Un million et demi pour l'art. À condition que son utilité soit directement démontrée.

Un million et demi d'euros, ce n'est pas rien. On entendra donc ici et là un cri de joie maintenant que Jet Bussemaker alloue ce montant supplémentaire à la culture. Après tout, il s'agit encore d'un rattrapage après les presque 300 millions que son ministère a prélevés sur le secteur un peu plus tôt. Cependant, les conditions auxquelles la ministre de la culture associe l'argent racontent une autre histoire : l'argent n'est destiné qu'à l'art dont l'utilité peut être démontrée.

Kunst en nut staan historisch gezien nogal op gespannen voet met elkaar. Immers, zodra iets nuttig is, houdt het op kunst te zijn. Dan is het nijverheid, design, welzijn of sport. Iemand die danst om er een beter lichaam van te krijgen, doet aan sport. Iemand die kleit om zichzelf beter te leren begrijpen zit in therapie. Maar nu is dat allemaal anders. Bussemaker heeft ontdekt dat haar kabinet alleen nog over nuttige dingen wil praten, bestemd voor mensen die het echt nodig hebben. Waarbij dat ‘echt’ of ‘onecht’ onderwerp is voor discussie. Dus moet kunst er ook alleen nog maar zijn voor mensen die het echt nodig hebben.

80 inititatieven staan er nu op een rijtje. De minister heeft er een hele website voor ingericht. Wie die opent, en kijkt wat er als eerste staat onder het kopje ‘cultuur en creativiteit’, krijgt meteen een indruk van waar het de minister om gaat: ‘Theater als middel om leerlingen een verplichte maatschappelijke stage te laten vervullen‘.

Joepie.

Wie verder klikt kan nog juweeltjes aantreffen als ‘een speciale vorm van therapie voor jongeren met ADHD en/of ASS‘, ‘een simulatiegame voor laparoscopische operaties' et 'Inspirerende voorbeelden om urban sports in steden te integreren‘.

Allemaal heel nuttig inderdaad, en wellicht ook geschikt om iets te doen met de gemiddeld 20 duizend euro die voor elk van die tachtig initiatieven beschikbaar komt. Kun je net een helpdeskmedewerker voor halve dagen voor in dienst nemen. Bijvoorbeeld.

Maar dat is dan ook niet de bedoeling. Van die anderhalf miljoen euries gaan commissies aan het werk. De minister ziet het zo:

‘Het bedrag is bestemd voor de ondersteuning van (voorbeeld-)projecten die zich richten op de verbinding tussen de cultuursector en sectoren als welzijn, zorg en sport. De fondsen zullen die projecten intensief volgen om de meerwaarde van de verbinding en samenwerking te kunnen beoordelen.‘

En verder kan cultuur helpen om de verschrikkelijke bezuinigingen op de zorg wat te verlichten. Ze meent het echt, wanneer ze schrijft:

‘Vanaf 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor onder meer de ondersteuning van inwoners die momenteel gebruik maken van begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Dit heeft consequenties voor de rol van aanbieders van zorg en voor de rol van de gemeenten zelf. Ik onderzoek samen met de VNG hoe gemeenten cultuur in kunnen zetten bij de uitvoering van de nieuwe zorgtaken. ‘

U snapt het dus,  de volgende keer dat u Halina Reijn in een verpleegsterspakje ziet. Maar het geld zou ook kunnen gaan naar André Rieu:

‘In de kalender met belangrijke evenementen van Nederland zouden het rijke cultuuraanbod en sportevenementen elkaar nog meer kunnen ondersteunen. Met als fraai voorbeeld het inhuldigingsfeest van Koning Willem Alexander, waarbij sport en cultuur in elkaar overvloeiden.‘

[Tweet “U snapt het dus, de volgende keer dat u Halina Reijn in een verpleegsterspakje ziet”]

Zo kun je toch nog een beetje beleid maken. Want voor de rest blijft alles bij de bestaande kaalslag, aldus de minister: ‘Ik zie geen aanleiding om het gesubsidieerde stelsel zeer fundamenteel te herzien.’

Een samenleving die creativiteit hoog in het vaandel heeft, en die creativiteit steunt omdat creativiteit ooit, maar misschien ook nooit, iets oplevert, maar vooral de samenleving kleurrijker maakt en verrijkt, is iets uit de diepe donkere middeleeuwen, die begonnen met het cijfer ’17, 18 en 19′.