Het symposium over gestoorde vrouwen in horrorfilms dat deze zondagmiddag tijdens het Imagine Festival werd gehouden was eigenlijk wel een geruststellende bijeenkomst. Je hoeft zelf niet gestoord te zijn om een fascinatie voor horror te hebben. Dat mocht je in ieder geval afleiden uit de samenstelling van het gestudeerde panel dat zich in het onderwerp had verdiept. Al zette Kier-La Janisse, de Canadese schrijfster van het boek House of Psychotic Women die conclusie later toch weer op losse schroeven.
Symposium is overigens een wat groot woord voor dit aan bovengenoemd boek opgehangen panelgesprek, voorafgegaan door een inleiding door de schrijfster zelf. Een ongewoon persoonlijke introductie die er op neer kwam dat het schrijven van deze alternatieve horrorbijbel een vorm van therapie is geweest. In het eerste hoofdstuk van het boek stelt ze zelf al dat ze niet te veel naar Freud heeft willen leunen. Dat is op zichzelf in dit kader al verfrissend.
Haar vertrekpunt is haar eigen ervaring met dit filmgenre, dat overigens breed moet worden opgevat. Van Italiaanse giallo-films als Slaughter Hotel tot Twin Peaks en Michael Haneke’s La pianiste. In deze laatste speelt een vergiftigde moeder-dochterverhouding een belangrijke rol. Zo zag Janisse in veel horrorfilms de rolpatronen en getroubleerde verhoudingen terug die ze in minder extreme vorm kende uit haar eigen omgeving.
Zelf is ze geadopteerd, met een gescheiden, op Mia Farrow lijkende moeder die aan de drank was en een oudere, weggelopen stiefzus die ze adoreerde. Ze voelde zich vroeger verwaarloosd, maar door het schrijven van het boek had ze meer empathie gekregen voor haar moeder, zo liet ze weten.
Het panel, met mediadocente Maryn Wilkinson, Schokkend Nieuws-redacteur Hedwig van Driel, hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys en hoogleraar filmstudies Patricia Pisters was er om het perspectief breder te trekken. Veel neurotische vrouwen in genrefilms beantwoorden niet alleen aan in de samenleving heersende stereotypen maar komen daar tegelijkertijd tegen in opstand. Slachtofferschap en heldendom zijn soms moeielijk te ontwarren, zoals bleek uit een getoonde zelfverminkingsscène uit Cutting Moments. Toch even een moment dat voor ongemak in de zaal zorgde.
Spelen met stereotypen deed Janisse zelf ook met de opmerking ‘All women are crazy’. Dat zou een man niet moeten beweren, dat snapt ze wel. Het kan natuurlijk zijn dat ze het aantrekt. Ze had in ieder geval gemerkt dat veel van de vrouwen die ze beter heeft leren kennen neurotische trekken hebben. Zelf ziet ze het liever als een soort superkracht. Zo hebben haar eigen manische neigingen haar in staat gesteld het boek te schrijven en een festival te runnen.
Enkele films die Imagine samen met Janisse selecteerde zijn de komende dagen nog te zien. Een daarvan is het veelbelovende American Mary. Een medisch studente met een bijbaantje als undergroundchirurg besluit na een verkrachting haar nieuw verworven snijkennis toe te passen.