Sommige mensen schieten standaard vol van banjo’s, anderen willen de muziek met rieken en hooivorken te lijf. Feit blijft dat hipsters ermee weglopen. Wat is dat toch met die ‘folk’ en waarom blijft het terugkomen?
1-Folk is de basis van alles
Folk, de Ierse en Schotse maar ook de Amerikaanse, was van de jaren ’60 tot ergens midden jaren ’80 één van de drijvende krachten achter de populaire muziek. De eerste popfestivals, Woodstock, Monterrey, Kralingen, dreven erop. Melanie dankte er haar bestaansreden aan evenals Simon & Garfunkel. Zelfs de Rolling Stones deden er aan. De Beatles ook. Legendarisch waren groepen als Fairport Convention, The Dubliners en Sandy Denny. Pete Seeger maakte ‘We shall overcome’ hét lijflied van een hele generatie wereldverbeteraars, en met zijn ‘Where have all the flowers gone?’ gaf hij een naam aan de beweging van de late jaren ’60: Flower Power. Bob Dylan deed er dan wel chagrijnig over, maar ook hij ‘bedreef’ folk. Tot hij knetterende rock ging spelen. Al deze muziek vond zijn weg naar een wereldpubliek dankzij de zich in parallelle snelheid ontwikkelende media, radio voorop.
2-Schotland heeft het
Na de ‘machtsovername’ van eerst de punk (vanaf pakweg 1978) en de dance (jaren ’90) in de media leek het of folk niet meer bestond. In ieder geval niet meer vanuit het Nederlandse perspectief bezien. Maar toch. Capercaillie uit Schotland, ontstaan in de vroege jaren ‘80 toen folk ‘uit’ was, speelt al drie decennia in volle voetbalstadions. Eddi Reader had als zangeres van Fairground Attraction een knallende hit met ‘Perfect’, een nummer dat tot in het oneindige in commercials terugkeert. Als solo zangeres zou ze dit nooit meer evenaren. De New Yorkse zangeres Talitha MacKenzie verhuisde in de vroege jaren ’90 naar Schotland om zich te verdiepen in shanties en mouth music, een virtuoze woordloze zangstijl. In 1993 lanceerde zij Solas, met daarop het dampende, dance-party bestendige ‘Seinn-O’. Pas 10 jaar later was deze cd in onze contreien verkrijgbaar.
3-Ierland maakt het
Folk gaat terug naar de midden 18e eeuw. De Ier Turlough O’Carolan (1680-1738) is vergeten als barok componist maar niet als harpist en schrijver van talloze Ierse folksongs die tot op de dag van vandaag gelden als ondergrond voor de Ierse folk. De term ontstaat zo’n 100 jaar later, maar wordt pas algemeen gebruikt na de jaren ’50, wanneer festivals en media in toenemende mate ruimte geven aan de Keltische folk. Folk is dan al meer dan folklore, het 19e eeuwse boerenleven wordt sterk geromantiseerd en vaak fraaier weergegeven dan dat het bittere armoede doet vermoeden. Het spreekt vooral de hippie-generatie van de jaren ’60 en ’70 aan.
4-O, ja. Wereldmuziek.
Waar de populaire muziek inhoudelijk hoe langer hoe minder voorstelt, de dance scene voornamelijk het nieuws haalt in verband met de massaliteit van de party’s en het onverminderd hoge druggebruik, speelden de folkies op de achtergrond door. In het nieuwe millennium werden ze links en rechts ingehaald door de wereldmuziek, een term die ooit werd gelanceerd door het kleine platenmaatschappijtje 4AD. Folk gaat hierin op, wordt onderdeel van de grote wereldwijde mix van culturen, maar blijft desondanks ook als zelfstandig genre bestaan.
5-Folk is exclusief.
Waarom weten we dat in ons land niet dan? Het antwoord is simpel: dezelfde media die folk groot maakten, haakten ook weer af toen MTV zich aandiende en populaire muziek vooral via tv werd verspreid. Vooral de commerciële kanalen waar uiteindelijk de publieke omroep bij aanhaakte, drukten hun stempel op muziek. De groepsdynamica op de middelbare school doet dan de rest: doe je niet mee met de gemiddelde stijl dan lig je er uit. Folk in de media? Nee echt niet. Op school dan? Neehee!! Waar dan wel? In de kleine clubs, via websites en festivals komt er weer schot in.
Français 
Nederlands 
English (UK) 