Debuut Sacha Bronwasser is een gerijpte en bovenal intrigerende roman

Échte schrijvers debuteren voor hun dertigste, zeggen sommige uitgevers, maar er zijn ook uitgevers – en auteurs – die zich niets van zulke conventies aantrekken. Gelukkig maar, want Niets is gelogen, het romandebuut van kunsthistorica Sacha Bronwasser (1968), tevens voormalig kunstrecensente van de Volkskrant, mag er zijn. Een boek waarin kunst, kijken en voelen een hoofdrol spelen.

Rouwkaart

Hoofdpersoon is kunstjournalist Gala Versluis, die een rouwkaart in de bus krijgt van een man die ze vijf jaar eerder één avond heeft meegemaakt, op de opening van een tentoonstelling in Kortrijk. Gala was uitgenodigd de opening te voorzien van een praatje. Na afloop gingen zij, kunstenares Lisa, haar echtgenoot Maxim, galeriehouder Paul, Gala’s goede vriendin Fatima en Pé Derkinderen, een bekwame gynaecoloog en een bevlogen kunstliefhebber met een gezicht ‘als een te vaak gebruikte verhuisdoos’, nog iets drinken.

Met ‘Niets is gelogen’ schreef Sacha Bronwasser een uitstekend debuutroman waarin kunst een belangrijke rol speelt. ©Claudette van de Rakt

Er vormt zich een net, onzichtbaar mycelium. Kleverige draden spinnen ondergronds of misschien wel in de lucht, we zien ze tenslotte niet. Ze dwarrelen langs het bruine jasje van Pé en haken in de wol, slaan om de smalle pols van Fatima, pakken zachtjes Paul en mij, nu toch net even dichter bij elkaar dan de bedoeling was, gezamenlijk bij de enkels en trekken Lisa en daarmee ook Maxim langzaam los uit de omgeving, Zachtjes, zachtjes, zoetjesaan. We hebben nog tijd.

Het loopt volkomen anders dan verwacht. En hoewel ze Pé Derkinderen nooit meer treffen, blijkt deze bizar verlopen avond voor alle betrokkenen een beslissende rol te hebben gespeeld in hun leven.

Als een Rubik’s kubus probeert Gala ieders verschillende herinneringen samen te puzzelen tot één geheel, wat nog niet meevalt.

Onze avond ontspringt uit dezelfde bron en mondt uit in dezelfde zee, maar daartussen ligt de rivierdelta van de Nijl. Zwemmen er vissen die elkaar nooit zullen tegenkomen, groeien er planten die de ander niet zal zien, verschillen de geuren en valt het zonlicht onder een andere hoek. Niets is gelogen, het is allemaal even waar.

Leven en dood

Het gaat alleen niet zozeer om de gebeurtenissen, als wel om het resultaat ervan. Een moment van confrontatie met de dood die inspireert tot beter of intenser leven. Of in het geval van Gala: überhaupt weer tot leven. Eindelijk kan ze de dood van haar vader en haar eigen bijna-doodervaring aanvaarden en verdergaan met haar bestaan.

Niets is gelogen is een met durf en zelfvertrouwen geschreven, gerijpte en bovenal intrigerende roman. Een boek als een schilderij, waarbij je steeds weer een nieuw detail opvalt als je de tijd neemt er aandachtig naar te kijken.

Good to know