Ce soir, à Vredenburg Leidsche Rijn, l'orchestre philharmonique de la radio joue le concerto pour flûte. Danse avec les vents d'Einojuhani Rautavaara. À l'origine, le concert de printemps de Peter Schat était prévu, mais le soliste Jacques Zoon a choisi de l'échanger contre la pièce du compositeur finlandais.
Zoon zei hierover: ‘Peter Schat schreef zijn fluitconcert voor mij in 1993 maar na de première was hij er niet gelukkig mee en maakte er een nieuwe versie van. Hij was wel tevreden met de uitvoering, maar ik heb er toch een wat negatieve associatie aan overgehouden, vandaar dat ik liever een ander concert wilde spelen. Het fluitconcert van Rautavaara heb ik nog nooit uitgevoerd, dus dat is ook een grotere uitdaging voor me.’
“Valse lucht”
De titel suggereert dat Rautavaara alles uit de kast gaat trekken wat een fluit maar aan windgeluiden kan voortbrengen – het is tenslotte het enige blaasinstrument waarbij niet alle lucht direct in de buis verdwijnt – maar dit blijkt niet het geval. Zoon: ‘Weliswaar gebruikt hij vier verschillende instrumenten, basfluit, altfluit, gewone fluit en piccolo, maar hij geeft verder geen aanwijzingen dat ik de wind zou moeten imiteren.’
Wie de muziek beluistert, zal echter wel degelijk vele klankkleuren horen die associaties oproepen met het suizen of ruisen van de wind. Zoon: ‘Soms blaas ik met veel “valse” lucht, dat zie ik als een manier om dit contemplatieve werk recht te doen.’
Het Radio Filharmonisch Orkest wordt geleid door chef-dirigent Markus Stenz. Naast het fluitconcert van Rautavaara klinken de ouverture Leonore van Beethoven en Ein Heldenleben van Richard Strauss. Over dit laatste werk zegt hij: ‘Ik bewonder Strauss enorm vanwege de intuïtieve manier waarop hij orkestkleuren inzet en emoties en ervaringen op poëtische wijze in muziek weet te vangen. Strauss is mij bijzonder sympathiek.’
Het concert vormt onderdeel van de omroepserie Vredenburg vendredi en wordt live op Radio 4 uitgezonden door de TROS. Mijn gesprekken met Zoon en Stenz worden uitgezonden voorafgaand aan en in de pauze van het concert, maar zijn ook ici Écoute.