'Des détectives sans intrigue, sans crime, sans dénouement, où chaque réponse soulève 10 nouvelles questions.'

Le prix Nobel de littérature et les Pays-Bas, c'est un mariage malheureux. Non seulement Nooteboom, après Mulisch, passe encore et encore, mais à la télévision, c'est aussi la pauvreté. Oui, sur DWDD, des quinquagénaires trottent pour chanter les louanges de Bob Dylan, mais c'est tout. Bien sûr, Dylan n'est pas devenu le nouveau lauréat, ni le tout aussi populaire Haruki Murakami dans notre pays, mais l'écrivain français Patrick Modiano.

Qui ? Nous voulons en savoir plus !

Oui. Maar wie dacht dat daags na de bekendmaking Modianos vertaler Maarten Elzinga bij DWDD mocht aanschuiven kwam bedrogen uit. Misschien omdat de Franse literatuur volgens sommige regionale dagbladen op zijn retour is – al kijken ze daar dan niet naar het succes van Binets HhhH en elke breed in de dag- en weekbladen uitgemeten zucht van Houellebecq.

Ook de telefoon van schrijver, dichter en vertaler Paul Gellings stond allerminst roodgloeiend. ‘Maar ik heb er een goed glas wijn op gedronken,’ vertelt hij met een glimlach.

Gellings promoveerde meer dan een decennium geleden op het werk van de Franse schrijver en is niet verbaasd dat Modiano de hoogste literatuurprijs krijgt. ‘Ik had altijd drie favorieten: Kopland, Mulisch en Modiano.’

Two down, one to go. Maar waarom Modiano?

‘Is er een leven na Flaubert en Céline vroeg ik me na mijn afstuderen af. Toen kreeg ik in 1997 van de Franse uitgever voor wie ik Rutger Kopland vertaalde een boek van Patrick Modiano: Rue des boutiques obscures (De straat van de donkere winkels). Ik begon om elf uur ’s avonds met lezen en sloeg om drie in de nacht het boek dicht. Ik was helemaal betoverd.’ De vraag ‘Wat sprak mij nou zo ontzettend aan?’ resulteerde in een proefschrift.

Hoewel de Fransen zich in het journaal zich nu terecht ‘wereldkampioen literatuur noemen’ – geen ander land kent zoveel Nobelprijswinnaars – is Modiano ook in Nederland relatief onbekend, en was tot een kwartier na de bekendmaking praktisch zijn gehele oeuvre voor een paar euro bij bol te bestellen. ‘Het werd met steekwagens vol de Slegte binnen gedragen.’

[bol_product_links block_id=”bol_5439a195caa2d_selected-products” products=”1001004004998961″ name=”mod” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Gek is dit niet. ‘Modiano lezen vergt een duchtige kennis van het stratenplan van Parijs met zijn specifieke betekenissen en een niet minder duchtige kennis van de Franse literatuur en geschiedenis, want postmodern als hij schrijft is hij verschrikkelijk intertekstueel. In drie zinnen roept hij een hele wijk op, zonder ook maar een lantarenpaal te beschrijven.’

Gellings vergelijkt desgevraagd Modiano met Paul Auster. ‘De sobere verteltrant, de wijze waarop Auster New York tastbaar maakt en veel vragen oproept, al zijn de verschillen legio: personages blijven bij Modiano schimmig, terwijl Auster in bijvoorbeeld Sunset Park een hele portrettengalerij toont.’

Het zal geen toeval zijn dat Paul Auster de hoogste Franse kunstonderscheiding heeft ontvangen, en ook Modiano is ondanks zijn plotloze romans ongekend populair in Frankrijk. ‘Er wordt altijd met een soort van een vertedering naar hem gekeken. Je zag het na de bekendmaking ook op het Franse journaal: hij komt nauwelijks uit zijn woorden, begint een nieuwe zin in een andere zin en verdwaalt.’

Precies zoals zijn hoofdpersonen eigenlijk.

Maar dan toch: Modiano in één zin?

Gellings denkt een seconde na. ‘‘Detectives zonder plot, zonder misdaad, zonder ontknoping, waarbij ieder antwoord tien nieuwe vragen oproept.’

Zoals het een Franse schrijver betaamt, is er ook een lichte kant aan Modiano: in de jaren zestig en zeventig schreef hij liedteksten voor Françoise Hardy…

[bol_product_links block_id=”bol_5439a2e7769b5_selected-products” products=”1001004005752330,9200000013983467,1001004011320306″ name=”modiano” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]