Tour de France met strijkstok

Voor de zesde keer in zijn geschiedenis start de Tour de France in Nederland: op zaterdag 4 juli beginnen de wielrenners onder de Dom in Utrecht aan hun drie weken durende uitputtingsslag . Een dag eerder trapt het Britten Jeugd Strijkorkest zijn eigen Tour de France af, in vestigingsplaats Zwolle. In één week tijd geven de jonge musici zeven concerzten in La douce France, van de Jardin du Luxembourg in Parijs tot de Eglise St Césaire in Arles. Vier vragen aan chef-dirigent Loes Visser.

Wanneer en waarom ontstond het plan voor een Tour de France met Het Britten?

Oorspronkelijk wilden we naar Suffolk in Engeland reizen, waar onze naamgever Benjamin Britten geboren werd, maar dit plan strandde door te weinig voortgang. Daarom zochten we contact met de organisatie Accademia San Felice, die ons drie jaar geleden had uitgenodigd voor een succesvolle tournee door Toscane. Zij stelden een tourprogramma voor via Frankrijk naar Barcelona. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen tot Zuid Frankrijk te reizen omdat we ook twee concerten kregen aangeboden in Valence en Léoncel.

Onze belangrijkste inspiratie voor deze tournee is de uitvoering van Britten’s liederencyclus Les Illuminations, op teksten van Arthur Rimbaud. Het mooie is dat Fransen moeiteloos verstaan wat onze soliste Bernadeta Astari zingt. Een link met de echte Tour de France vormt de componist Tonny Eyk, die vanuit Frankrijk elke dag voor De Telegraaf verslag doet van de Tour. We spelen zijn speciaal voor ons gecomponeerde Thema en Variaties.

Onderweg logeren we onder andere bij een Nederlands echtpaar, dat de Abdij in het idyllische plaatsje Léoncel onder zijn hoede heeft genomen. Zij organiseerden ook een concert in Valence, waar we twee dagen doorbrengen bij de nonnen naast de Cathédrale Saint-Appolinaire. In Auxois logeren we in een landhuis, verder verblijven we in hotels in Parijs en Nîmes. Een deel van de kosten wordt gedekt door de musici zelf, een ander deel hebben we gefinancierd via Voordekunst en de resterende vijfduizend euro hopen we op te halen via rechtstreekse giften.

Wat betekent zo’n tournee voor de jonge musici?

De jaarlijkse concerttournee vormt een hoogtepunt in het seizoen. Vorig jaar was extra speciaal, omdat we toen de eerste prijs wonnen van het Summa Cum Laude Youth Orchestra Festival in Wenen, waaraan vijfentwintig orkesten deelnamen. Zo kwamen we in contact met jonge musici van over de hele wereld. Ook de tournee naar Italië in 2012 was onvergetelijk, vanwege de prachtige concerten op fantastische locaties in plaatsen als Florence, Assisi en Montecatini. Altijd publiek en zon!

Dit jaar geven we elke dag een concert, dus we moeten allemaal topfit zijn, maar tussen de bedrijven door maken we ook tijd voor het strand en snuiven we cultuur op in Avignon, Pont du Gard en Parijs. Ook de ouders zijn super enthousiast. Twee van hen reizen de hele tour mee, eentje de halve tournee en onderweg komen ook nog wat fans onze concerten bezoeken; een cellist komt later vanwege de zestigjarige bruiloft van zijn grootouders. Contact met de organisatie van de echte Tour de France hadden we nog niet, maar daar wordt aan gewerkt.

De Indonesisch-Nederlandse sopraan Bernadeta Astari zingt de cyclus van Britten. Waarom zij?

Bernadeta Astari zingt prachtig en heel expressief, ze vormt een geweldige match met Britten. Het orkest draagt haar op handen vanwege haar innemende, positieve, warme persoonlijkheid. Het is de eerste keer dat ik met haar werk. Ik hoorde haar bij de Nederlandse Reisopera in de rol van Despina, dat was echt super. Daarna heb ik opnames van haar beluisterd met Frans repertoire. Ik heb ook naar veel andere sopranen geluisterd, maar zij leek me het meest geschikt. Dat blijkt een schot in de roos.

In de jaren negentig reisde u met het eveneens door u opgerichte Adamello Ensemble jaarlijks naar Italië, was dat vergelijkbaar met Het Britten?

Het Adamello Ensemble bestond volledig uit conservatoriumstudenten en werd telkens ad hoc samengesteld. De orkestleden reden tijdens de tournees zelf in Mercedesbusjes. Ook die tournees waren onvergetelijk, maar de leden van het Britten Jeugd Strijkorkest zijn over het algemeen jonger, van twaalf tot tweeëntwintig jaar. Er zitten bijvoorbeeld acht veertien-vijftienjarigen in, maar er spelen ook een paar musici mee van de leeftijd van Adamello. Die mix werkt heel positief.

Een ander verschil is dat we met Het Britten het hele jaar door optreden. Daardoor zijn de musici goed op elkaar ingespeeld, ook al komen er ieder jaar nieuwe leden bij. We spelen wel deels hetzelfde repertoire, maar het leuke is dat we de composities nu ook op CD zetten. Ik heb bij Het Britten ook een belangrijke coachende rol. Het belang van zo’n tournee is groot: de onderlinge band groeit, zelfs nog sterker dan bij de concerten in Nederland. Muziek is een geweldig communicatiemiddel.

Bovendien maken we kennis met mensen uit andere landen, spreken we andere talen en bezoeken we culturele hoogtepunten. Dat verruimt de blik en zorgt voor focus en inspiratie, verdieping en historisch besef. Al die ervaringen nemen de musici mee in toekomstige uitvoeringen van muziek uit de landen die we bezoeken. Ondertussen is het van belang te zorgen dat je fit blijft, zeker voor de jonge solisten en aanvoerders. Zo krijgen ze discipline. Alleen met een groot vertrouwen en een positieve instelling kun je dit vak doen. We gaan ervoor en vertrouwen erop dat we het ontbrekende bedrag bij elkaar krijgen!

Giften zijn welkom op NL96 RABO 0138 629 854 tnv Stichting Benjamin Britten Orkesten