Utrechts postkantoor grote verliezer bij ‘ligconcert’ Canto Ostinato

Begin dit jaar leek het er nog op dat het monumentale en markante Hoofdpostkantoor aan de Utrechtse Neude voorgoed dicht zou blijven. Er was zelfs sprake van een verkoop aan een particulier die er luxe appartementen in zou gaan bouwen, en op die manier de hal van het volk, waar menig Utrechter ooit haar kascheques verzilverde, voorgoed aan het oog zou onttrekken. Dan leef je op bij zo’n bericht: “Benut deze eenmalige kans op een ligconcert op zo’n markante plaats in Utrecht! Nog tot eind oktober 2015 is het voormalig Hoofdpostkantoor aan De Neude in zijn huidige vorm toegankelijk voor het publiek.”

Canto Ostinato op zo’n plek. Binnen een halve minuut was ik 70 euro lichter, met het vooruitzicht op een unieke gebeurtenis, die me nog lang zou heugen.

Een half jaar later is echter alles anders. Het Postkantoor wordt de nieuwe bibliotheek van de stad Utrecht, er komt horeca, er komen ontmoetingsruimtes en, ja, ook een paar appartementen op zolder. Niks laatste kans. Sterker nog: de hal wordt het nieuwe paviljoen voor de Utrechtse festivals. Zoals het Nederlands Filmfestival, dat er dit jaar al gretig gebruik van maakt. Behalve dus op zaterdag 27 september, want toen lagen er opeens een haar honderd mensen op de grond, voet aan hoofd, rond twee vleugels. Ondergetekende en echtgenote incluis.

Het ligconcert was een geweldige afknapper. Daarover kunnen we kort zijn. Als er al zuiver, spannend en geprononceerd gespeeld werd door Sandra en Jeroen van Veen, ging dat verloren in de zwembadakoestiek van die enorme hal van het Postkantoor. Het kwam daardoor ook routineus over. Die twee pianisten, die Simeon Ten Holts meesterwerk al enkele jaren op het repertoire hebben, maakten geen contact met de zaal. Is ook moeilijk, natuurlijk, als alle toeschouwers op één oor liggen. De bruggetjes waren voorspelbaar, de volumewijzigingen mild, de muziek vooral bedoeld voor iets anders: de slapers niet al te veel verontrusten. Een enkele snurk overstemde een zachte passage.

Het blijkt dat die ligconcerten een traditie op zich zijn, met een heel eigen publiek, waarbij je de routiniers er zo uitpikt: mensen met precies de juiste uitrusting, die uitsluitend voor de muziek komen, en niet voor de locatie. Net als Vierdaagselopers, wandelaars die niet voor de omgeving komen, maar voor de kilometers. Immers, zodra de overbekende eerste noten van  Ten Holts minimal music stuk klinken gaan ze plat, lap over het hoofd, of met stijf gesloten ogen. Waarom zou je immers kijken? Muziek doe je met je ogen dicht.

Ik kwam eigenlijk voor de locatie, de muziek en de gedeelde ervaring met al die toeschouwers die – naar ik dus ten onrechte vermoedde – om dezelfde reden hun campingmatjes uit de kast hadden gehaald. De werkelijkheid was stugger dan bij een gala in het Concertgebouw. Opeens begonnen die witte kleren van het pianoduo me mateloos te irriteren. Het was te glad, te incrowd, te zoet, te commercieel.

De grootste verliezer was de locatie zelf. Wellicht buiten de macht van de ligconcertorganisatie moesten we het doen met het lichtplan dat was aangelegd voor het Nederlands Filmfestival. Dat lichtplan bestond uit nogal knullig afgesneden spots op een paar bogen, wat rode lampjes op details, en een enkel looplichtje. Je zag eigenlijk niets meer van de prachtige details in dat gigantische boogdak. En daar waren we toch een beetje voor gekomen. Stomkoppen die we waren. De lichtwisselingen en de duisternis maakten, in combinatie met de akoestiek, dit ligconcert tot iets dat je eigenlijk alleen met gesloten ogen en oordopjes in kon doorstaan.

U kunt mijn opvatting overigens verifiëren of logenstraffen bij de twee extra concerten die zijn ingelast op 17 en 18 oktober. Ik ben benieuwd naar uw reactie.