Het was voorspelbaar. Nu de Raad voor Cultuur de staatssecretaris een voorzet heeft gegeven voor grootscheepse en zeer ingrijpende bezuinigingen in de dans, verschijnen de eerste persberichten met de verontwaardigde reacties. Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater zijn verongelijkt: ‘Hoe durven ze aan de toppositie van beide gezelschappen te morren.’
Het Nationale Ballet noemt zich een internationaal vermaard topgezelschap, maar laten we eerlijk zijn, daar valt wel wat op af te dingen. Dit seizoen toont artistiek directeur Ted Brandsen welgeteld één Giselle in Goteborg, en geven ze één voorstellling in Spanje en twee in Baden-Baden. De laatste drie met een modern Hans van Manen-programma. Kennelijk ziet Brandsen die internationale toppositie anders dan de rest van de wereld.
Nee, dan de vergelijking met het Nederlands Dans Theater. Afgelopen seizoen toonde het Haagse gezelschap werk van Bogota tot Melbourne, van Bangkok tot Belgrado. Het idée van de Raad voor Cultuur c.q. staatssecretaris Halbe Zijlstra om het NDT te reduceren tot een ‘Zuid-Hollandse’ voorziening is even ridicuul als proviciaals gedacht.
Maar. Het advies van de Raad voor Cultuur komt ogenschijnlijk niet helemaal uit de lucht vallen. Het NDT is zijn voorhoedepositie al lang kwijt. Niet alleen door het terugtreden van Jiri Kylian en het gedoe rond hun Hans van Manen-repertoire; in het gebrek aan visionair leiderschap ligt al een decennium lang het grote probleem. Geen van de artistiek directeuren kreeg het gezelschap op koers.
Lang werd dit het NDT vergeven en kon op de merites van Kylian, Van Manen en hun geestelijke opvolgers Sol Leon en Paul Lightfoot, het schip doordobberen. De nieuwe investeringen (huischoreografen) die werden gedaan bleven dichtbij huis: een Alexander Ekman maakte wat in de lijn van wat men al kende. Behoudendheid troef.
Het publiek haakte langzaam, en op dit moment in groten getale, af. Bezoekers morren: weer diezelfde ‘greatest hits’ en een halfbakken nieuweling uit eigen gelederen. Het toppunt is de aankondiging van de premiere van een repriseprogramma. Voor halflege zalen. Ook het gebrek aan publieksinkomsten wordt nu een nijpend probleem voor het gezelschap.
De ‘nieuwe’ artistiek directeur Jim Vincent keert het tij niet. Twee jaar geleden kondigde hij bijvoorbeeld een nieuw concept aan, een andersvormig NDT3. We hebben er niets meer van vernomen, ondanks de vaak geuite belofte dat het nu toch echt gaat geburen. Zijn keuze voor choreografen is ook al niet avontuurlijk of steekhoudend te noemen. Vincent heeft geen visie, zoveel is duidelijk. Onder zijn leiderschap brokkelt het imperium nog verder af. Hij is degene die het gezelschap uiteindelijk tot een Zuid-Hollandse dansvoorziening marginaliseert.
Verantwoordelijk voor het functioneren van Vincent is echter het bestuur. Uiteindelijk moeten zij het gezelschap op koers houden. En dat gebeurt niet. Ook daar ontbreekt het aan bestuurlijke leiderschap. Dan kun je de Raad voor Cultuur niet helmaal ongelijk geven.
Enfin. Wat te doen? Jim Vincent op de wip. Zoveel moge duidelijk zijn. Herstructureer het gezelschap dan meteen. Voeg NDT 1 en 2 samen. Fuseer ook met het Scapino Ballet. Beide gezelschappen maken werk dat in elkaars verlengde ligt: de academische moderene dans. In een poging te vernieuwen, vroeg het NDT al eens een Scapino-choreograaf (Marco Goecke) iets te maken. Samen staan ze sterk, met een nieuwe artistiek directeur die een heldere internationale visie heeft. Selecteer vooraf ook echt op visie. En nu we toch met fusies bezig zijn: voeg de ‘moderne’ tak van het Nationale Ballet erbij. Hans van Manen krijgt op die manier één huis om in te wonen en werken.
Zo komt er met andere woorden een groot nationaal gezelschap voor de modere dans. Met ons international vermaarde erfgoed dat nationaal en internationaal getoond kan worden. Bovendien biedt het de mogelijkheid in grote zalen nieuw werk te tonen, een nieuw publiek te werven.
En het klassieke ballet? Overhevelen naar mensen in de categorie Joop van den Ende. Hij kan de sprookjesballetten en de klassiek spitzen als geen ander aan een groot publiek ‘verkopen’. Hij kan de dansers laten excelleren in commercieel kwaliteitsrepertoire zodat schouwburgen niet meer hele Russische ensembles hoeven ‘in te kopen’. Die commerciele Russen hebben overigens vaak topdansers in huis. Daar kan het Nationale Ballet een puntje aan zuigen.
Iedereen tevreden. Geld bespaard. Reputatie, internationale toppositie behouden, vernieuwing in de dop. Noemen ze zoiets iets niet een win-win-situatie?
English (UK) 
Nederlands 
Français 
Waarom slaan de schrijvers die reageren z’n denigrerende onvolwassen toon aan? Ingrid van Frankenhuyzen, poneert alleen haar mening, waarschijnlijk om een discussie binnen de danswereld uit te lokken. We hebben niets aan mensen die tegen beter weten in hun eigen posities binnen het danswerkveld proberen veilig te stellen, en als zodanig de ontwikkelingen proberen tegen te werken. In plaats naar samen werkingen te zoeken, te debatteren en meningen uit te wisselen, om zo de ontstane situatie op een hoger niveau te tillen. toont het dansveld aan dat na 50 jaar de belang hebbenden nog steeds over een groot portie rancune beschikt.
Het NDT ontstond op dat tijdstip uit onvrede met het stagnerende en onvolwassen beleid van Sonia Gaskell (Het Nederlands Ballet,1959) zo ontstonden Het Nationale Ballet 1961 en Het Nederlands Danstheater 1959. Het zou mooi zijn als de twee gezelschappen nu konden fuseren naar een groot Nationaal Ballet, waar de moderne dans en het hedendaags ballet wordt uitgedragen. Na vijftig jaar intensieve ontwikkelingen zijn beide gezelschappen in een stagnerende fase belandt. Dit vraagt om nieuwe wegen in te slaan! Een fusie is een goed idee waar de staats secretaris mee aan de slag zou kunnen gaan.
Een International topgezelschap zou zich voortdurend moeten oriënteren en uitzien naar belangwekkende nieuwe en gevestigde choreografen van Internationaal niveau. Een aantal kleine en grote Nederlandse moderne dansgezelschappen hebben inderdaad hun Internationale voorhoede positie een aantal jaren geleden al verloren, mede omdat hun repertoire elkaar overlapten en de zelfde bewegingsidiomen binnen de choreografische concepten werden toegepast. Niets nieuws dus! Opheffing van een aantal gezelschappen is een goede methode, het geeft een nieuwe generatie dansers en choreografen perspectief en ruimte om zich te ontwikkelen en de Nederlandse Hedendaagse Danskunst van nieuwe impulsen te voorzien.
dag John, sluit me aan bij jouw reactie, neemt Maatricht 2018 het voortouw?
ha Ingrid, had je het al laten weten: go, baby, go
goed stuk ingrid, je komt tenminste met een inhoudelijk voorstel dat “out of the box ” is, teveel voor sommige slechte lezers (en schrijvers) die reageren. En daar zit de kern van het probleem: een gebrek aan visie, niet alleen bij besturen, maar vaak ook bij beleidsmakers. De kunsten worden zo naar het absolute nulpunt gedwongen, en laten zich te makkelijk slachten door gebrek aan creativiteit en durf in de relatie met de boze buitenwereld. Ramen open voor nieuwe winden !
Wat een blindt perspectief over dans in Nederland. Vooraf, het verschil tussen NDT en Scapino is groot. De twee gezelschappen kan niet als een gezelschap functioneren. Bij voorbeeld, Goeke gaat een stuk maken bij NDT alleen na jaren stuken maken bij Scapino. Dit voorbeeld laat je het verschil duidelijk zien. Scapino is een plek voor een jong, ‘upcoming’ choreograaf. NDT werkt met choreografen met een opgebouwd reputatie. Daarom hebben de gezelschappen verschillend reputaties buiten Nederland maar bereiken ze ook een heel ander public binnen Nederland. Ga eens voor jezelf kijken in de zaal!
Dans kunst is rijk in Nederland. Daarom komen dansers, choreograaf, en dans liefhebbers hier naar toe. Het is jammer dat in een klap het kan verwoest worden. Het Nederlandse dans niveau is het top. Laat je jezelf niet afgeleid worden door een mening van een iemand.
Ja man, laten we alles bij mekaar gooien en er een typisch holandse stampot van maken: smakeloos, structuurloos, grijs, cultureel bejaarde voeding, en met geen mogelijkheid door de strot te krijgen van de buitenlands markt. Over subsidie gesproken, waarom gooien we niet alle kranten en omroepen bij mekaar, als we toch bezig zijn. Want ja nieuws is nieuws, en de ‘opinie’ van Ingrid kunnen we denk ik ook wel missen 🙂
laten we idd alles maar bij mekaar gooien en er een typisch holandse stampot van maken: smakeloos, structuurloos, grijs, cultureel bejaarde voeding, en met geen mogelijkheid door de strot te krijgen van de buitenlands markt.
Dat mevrouw Frankenhuyzen haar geld vooral buiten de kunst verdient, is maar goed ook.
Ik zou je dan ook aanraden, blijft bij je mediatrainingen.
Wat een misselijkmakend stuk. Net of klassiek ballet automatisch tot het mindere genre behoort. Ingrid had beter moeten kijken toen ze het Nationale Ballet recenseerde. Maar dat wisten we ook al toen ze nog voor NRC schreef
En Joop van den Ende zijn monopolie op de nederlandse kunst en cultuur nog meer uit laten breiden?
Ik mag hopen van niet, anders mag heel cultureel Nederland naar zijn oubollige pijpen dansen…
De tv-programma’s waar hij mede voor verantwoordelijk is zijn ook niet te pruimen en vertonen een walgelijk hoog gehalte aan hersenloosheid. Waarnaast Van den Ende op een of andere vreemde wijze uitermate veel bestuursleden levert aan Buma/Stemra… dit riekt naar Kartelvorming.
Comments are closed.