De Cello Biënnale cancelde op het laatste moment alle concerten en stapte over op livestreaming, met dank aan Radio4. Met veel succes: het festival trok bijna 60.000 bezoekers – and counting uiteraard, want de meeste opnames blijven online beschikbaar. Ondertussen houdt November Music de moed erin: de directie zet in op live concerten met maximaal dertig man publiek.
In een email-update naar pers en publiek uitte ze wel haar zorgen: ‘Het worden enkele spannende dagen. Na de persconferentie van a.s. dinsdag weten we of November Music 2020 definitief door kan gaan. Uiteraard hebben we alles zo ingericht dat we voldoen aan alle veiligheidseisen met maximaal dertig bezoekers per concert, anderhalve meter afstand en zonder horeca rondom.’
Spannend inderdaad, ook voor mij als muziekpublicist. Vanwege het beperkte aantal kaarten is het niet of nauwelijks mogelijk persoonlijk concerten te bezoeken. Gelukkig heeft de organisatie nu al besloten tien voorstellingen via gratis streaming beschikbaar te stellen.
Vendredi 6 novembre, 19h : Bosch Requiem YeonDo
We mogen in onze handjes knijpen dat dit ook het traditionele openingsconcert betreft met een gloednieuw Requiem de Bosch. Op 6 november trapt de Koreaans-Nederlandse Seung-Won Oh af met een wel heel bijzondere versie. Zij grijpt in Bosch Requiem: YeonDo terug op een Koreaans dodenritueel. In het verstilde stuk speelt westers en Koreaans slagwerk een belangrijke rol en het koor zingt zowel Latijnse als Koreaanse teksten.
Om de rituele sfeer te verhogen wordt het publiek uitgenodigd zelf deel te nemen, door samen met de slagwerkwerkers met belletjes te rammelen. ‘Dit is een moment ter vertroosting van de dode zielen’, vertelde Oh me in een entretien. – Ik steek wat kaarsjes aan en houd mijn belletjes onder handbereik!
Samedi 7 novembre, 16h : Juliet Fraser / Nicoline Soeter
De Brabantse Nicoline Soeter is niet alleen componist maar ook artistiek leider van De Link, een concertserie voor nieuwe muziek in Tilburg. Onlangs nog werd ze uitgebreid geïnterviewd in de NRC over het succesvolle podium dat steeds meer landelijke uitstraling krijgt.
Soeter werkt vaak met elektronica en schrijft muziek van een dromerige klankschoonheid. Haar zanglijnen hebben een ruimtelijke puurheid die bij wijlen de zwierige muziek van een Hildegard von Bingen oproept. Soeter is daarmee de ideale partner van Juliet Fraser. De Britse sopraan gaat geen uitdaging uit de weg en beweegt zich moeiteloos door alle denkbare muziekstijlen.
Wie bovenstaande link volgt zal echter denken: Nicoline Soeter, duh? Haar naam ontbreekt op de programmapagina. Hoe nu? Soeters eigen site biedt uitkomst. Daar lezen we dat haar nieuwe stuk voor Fraser en het Explore Ensemble is uitgesteld naar 2021. Jammer, maar niet getreurd: Fraser zet er een smaakmakend alternatief programma voor in de plaats. Zij zingt twee speciaal voor haar gecomponeerde solo’s voor zang, elektronica en video.
Van de Australische Lisa Illean klinkt A through-grown earth, ‘een golvende textuur die subtiel schakelt tussen microtonale en niet-getempereerde stemmingen’, aldus een criticus. Van de Amerikaanse Nomi Epstein zingt Fraser Collections for Juliet. Het ruim tien minuten durende stuk is opgebouwd uit een gedetailleerde set instructies en een arsenaal van drie tot vier glissandi.
Dit leidt tot ‘een grote rijkdom van tot op microniveau hoorbare details. Terwijl de stem moeizaam stijgt en daalt ervaar je een overweldigende lichamelijkheid’, schreef de pers. Juliet Fraser bracht beide composities eerder dit jaar uit op de cd Spilled out from Tangles.
Jeudi 12 novembre, 15h : Hannes Minnaar / Rob Zuidam
In 2013 componeerde Rob Zuidam het eerste Requiem de Bosch, ter gelegenheid van het (bijna) 500e sterfjaar van Jeroen Bosch. Sindsdien gaf November Music elk jaar een andere componist de opdracht een nieuw Requiem te schrijven.
Minnaar plaatst vandaag Zuidams gloednieuwe, speciaal voor hem gecomponeerde pianocyclus Nox op de lessenaars. Het vijfdelige stuk heeft sterk wisselende sferen, die Minnaar feilloos weet te treffen, zoals te horen op een recent verschenen cd. Het vierde deel draagt als bijschrift “Afscheid van Reinbert op Zorgvlied”. – Vernoemd naar de laatste rustplaats van Reinbert de Leeuw, die afgelopen februari overleed.
In een interview zei Minnaar over Nox: ‘De muziek is verrassend toegankelijk: zeer communicatief en soms ronduit tonaal, maar vooral heel erg Zuidam: weelderig, betoverend en bij vlagen erg emotioneel.’ Zakdoeken in de aanslag dus.
Vendredi 13 novembre : 21 heures - philharmonie zuidnederland / Kaija Saariaho
Een heel orkest op het podium? Nee, maar met een strijkorkest, slagwerkers, pauken, harp en celesta zitten er toch aardig wat musici op het podium. Toch lijkt het portretconcert van huiscomponist Kaija Saariaho vooralsnog door te gaan. Duimen dat Rutte en De Jong a.s. dinsdag niet alsnog roet in het eten gooien, want het programma is om je vingers bij af te likken.
Het steeds avontuurlijker programmerende orkest brengt het feeërieke fluitconcert Aile du songe, met de onvolprezen Camilla Hoitenga als solist. De Amerikaanse fluitiste is een absolute Saariaho-specialist, voor wie de Fins-Franse meerdere werken componeerde. Ze werkten nauw samen aan de vele subtiele speelaanwijzingen waarmee Saariaho de voor haar zo kenmerkende rijkdom aan klankkleuren tevoorschijn tovert.
Het stuk is geïnspireerd op een versregel uit de bundel Vogels van Saint-John Perse: ‘Aile falquée du songe vous nous retrouverez ce soir sur d’autre rives!’ (Valse vleugel van de droom, je ontmoet ons vanavond op andere oevers!) Perse ziet de vlucht van vogels als metafoor van levensmysteries en Saariaho heeft diens gelaagde taal weten te vangen in een enorme variëteit aan klanknuances.
Het concert wordt voorafgegaan door Thin Air, dat Componist des Vaderlands Calliope Tsoupaki componeerde naar aanleiding van de coronacrisis. Zij tekende vorig jaar voor het Requiem de Bosch. Avec Thin Air voor willekeurig welke bezetting wil zij mensen een hart onder de riem steken. De compositie wordt als estafette bij alle Nederlandse festivals uitgevoerd, vandaag door zangeres en violiste Claire Adams.
Hierna volgt het korte See the Sky About the Rain voor 3 slagwerkers, dat Anthony Fiumara eerder dit jaar componeerde in opdracht van philharmonie zuid. Het concert wordt toepasselijk besloten met het aangrijpende Terra Memoria van festivalcomponist Kaija Saariaho. Zij droeg dit werk op aan de nagedachtenis van al diegenen die niet meer onder ons zijn.
Ook op zaterdag 14 en zondag 15 november valt er nog veel moois te beleven via de livestream. Hou dus de site van Musique de novembre in de gaten, want wie weet komt er nog wel (veel) meer….
Naschrift 4 november. Vanwege de nieuwe coronamaatregelen van 3 november heeft November Music het hele festival afgelast. Het zal dus ook niet via livestreams te beleven zijn. Een ongelooflijke domper!
Français 
Nederlands 
English (UK) 
