein te Utrecht en eindigt op het Domplein. Op www.lezersmars.nl start vandaag al een virtuele lezersmars, waarvoor iedereen zijn boek over vrijheid kan inzenden.

Festivaldirecteur Michaël Stoker: ‘Op steeds meer plekken in de wereld ligt het vrije woord onder vuur en rukken ondemocratische bewegingen op. Denk aan de book bans in de VS en het bedreigen van schrijvers tijdens de Week van de Lentekriebels in ons eigen land. En waar censuur de kop op steekt, loopt de democratie klappen op. In niet-democratische landen is de daad van het lezen daarom alleen al een daad van verzet, nog los van wat je precies leest. Literatuur is een vrijplaats voor allerlei verschillende denkbeelden en perspectieven, voor kritisch denken, voor het uiten van je vrije mening. Ze is het krachtigste antwoord op autocratische neigingen.’

Lezersmars met belangrijk boek

De mars voert op die zaterdag door de Utrechtse binnenstad naar het Domplein. Deelnemers houden een boek in de lucht dat voor hen hoop, vrijheid en saamhorigheid symboliseert. Zo beweegt een stroom van boeken door de stad die staat voor vrijheid van denken en schrijven. Op het Domplein worden de deelnemers toegesproken door schrijvers en sprekers. De deelnemers lezen gelijktijdig voor uit de meegebrachte boeken: de kakofonie die ontstaat uit al die verschillende kelen en boeken symboliseert de krachtige stem van de literatuur.

Virtuele Lezersmars

Met ingang van vandaag start er al een Virtuele Lezersmars. Op www.lezersmars.nl roepen we iedereen op online een boek aan te dragen dat bijdraagt aan meerstemmigheid, inlevingsvermogen en vrijheid. Deelnemers kunnen ook beschrijven waarom ze vinden dat iedereen juist dit boek moet lezen. De ingestuurde boektitels vormen een lange boekenlijst voor vrijheid en democratie. In het najaar gaan door het hele land mensen in Lezersmars-leesclubs in gesprek over de boeken. 

PEN Nederland

Voor de lezersmars werkt ILFU onder andere samen met PEN Nederland, de Nederlandse tak van de internationale schrijversvereniging die zich inzet voor de vrijheid van literaire expressie en onderdrukte schrijvers. PEN International signaleerde in zijn ‘caselist 2025’ wereldwijd een sterke toename van censuur, juridische dreigementen, gevangenneming en geweld tegen schrijvers die hun gender, seksuele geaardheid, etnische afkomst of geloof publiekelijk deelden of het aandurfden het dominante narratief ter discussie te stellen. PEN Nederland en ILFU zien daarin aanleiding voor een krachtig pleidooi vóór de democratie, vóór het vrije woord en vóór de meerstemmigheid. 

Oproep om aan te sluiten

De Lezersmars wil een krachtig statement zijn vóór (literaire) vrijheid en vóór de verbindende kracht van literatuur. Wil een organisatie, al dan niet uit het boekenvak, vereniging of leesclub ook deze boodschap uitdragen, dan kan men contact opnemen met Hidde van Greuningen op lezersmars@ilfu.com voor extra informatie.    

ILFU 2025: 20 september t/m 5 oktober

De Lezersmars wordt georganiseerd door  literatuurfestival ILFU dat dit jaar plaatsvindt van 20 september t/m 4 oktober. ‘Read Dangerously!’ is het festivalthema van dit jaar. ILFU is een internationaal festival voor alle disciplines van de literaire cultuur. Na het openingsweekeinde met Boekfest, het NK Poetry Slam en de Utrechtse Boekenmarkt volgen nog twee weken met o.a. Book Talks met internationale schrijvers, het festivalweekend Exploring Stories over literatuur & maatschappij, het Young Adult Festival YALFU en de 42^ste Nacht van de Poëzie. Het hele jaar door kun je schrijf- en literatuurcursussen volgen bij de ILFU Academy en optredens terugkijken en nieuwe schrijvers leren kennen op de online ILFU Daily.