Jeux - culture ou pas ?

Dat gamen een belangrijke rol speelt in de hedendaagse, Nederlandse jongerencultuur is duidelijk. Toch ontbreekt het tijdens exposities en in musea meestal aan aandacht voor dit uiterst populaire fenomeen. Waarom blijft gamen hier zo onderbelicht?

Kunst is een dusdanig ruim begrip dat we zo’n beetje alles tussen rotstekeningen en graffiti eronder mogen scharen. Die breedte matcht dan ook met de officiële omschrijving van het maken van kunst: het bewust creëren van iets betekenisvols.

Grijs gebied

Als we het zo beschouwen, zouden games daar wel degelijk onderdeel van moeten uitmaken. Developers steken meestal hun complete ziel en zaligheid in het ontwikkelen van een progressieve, baanbrekende game die voor spelers wel degelijk heel betekenisvol kan zijn. En toch geldt gamen op dat vlak als een tamelijk grijs gebied. Misschien heeft dat te maken met een conservatieve roep vanuit de kunst- en cultuurwereld. Men is huiverig om games het predikaat kunst mee te geven, misschien ook door het verband met gameverslaving, en dus blijft zo’n officieuze stempel uit.

Vervagende grenzen

Games zijn vooruitstrevend en vertellen, net als bijvoorbeeld beeldende kunst, het psychologische verhaal van de maker. Dit vervaagt de grens tussen traditionele kunstvorm een games meer en meer: eigenlijk zitten er helemaal niet zoveel verschillen tussen de developer en de schilder. Máár, zo stellen critici, dat ligt bij games anders. De speler heeft namelijk volledige controle over het spel en besluit wat hij of zij gaat doen. Daarom is de game voor iedereen anders, waar het bij beeldende kunst meer draait om de interpretatie van de ontvanger.

Kaders

Toch klopt ook die bewering niet helemaal. Ook in de tijd waarin online multiplayers de meest gespeelde games zijn, zijn de meeste games nog altijd lineair, wat inhoudt dat de speler hem precies zo speelt zoals de developer dat heeft bedoeld. En dan zijn er nog spellen die daar een beetje tussenin hangen, zoals Grand Theft Auto. Hierin heeft de speler weliswaar een zekere vrijheid, maar vindt deze plaats binnen de door de developers gestelde kaders.

Er lijkt voorlopig nog geen duidelijk oordeel te zijn over games en het al dan niet zijn van kunst. Eén ding is wel zeker: de discussie doet de nodige stof opwaaien. Net als bij kunst.