Pas de quoi pavoiser à la fin du club de jazz de la mer du Nord.

Vandaag werd bekend dat de North Sea Jazz Club op het Amsterdamse Westergasterrein failliet is. Dit is nooit goed nieuws, voor niemand. Ook niet voor die zuurkousen die graag mogen klagen over North Sea Jazz, de naamgever van de club.

Vijf jaar geleden was het groot nieuws: het Rotterdamse North Sea Jazz Festival zou een club openen in Amsterdam. Dat lag iets genuanceerder: twee Amsterdamse ondernemers hadden een plek op het Westergasterrein en een licentiedeal met de organisatie van het North Sea Jazz festival voor de naam weten te regelen. Onder die trots vlag was de club ineens een feit, en de eerste jaren waren smullen voor de liefhebber. Ik zag prachtige optredens aan de rafelranden van de jazz van Edmar Castaneda (Venezuela), Samba Touré (Mali), Ebo Taylor (Ghana), Eddie Palmieri (Puerto Rico/NYC) en Randal Corsen (Curaçao).

Vechtmarkt

Om eerlijk te zijn vroeg ik me wel af hoe lang ze dat konden volhouden. Internationale muziekprogrammering is een vechtmarkt, zoals de programmeur van de North Sea Jazz Club zelf eens zei in de lokale krant. Bovendien is het een dure tak van sport en zijn er weinig kaarten te verkopen in een kleine club, die nota bene nog eens verder werd verkleind door de tafels voor de eters. Dat maakt het aan de inkomstenkant een lastige activiteit.

Assez de raisins de Corinthe

Toch leek het goed te gaan. De programmering in de jaren na het eerste jaar was voor de snob die ik ben al iets meer mainstream. Maar er waren nog steeds genoeg krenten in de pap, zoals uitverkochte en zeer spannende concerten van Ibrahim Maalouf en Snarky Puppy. Neerlands trots in Colombia, trompettiste Maité Hontelé, kwam, zag en overwon, de Amsterdams-Turkse zangeres en pianiste Karsu Dönmez speelde voor een club tjokvol kosmopolieten, waaronder vele Turkse-Nederlanders. Prachtige avonden waren dat.

Blues est le guérisseur ?

Langzaam aan, het is onmogelijk om dit precies te duiden op een datum, zag ik wel steeds meer bluesartiesten op de maandkalender verschijnen. Opmerkelijk dacht ik nog, want blues is nou niet bepaald een genre waar daverende nieuwe muzikale vergezichten worden ontwikkeld – ik druk me hier mild uit. ‘Maar kop op, snob Tchong!’ dacht ik, die ongesubsidieerde club moet ergens van leven en met blues is het zoals jaren tachtig muziek: het houdt nooit op en het heeft altijd publiek. Een goede muziekprogrammeur financiert zichzelf: met een aantal ‘vette boekingen’ (lees: acts die uitverkopen) houd je in theorie ‘risicogeld’ over, waarmee je dan vervolgens wat avontuurlijkere en artistiek uitdagender concerten kunt organiseren.

Schadenfreude

Vandaar dat ik schrok van het persbericht dat vanmorgen werd rondgestuurd. Blijkbaar was het toch niet genoeg, of bleek dat precaire artistiek-commerciële evenwicht uiteindelijk toch te lastig om te bewaren. Er was gedoe over de vernieuwing van de licentie van de naam, waardoor de verhuurder begon te bokken. De exploitant van het westergasterrein staat bekend om zijn royaal hoge huren, eerder viel (onder andere daarom) MC Theater om. Ik hoop voor de medewerkers dat moddergooien, die typisch Hollandse traditie van Schadenfreude nadat er iets is mislukt, uit zal blijven. In Amerika wordt je als ondernemer pas serieus genomen na een faillissement of twee.

Bonne idée

Ik zag erg uit naar het concert van de Kaapverdische Bitori (één van de hoogtepunten van Lowlands 2016). Sterkte aan alle betrokkenen, in en rondom de club. Voor wat het waard is: de wijn was altijd uitstekend en de bediening vond ik on-Amsterdams vriendelijk en professioneel. Het streven om een permanente jazzclub in de hoofdstad te vestigen, een club die de hele traditie van de jazz omvat en bovendien de vele vertakkingen en invloeden in de rest van de wereld van deze Afro-Amerikaanse oerschreeuw? Welnu: dat streven, beste lezer, blijft een heel goed idee.

Het is alleen de vraag of er financieel valt op te boksen tegen de inmiddels circa 1200 festivals die er op jaarbasis plaatsvinden in Nederland. Blijkbaar wil de liefhebber van avontuurlijke muziek dit liever in festivalvorm, dan in een stijlvolle club uitgeserveerd krijgen.

Kunnen we ons ook afvragen: is de klassieke concertzaal gedateerd?