‘…dit (slot) beeld, waarin echt ik zag wat ik nooit eerder zag. Dat was zo waanzinnig waarbij ik aan mijn eigen waarneming ging twijfelen. Interessante gewaarwording die voor mij los staat van duiding.’
Ik citeer hier een mij bekende bezoekster van de voorstelling Transverse Orientation, een van de toppers van het Holland Festival van dit jaar. Zij zat drie meter hoger, op de eerste ring van Theater Carré, en had de avond van haar leven, althans, wat betreft het slotbeeld van de voorstelling. Ik zat drie meter lager, smak vooraan op de eerste rij van dat theater, en zag niks van dat einde. Ik keek tegen een podium op van een meter, met daarop nog een podium, waardoor alles wat zich op – en onder – de vloer afspeelde voor mij en velen met mij onzichtbaar bleef.
Lignes de mire
‘Ga je erheen? Zorg dan dat je niet “in de zaal” zit, maar in de loges of op de eerste of tweede ring, en idealiter niet te ver naar rechts of links. Zichtlijnen doen er hier toe.’
Kan ik er dan over schrijven? Jawel, want, zoals de mevrouw op de stoel achter mij zei: ‘we hebben het einde dan wel gemist, we hebben veel andere dingen van heel dichtbij kunnen meemaken.’ Zo heb elk nadeel zijn voordeel. Want van dichtbij was het ook mooi, dit droogkomische visuele spektakel van de hand van Dimitris Papaioannu.
Un centime qui tombe
In 2017 was ik al compleet van mijn sokkel geblazen door zijn ‘The Great Tamer’, en ook al begreep ik er niks van, het was heerlijk theater. Ook nu weer laat de Griekse striptekenaar-regisseur je alle hoeken van de kamer zien in een spel met illusie en schoonheid. Dit keer gaat het over een stier, veel mannelijk onvermogen en een uiterst mooie dame. Voor sommigen valt er dan een kwartje, want dit gaat over Europa.
Daarvoor moeten we even terug naar school. In de Griekse mythologie gaat de schepping meestal van ‘AU!’. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor oppergod Zeus, die hem nogal los in de broek heeft hangen. De CEO van de Olympus gaat nogal eens vreemd, en dat is, waar het de vrouwelijke slachtoffers aangaat, niet altijd met wederzijdse instemming.
L'Europe
Een Phoenicische prinses, genaamd Europa, wordt door Zeus verleid nadat hij zich heeft vermomd als hele lieve stier. Zij klimt op zijn rug, zwemt met hem de Aegeïsche zee in en wordt in de buurt van Kreta verkracht, waarna ze zwanger wordt van Minos, die als koning later een doolhof zou bouwen voor een enge stier, de Minotaurus, die weer een rol zou spelen bij de stichting van Athene door Theseus.
Kenners van die mythe zien veel terug in de voorstelling, die bijna letterlijk het verhaal volgt, zij het heel associatief en met veel onderkoelde humor en trage slapstick. Je kunt er heel diepe gedachten over hebben, of het, zoals ik deed, lekker over je heen laten komen. En dan dromen van die keer dat je echt hoger en verder weg in de zaal zit. Want dit is een kijkdoosvoorstelling waar de magie wint bij afstand en overzicht.
Image finale
Blijft over dat het jammer is dat deze voorstelling kennelijk in Carré moest om voldoende kaartjes te kunnen verkopen. Anders was het voor het Holland Festival onbetaalbaar geworden, ook in deze tijd van Coronasteun. Nu hebben de eerste 10 rijen in het verder voortreffelijk werkende theater de essentie van de voorstelling gemist. Want dat slotbeeld, met het meisje Europa dat langzaam als een zon ondergaat, de aarde die openbarst, de zee met eilanden erachter, de rots die op Kreta lijkt aan de horizon….
Wat had ik dat graag gezien.