Kranten trappen massaal in ‘onderzoek’ naar duurdere culturele uitjes.

Dat is schrikken. Op vrijdag meldt De Volkskrant dat de prijzen voor culturele activiteiten in Amsterdam sinds 2009 met maar liefst met 37,3% zijn gestegen. Nu.nl pikt het meteen op, al snel gevolgd door TROS Radar. Dan moet het wel waar zijn.

Het door iedereen klakkeloos overgenomen nieuws verwijst naar een bericht op de site van de BBC. Dat bericht gaat natuurlijk niet over Amsterdam. Het verkondigt dat Londen de duurste cultuurstad van Europa is. En als de BBC dat zegt dan zal het wel waar zijn. Dus goed dat de journalist van dienst bij het Algemeen Nederlands Persbureau het niet alleen keurig vertaald heeft, maar ook de voor ons land relevante informatie eruit gefilterd heeft. Wat blijkt? Alles wordt duurder. En culturele activiteiten in Amsterdam zijn zelfs 37,3% duurder. Niet 37,2% en zeker geen 37,4%.

Hoe komt de BBC en daarmee het Algemeen Nederlands Persbureau eigenlijk aan dat getal?

Simpel: “Twee mensen kregen opdracht in twaalf grote Europese steden kaartjes te kopen voor een bezoek aan een kunstgalerie, een museum, een monument, een operavoorstelling, een balletuitvoering en een klassiek concert.”

De uitkomsten van 2009 zijn vergeleken met die van 2014, et voila: 37,3%.

Case closed.

Of toch niet?

Maakt het nog uit naar welk concert, welke operavoorstelling, welk museum?

De Volkskrant weet het niet. Nu.nl ook niet. TROS Radar evenmin. Want: ANP weet het niet. Maar ook de BBC weet het niet. Nou ja, maakt er geen melding van. Wel verwijst de BBC naar de bron, de Post Office Travel Money, maar zonder een link.

Geen probleem, het oorspronkelijke persbericht is zo gevonden.

En meteen is duidelijk dat de stelligheid waarmee in Nederland gesproken wordt van 37,3% slordig is. Het Post Office Travel Money onderzoek heeft immers, zoals de naam al duidelijk aangeeft, net zoals in 2009 ook in 2014 de kaartprijzen omgerekend naar ponden.

Detail? Nou nee. Het persbericht vertelt al dat de pond zelf ten opzichte van de euro 11% duurder geworden is tussen 2009 en 2013. Dat maakt omrekenen erg lastig. Het Britse percentage kan nooit zomaar overgenomen worden.

Maar er is meer.

Want het is gemakkelijk Nederlandse kranten en sites te bekritiseren omdat ze blind een door ANP vertaald BBC-bericht plaatsen, ook de BBC-journalist van dienst heeft zonder na te denken een persbericht tot stukje verwerkt.

Het onderzoek slaat namelijk helemaal nergens op.

De Post Office kijkt naar wat zij de topinstellingen vinden. En ja, dan kom je gemakkelijk tot de conclusie dat Dublin veel goedkoper is dan Londen en Amsterdam. Maar, met alle respect voor het Ierse Opera Touring Company, dat is toch iets anders dan The Royal Opera House of De Nationale Opera. Net zoals het Concertgebouworkest toch iets anders is dan The Dublin Symphony Orchestra.

In Nederland wordt Het Van Gogh Museum gerekend tot zowel de monumenten als de kunstmusea. Logisch, want de rest van de monumenten in Nederland is óf gratis toegankelijk, of was in 2009 dicht (Stedelijk, Rijks).

Appels, peren en niks. Moeilijk vergelijken. En dan gaat het ook nog eens over prijsstijgingen voor Britten. Niet voor Nederlanders met museumjaarkaarten, pas 65 en dat soort voordeeltjes.

Maar natuurlijk kun je nog altijd voor een stad de prijzen met elkaar vergelijken. Omdat de operakaartjes volgens de Post Office het duurst zijn en dus voor de belangrijkste verschillen zorgen, richten we ons daarop en kijken naar wat het fictieve stel in oktober 2009 en in oktober 2014 zou hebben uitgegeven – knap overigens hoe de Post Office nu al de ingevulde vragenlijsten van dat stel heeft ontvangen. Gelukkig hoeven we niet op zoek naar de eerste rang, maar naar de tweede. En wat blijkt?

Opera in Amsterdam werd in vijf jaar slechts 9,3% duurder!

En we hebben ons stel echt naar een voorstelling van De Nationale Opera in Amsterdam gestuurd, kaartje tweede rang.

Dido & Aneas 2009:	75 euro
L’etoile 2014:	82 euro

Maar dan begint de ellende. Want Opera in Amsterdam is in vijf jaar ook 90,6% duurder geworden.

Dido & Aneas 2009:	75 euro
L’Orfeo 2014:	143 euro

Het verschilt namelijk enorm op welke dag je wilt gaan (weekenden zijn duurder) en op welk moment je je kaartje koopt.

En een snelle blik op de prijzen bij het Concertgebouworkest levert eenzelfde beeld: 46 euro voor het tweede pianoconcert voor Rachmaninov, zes dagen later 56 euro voor Strauss en weer een week later 12,50 voor een familieconcert. Bij die laatste krijg je dan wel een dirigent die u waarschijnlijk niet kent, maar nog altijd het KCO.

Het is dus onmogelijk om met een percentage als 37,3 te komen, zelfs volgens de spelregels van de Post Office. En dan laten we maar buiten beschouwing dat er in elk van de onderzochte steden veel meer is dan louter de ‘topinstellingen’.

Maar dat weet de reizende cultuurliefhebber. En dat zijn kennelijk niet de redacteuren die ten burele van BBC, ANP, Volkskrant, Nu.nl, TROS klakkeloos stukjes overtikken.