De journalistiek is veranderd. Talloze redenen waarom jij als kunstjournalist vooraan kunt lopen.

Ooit hadden mensen een krant. Op de redactie wisten een paar mensen waarom mensen een krant hadden. Maar het was een fact of life. Mensen hadden een krant. Wie geen krant had was geen mens. Tegenwoordig hebben mensen geen krant meer. Ze hebben internet. Wie geen internet heeft, is achterlijk.

De krant werd volgeschreven door journalisten en betaald door adverteerders. Wie in de krant wilde komen moest andere journalisten kennen, heel erg goed kunnen schrijven, met de hoofdredacteur naar bed of goede contacten hebben. Zat je eenmaal in de krant kon er weinig meer gebeuren, zolang de krant groeide.

Internet wordt volgeschreven, gefilmd, gefotografeerd en gepraat door iedereen. Althans: 3 procent van iedereen. Want zoals bij alle media bepaalt 3 procent van de gebruikers 99 procent van de inhoud. Wil je als journalist bij die 3 procent horen, is veel schrijven, fotograferen, filmen en praten niet voldoende. Dan overleef je uiteindelijk niet lang. Wie brood op de plank wil moet zich gaan afvragen wat zijn publiek is, en wat dat publiek eigenlijk wil. Dat hoefde de krant eigenlijk nooit, toen de oplages nog stegen. Voordat internet er was.

Waarom gaan mensen naar internet?

De mensen gaan naar internet omdat ze antwoorden zoeken. Op hele gewone, of hele weirde vragen. En de internetgebruiker wil die antwoorden ook snel hebben, want geen tijd, en teveel keus.

Dus:

Wie geld wil verdienen met zijn kennis en liefhebberij op internet zal antwoorden moeten geven, op vragen die nu misschien nog niet gesteld worden, maar waarvan je kunt verwachten dat ze gesteld gaan worden. Maar je kunt ook antwoord geven op vragen waarvan je weet dat ze al heel lang leven, maar nooit afdoende beantwoord zijn. Vooral in de kunst zijn er daarvan heel veel.

Welke vragen zijn relevant?

Daar gaat het dus om: relevantie. Om een beetje gewicht te krijgen moet de internetjournalist zoeken naar vragen die leven bij een doelgroep die interessant genoeg is: gezaghebbend, talrijk, kapitaalkrachtig, met een interessant netwerk. Allemaal zaken die elke ondernemer zich moet afvragen: wie wil mijn spullen hebben, en hebben ze daar ook geld voor over, op wat voor manier dan ook?

Bij ons is die laatste vraag alleen relevant als het gaat om supporter- en ledenwerving. De verhalen op zich zijn gratis. Maar hoe groter ons bereik, hoe groter en relevanter het aantal mensen dat onze antwoorden op prijs stelt, hoe meer mensen ook het belang in gaan zien van ons bestaan. Met een gemiddelde van 20.000 bezoekers per maand, nu, stellen we al veel voor. Met het dubbele daarvan zijn we een serieuze speler geworden.

Dus moeten we weten welke vragen relevant zijn voor ons om te beantwoorden. Een poging tot selectie, in willekeurige volgorde:

Waar moet ik heen?

Wat gebeurt er?

Maar hoe was het echt?

Waar gaat het eigenlijk echt over?

Wie doet het met wie?

Waarom gebeurt dat?

Waarom gebeurt er niets?

Wat stelt het voor?

Wie is er belangrijk?

Waarom zegt die kunstenaar/politicus/straatventer dat?

Waar moet ik voor uitkijken?

Waar moet ik naar uitkijken?

Wie is …?

Wat is …?

Wat is om te lachen?

Wat is om te huilen?

Wat bedoelt die en die?

Wat vind jij er eigenlijk van?

Je kunt zelf een hiërarchie aanbrengen in deze lijst. Je kunt de lijst ook aanvullen. Sommige vragen zijn ook minder relevant voor ons platform en onze kennis. Simpele vragen als: ‘waar moet ik heen?’ vereisen bijvoorbeeld een koppeling met een agenda en een database, en daar hebben we de middelen niet voor in huis. Bovendien zijn we geen app die mensen elke dag raadplegen, maar een nieuwsbank die een archief met antwoorden bevat, en in de actuele nieuwsstromen van twitter en facebook nieuwe antwoorden geeft op vragen die kennelijk leven. De allerlaatste vraag in het lijstje is bijvoorbeeld zo’ n vraag waarvan ik weet dat die bij veel van mijn volgers leeft. Dat zal in jullie geval ook zo zijn. Dan gaat het erom of mijn volgers interessant genoeg zijn om ook een verdienmodel op te baseren.

Dus de vragen hebben we. Hoe te antwoorden?

De antwoorden geef je zoals het hoort: snel, simpel en helder. Op de vraag ‘waar moet ik heen?’ is het antwoord: ‘daar moet je heen, en wel hierom.’

Zo is er op elke vraag een helder antwoord te geven, ook als er op een vraag meerdere antwoorden mogelijk zijn. Want dat is de crux: meerduidigheid, diepgang en verhalende talenten gaan niet verloren bij deze aanpak. Sterker nog: je verleidt mensen eerder om met je mee te gaan in je meerduidigheid en diepgang, door ze dat ook helder te vertellen. En als je een meeslepend, immersief verhaal schrijft, maakt dat de beleving voor de lezer (lees: klant, lees: financier) alleen maar groter.

Daar gaan we binnenkort weer een paar workshops aan wijden.

Ik ben nu alvast benieuwd naar jullie ideeën. Denk er rustig over, als je de tuin aan het sproeien bent, op een strand ligt, of door de bergen wandelt.