Wat is de overeenkomst tussen een reggaetonbandje, twee pizzabezorgers, een slager, een talkshowhost met neanderthaler-DNA, het Vietnamese Rode Leger en een Chinese universiteit? In de verbeelding van Guillermo Calderon: een koe. De Chileense theatermaker en auteur is inmiddels een beroemdheid in het internationale theater en toert sinds afgelopen zondag door Europa.
Althans: of hij er zelf bij is, weten we niet zeker, maar zijn voorstelling Vaca (koe) is na de wereldpremière in het Oost-Duitse Weimar, afgelopen zondag, komend weekend in Groningen te zien, op het Noorderzon-festival.
Wie had gedacht dat de spanning voor zo’n wereldpremière door de straten van Weimar zou stromen: dat gebeurde niet echt. Het stuk vereist geen ingewikkelde decors en dito enscenering. Het is, zullen we maar zeggen, geen ITA-productie. De première vond zondag plaats in Redoute, een theaterstudiocomplex op een industrieterrein tussen tochtige woongebouwen aan de noordrand van de Thüringer stad met die beladen naam en dat zware verleden.
De bus naar het herdenkingsoord Buchenwald, een tweetal kilometers verder bergop, stopt voor de deur.
Pizzabezorgers
De weg is behangen met de gelikte verkiezingsposters van Alternative für Deutschland die de kleine, bescheiden en wat saaie affiches van de andere partijen overschreeuwen. Op 1 september kiest Thüringen vermoedelijk in afschrikwekkende meerderheid voor de openlijk fascistische zusterpartij van de PVV, die haat jegens buitenlanders en homo’s aanwakkert, het herdenken van de holocaust overbodig vindt en de steun aan Oekraïne wil beëindigen.
In een kring van theaterspots zitten de acteurs rondom een object onder een zeildoek, dat een koe zou kunnen zijn, maar een pizzabezorgersscooter blijkt te zijn. Op een achter de spelers opgehangen zeildoek worden regie-aanwijzingen geprojecteerd, en – in deze wereldpremière – de teksten van de acteurs, in het Duits. Er was ook Engels beloofd, maar daar was tijdens de generale repetitie nog geen sprake van, tot verrassing van de festivaldirectie.
Everybody dead
Vaca is een droogkomische, vrij toonloos en sneller dan de ondertitelaars kunnen bijhouden uitgesproken tekstvoorstelling in talkshowsetting, waar de acteurs simpel van rol wisselen door een pruik of een helm op te zetten. De koe waar alles mee begint en eindigt gaat van hand tot hand via een clubje muzikanten naar een pizzabezorgster. Het beest blijkt ziek en gaat dood. Ondertussen is er veel geld voor betaald, dat terug moet met rente. Daarvoor is een economisch model op touw gezet dat vooral ten koste moet gaan van vaccinatieweigeraars. Uiteindelijk schiet de militaire politie iedereen dood.
De vragen die dit allemaal oproept: daarvoor was ik – mede op uitnodiging van het festival – naar Weimar gekomen, maar door een interessante aaneenschakeling van miscommunicaties was de regisseur niet bij zijn generale repetitie aanwezig en hoe dan ook soort van onvindbaar voor zijn gezelschap. Ik kon, na een paar uur wachten, onverrichter zake terug naar Utrecht.
Het zou zomaar een scène uit een stuk van Calderon kunnen zijn.
Persoonlijke Omstandigheden
Inmiddels blijkt de mysterieuze verdwijning van Calderon in het wereldpremièreweekend van zijn voorstelling ‘Vaca’ te maken te hebben met ingewikkelde persoonlijke omstandigheden. De zorg voor zijn hulpbehoevende kind bleek niet te matchen, zodat hij zelf op zondag een nieuwe opvang moest regelen, en tot overmaat van ramp werd hij bestolen van een aanzienlijk bedrag aan cash euro’s, het geld waarmee hij zijn tour in Europa zou financieren. Dit legde allemaal zoveel beslag op zijn tijd en energie dat hij lange tijd (tot dinsdag laat) virtueel onvindbaar was voor collega’s en festivaldirectie. We hopen nog een gesprek met hem te hebben.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
