Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

Een paar opmerkingen over blote borsten (m/v) op #tfboulevard

Laten we het eens over borsten (m/v) hebben. Of, als dat iets te confronterend is: de neiging van jonge aanstormende acteertalenten om op het toneel uit de kleren te gaan. En vervolgens iets met sapjes te doen. Van fruit meestal, of gewoon water, of olie en glittertjes. Op festival Boulevard had ik gisteren voor de derde keer in een week… 

André Manuel en Ben Duke: vakmanschap van de hoogste orde op #tfboulevard

De beste in je vak zijn, en dan niet in één vak, maar in een stuk of drie. Ook dat is wat een kunstenaar kunstenaar maakt. Ben Duke is een groot kunstenaar. Hij is een begaafd danser, een fenomenaal acteur en cum laude afgestudeerd in de Engelse literatuur. Logisch dus dat hij het grootste gedicht uit de Britse geschiedenis, het… 

De Terugkeerturk, publiciteitsbeeld. Foto: Jan Dirk van der Burg

‘Terugkeerturk’: dappere bekentenis van een gutmensch op #tfboulevard

De wereld verandert nogal en het is fijn als kunstenaars daar iets mee doen. Festival Boulevard biedt gelegenheid aan Lizzy Timmers om een poging te wagen. Die poging, uitgevoerd in een wat verlopen cultureel centrum in een heuse Bossche krachtwijk, mag er zijn. Terugkeerturk heet deze semidocumentaire voorstelling. Timmers heeft zich verdiept in jonge, hoogopgeleide, goed ingeburgerde Turken die Nederland… 

Boulevard. Scenefoto Piknik Horrific Laika. Foto : Kathleen Michiels

Horror en humor strijden om de macht op Festival Boulevard #tfboulevard

Project Wolk, het nieuwste ervaringskunstwerk van de Bossche stadskunstenaar Lucas de Man, heeft wellicht een disclaimer nodig. Wie het zeven verdiepingen hoge werk betreedt, kan dat beter niet doen in het gezelschap van een stevige existentiële crisis. De bezoeker voor mij deed dat wel, en had na afloop toch even een heel goed gesprek met een psychologisch hulpverlener nodig. Die… 

Scenefoto de fietsendief, Johan petit. Bart van Nuffelen, Foto: Kurt van der Elst

‘Fietsendief’: Vorige-eeuws Vlaams vormingstheater op Festival Boulevard #tfboulevard

Ooit was er die film, Ladri di Biciclette, Fietsendieven in het Nederlands. De Italiaanse regisseur Vittorio de Sica vestigde er in 1948 een totaal nieuwe filmstroming mee: het neo-realisme. Amateur-acteurs speelden zo’n beetje hun eigen leven aan de onderkant van de sociale ladder. Betrokken, bevlogen, rauw en confronterend, zeker in die tijd. Kleine mensen, gevangen in de spiraal van sociaal… 

Tentjestheater in Den Bosch: Het Torentje van Orde van de Dag

Tentjestheater in Den Bosch: hoge kwaliteit, jammer van het geluid. #tfboulevard

Soms zijn mensen politiek zo boos dat ze de kans om zelf baas van het land te worden woedend afslaan bij het horen van het woord ‘premier’. Dat merkte Oscar Kocken, de vrolijke host en bedenker, samen met Daan Windhorst, van ‘Het Torentje’ afgelopen vrijdag. Hij probeerde een voorbijgangster warm te maken voor zijn voorstelling, in een tentje op het… 

Zvizdal - Tsjernobyl so far so close, door Berlin/Het Zuidelijk Toneel

Als je niets dan liefde hebt – Zvizdal is prachtig hoogtepunt van Festival Boulevard #tfboulevard

Veruit een van de meest indrukwekkende theaterervaringen van mijn leven maakte ik vrijdag 5 augustus 2016 mee. Ik was te gast bij ‘Zvizdal – Tsjernobyl so far, so close’ van het Vlaamse gezelschap Berlin, in coproductie met Het Zuidelijk Toneel. Ik zag deze ‘documentaire installatie’ in een lege fabriekshal in Den Bosch, waar het werk een prachtig rustpunt vormt in… 

Jeroen Bosch: Tuin der lusten triptiek.

Meesterwerk Jeroen Bosch domineert opening Festival Boulevard #tfboulevard

Drie ton per jaar erbij is reden voor een feestje. Maar Viktorien van Hulst, voor het tweede jaar aan het roer van het Bossche Theaterfestival Boulevard, moest zich in haar openingswoordje inhouden. Omdat het subsidiërende Fonds Podiumkunsten een groot aantal goed presterende collega-instellingen ondanks een positieve beoordeling geen geld geeft, overstijgt het leed in de podiumkunsten de vreugde. Verscheurdheid heet dat.… 

Fonds Podiumkunsten Budget

Fonds Podiumkunsten maakt slagveld bekend. Het is zo erg als we vreesden.

De gevolgen van de kunstbezuinigingen door het vorige kabinet worden eindelijk duidelijk. Het Fonds Podiumkunsten maakte vandaag de winnaars en verliezers bekend van de slag om de vierjarige subsidies. Vanaf 2017 zal de Nederlandse kunstwereld een stuk kleiner, schraler en armer zijn dan tot 2013 het geval was. Grote namen zijn verdwenen, tradities afgebroken, terwijl wat er nieuw is een uiterst onzeker bestaan tegemoet gaat.

Dit zijn de winnaars, verliezers en nieuwkomers in de Amsterdamse kunsten

Het wil nog niet vlotten met de diversiteit in de Amsterdamse kunstwereld. Het Amsterdams Fonds voor de kunst, dat vandaag zijn subsidietoekenningen bekend maakte, wordt er een beetje moe van: “In de meeste disciplines merken de commissies op dat de culturele diversiteit van publiek, personeel en bestuur tegenvalt, evenals de inspanningen om daar verandering in te brengen. Buiten de gespecialiseerde organisaties waarvoor culturele diversiteit een core business is, zijn de ambities nog altijd niet groot, twee decennia cultuurbeleid op dit gebied ten spijt. Zijn de ambities er wel, dan lukt het organisaties niet altijd om er handen en voeten aan te geven. Er lijkt vaak sprake van een bepaald ongemak of ‘niet weten hoe’.”

Om dan maar met het goede nieuws te beginnen: Marmoucha groeit 398 procent ten opzichte van de vorige subsidieronde. De hoofdstedelijke producent en promotor van podiumkunsten op het gebied van Noord-Afrikaanse en Midden-Oosterse kunst en cultuur in Nederland werd in 2013 nog fors gekort, maar het Amsterdams Fonds voor de Kunst vond het werk van de afgelopen vier jaar zo goed, dat de subsidie dubbel en dwars is verdiend. In de nieuwe ronde toekenningen die op 1 augustus beken werd stijgen ze van 25.070 euro naar een ton, met de opmerking erbij dat ze wellicht niet zo ambitieus moeten zijn.

Theaterfestival Boulevard

Theaterfestival Boulevard: Niet het Avignon, maar het Berlijn van Nederland?

Er zijn veel redenen om niet op vakantie te gaan. Het kost geld, je komt gestresster terug dan je ging, het eten deugt niet, het kost tonnen CO2 en het vergroot het onderlinge begrip tussen landen ook al niet. Reden genoeg dus, om gewoon hier te blijven en van de vrije tijd te genieten die je van de baas, of van jezelf, als je zzp’er bent, gekregen hebt. Zonder afgeblaft te worden door luchthavenpersoneel.

Screenshot van Nieuwsuur Geert Wilders,

Oei. @geertwilderspvv stelt Richard III ten voorbeeld aan Nederland

Enfin, helemaal letterlijk was het niet, maar hij refereerde er duidelijk aan: Richard III. Geert Wilders, zelf niet al te cultureel onderlegd, citeert Shakespeare in zijn zoveelste pleidooi om Nederland met potdichte grenzen uit de EU te halen. In de tweede kamer. Ik zag het in Nieuwsuur, en u kunt het terugkijken. Op 39′:49″ minuten in de uitzending is hij in debat met zijn grote vriend, de VVD’er Halbe Zijlstra.

Ça ira (1) Fin de Louis, Joël Pommerat, foto: Elisabeth Carecchio.

Op de rand van Europa trekt Holland Festival 86.000 bezoekers #HF16

Ruth Mackenzie heeft nieuw elan gebracht in het Holland Festival. Niet dat haar voorganger Pierre Audi het slecht deed, maar het Britse organisatietalent heeft wel gezorgd voor actualiteit en urgentie in het programma. Toen zij haar programmathema bedacht, zal ook zij niet hebben kunnen vermoeden dat het begrip ‘Edges of Europe’ zo’n lading zou krijgen. Immers, tegelijk met het laatste weekend van het festival besloot de Engelse bevolking tegen de zin van iedereen behalve de Welsh, de Europese Unie achter zich te laten. Nederland ligt opeens aan de uiterste rand van Europa, met alleen nog zicht op het verre Ierland.

Stella actors Oscar Batterham and Richard Cant © Matthew Hargraves

Neil Bartlett’s Stella: zo perfect dat het een beetje irriteert #HF16

De kleinste details spreken. Voor de tweede keer tijdens deze editie van het Holland Festival komt de legendarische BBC-serie This Life langs. Richard Cant, die in de voorstelling Stella van Neil Bartlett een loepzuivere hoofdrol speelt, was eerder te zien in This Life, de serie die in 1996 de standaard zette voor de moderne docusoap. Nu dus live, van dichtbij, in de Rode Zaal van De Brakke Grond, de man die ook in Midsomer Murders een stevige rol speelde.

Grunberg komt niet uit zijn holletje in The Future of Sex #HF16

Woody Allen zorgde er in 1972 voor, dat zijn fans jaren later niet meer met droge ogen naar Star Wars konden kijken. De slotscène van zijn film ‘Everything You Always Wanted To Know About Sex, But Were Afraid To Ask’ toont ons het mannelijk brein als de brug van een Star Cruiser waar de bemanning hard aan het werk is om een date tot een goed einde te brengen. De spermatozoïden in het vooronder zijn een kibbelende bende startroopers, op weg naar een onzekere afdaling richting kloppende eicel.

Melancholia-Bryony-Dwyer-junges-theater-basel-©-Sandra-Then

Alle 18 zwartgallig: Melancholia is concert voor zure oude mannen #HF16

We gaan er allemaal aan! Die zekerheid hebben we alvast binnen. En sinds het begin van de mensheid weet iedere nieuwe generatie steevast dat het hun nu gaat overkomen. Immers: hun opvolgers hebben nog nooit zo nergens voor gedeugd als de jeugd van tegenwoordig. Leuk uitgangspunt voor een concert, dacht de Duitse regisseur Sebastian Nübling[hints]Nuling was vorig jaar te gast in het Holland Festival met een bewerking van Hebbels toneelstuk Nibelungen, lees hier de recensie en een interview.[/hints], goed idee om te programmeren, dacht het Holland Festival. Ik vraag me serieus af, waarom.

Wij zijn het woud. Christiane Jatahy bereikt maximale impact op #HF16

Er zijn landen in de wereld, waar de grenzen tussen de kunstdisciplines niet zo scherp getrokken zijn als hier. Het Holland Festival is onder de nieuwe leiding van Ruth MacKenzie bezig ons een inhaalslag te laten maken. Ze haalt hier evenementen heen waarbij de grenzen tussen beeldende kunst, performance, video, film- en podiumkunst niet meer te trekken zijn. Gebeurtenissen die op een voor ons best nieuwe manier betekenis genereren, zoals The Encounter, vorige week, en Gardens Speak, later deze week.

Zolang de overheid het slechte voorbeeld geeft, geeft de burger niets

Marketingstrateeg Halbe Zijlstra heeft gefaald. Zijn dappere poging om door middel van een ‘Geefwet’ de giften van kleine particulieren aan kunstinstellingen te stimuleren heeft averechts gewerkt. Sinds 2011 daalden de bijdragen die gewone huishoudens aan cultuurinstellingen deden van 32 euro, naar 28 euro gemiddeld in 2014. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Culturele instellingen in Nederland: Veranderingen in geefgedrag, giften, fondsenwerving en inkomsten tussen 2011 en 2014‘, dat vrijdag 10 juni in kleine kring werd gepresenteerd.

Is podiumpoëzie minderwaardig, of sluiten we dan grote groepen uit? #pifr

Verslag van een verborgen slagveld. Poetry International in Rotterdam heeft een nieuwe, informele locatie betrokken. Het huis van het Ro theater in de William Boothlaan, net iets meer basic dan de Schouwburg aan dat rare plein. En het terras tussen geraas van motoren is levendig, vol oude en jonge liefhebbers van poëzie. Of van spoken word, of van slam. Wie mocht denken dat Poetry International een elitair dichtersfestival is, komt op deze zonnige donderdagmiddag bedrogen uit. Een stenografisch verslag.

Openingsavond Poetry International toont springlevende dichtkunst #PIFR

Misschien waren de eerste woorden die de mens ooit uitsprak wel een gedicht. In ieder geval zal de mens eerst gezongen hebben, voor hij woorden gebruikte. Als we de destijds geuite oerklank om mee aan te geven dat die duif toch echt van jou is tenminste als zang kunnen omschrijven. Feit blijft, dat Poetry International het festival dat gisteren een prachtige openingsavond beleefde, gewijd is aan een de oudste kunstvormen ter wereld: de poëzie. Maar hoe spinglevend is die kunst wel niet?

Dit is meer dan een recensie van de opening van het Holland Festival

Zaterdag 4 juni 2016 was ik aanwezig bij de koninklijke opening van het Holland Festival en ik kon er geen recensie over schrijven, want ik zat op de voorste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Omdat het podium verhoogd was, keek ik tegen een zwarte muur aan, waarboven alleen de voorste acteurs zichtbaar waren. De achterste en onderste helft van het toneelbeeld waren mij volledig ontgaan.

Ik schreef dat op, en het Holland Festival stelde mij ruimhartig in de gelegenheid om de voorstelling nog een keer te gaan zien, vanaf een betere plek. Tegelijk vertelde de organisatie dat de eerste drie rijen van de Stadsschouwburg bij deze voorstelling zouden worden gecompenseerd. Ik ging dus nog een keer naar Amsterdam, op maandag 6 juni.

Voorafgaand aan de voorstelling, tijdens het niet eten van een zwartverbrande hamburger in schouwburgrestaurant Stanislavski, hoorde ik van de keurige mensen aan het tafeltje naast mij dat de voorste stoelen tegen scherp gereduceerd tarief werden aangeboden, en dat mensen zoals zij die al een kaartje hadden gekocht de keuze hadden om dus een deel van het geld terug te krijgen of op de wachtlijst te gaan staan voor een plek met betere zichtlijnen. Of het hun uiteindelijk gelukt is een van de plekken met beter zicht te bemachtigen, weet ik niet. De voorstelling

Emscherkunst: stof genoeg voor discussie over inspraak bij kunstwerken

Op dezelfde dag dat in Arnhem onze koning Sonsbeek 16 opende, was er ook een feestje rond de Phoenixsee in Dortmund. Daar opende namelijk Emscherkunst 2016, en voor wie daar nog nooit van gehoord heeft: het is de voortzetting van eerdere kunstmanifestaties in het Ruhrgebied, het voormalige industriehart van Europa. Ik ben er zelf al een keer wezen kijken, 6 jaar geleden, en had gemengde gevoelens: is het investeren in kunst werkelijk een geschikte methode om een door de economie in de steek gelaten gebied te redden?

Stop-Acting-Now-©-Wunderbaum

Wunderbaum zaait prachtig twijfel in Mijke de Jongs ‘Stop Acting Now’ (HF16)

Wunderbaum. Onder liefhebbers van fris en jong toneel bracht dit collectief van makers in het begin van deze eeuw iets teweeg. Hemelbestormers waren ze, opgegroeid onder de vleugels van Johan Simons, waar ze het jeugdelftal van diens legendarische Theatergroep Hollandia vormden. En omdat destijds echt iedere jonge maker iets moest met de wereld, wilde JongHollandia, later Wunderbaum, dat ook. Maar omdat ze in het postideologische tijdperk leefden en dagelijks zagen hoe de idealen van hun docenten, ouders en mentoren op niets uitliepen, werd het vooral een club van twijfelaars. En daar waren ze dan wel weer heel goed in.

Dit is geen recensie van de opening van het Holland Festival (HF16)

Je kunt dus te dicht bij een kunstwerk komen. Ik weet niet eens of het echt voor schilderijen geldt, dat er giftige dampen uit op kunnen stijgen, zoals sommigen beweren, maar het geldt zeker voor theaterkunst. Tijdens de opening van het Holland Festival 2016 zat ik op de eerste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Normaal al niet de beste plek voor wie een beetje overzicht wil houden over wat er op het toneel gebeurt. Voor de gelegenheid van ‘Die Stunde da wir nichts voneinander wussten’ was het toneel ook nog eens een halve meter verhoogd, waardoor ik voor ongeveer vier-vijfde van de tijd naar over een lichtrail stuiterende acteurshoofden heb zitten kijken.

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands