Genomineerden Toneelschrijfprijs 2024

Welke theatertekst wordt uitgeroepen tot het beste Nederlandstalige werk van 2023? De jury maakt vandaag de vier nominaties van de Toneelschrijfprijs 2024 bekend: BOG.2 van BOG, The Story of Travis van Esther Duysker, L'avenir nous le dira van Romana Vrede en Zanger zonder volk van Giovanni Brand. De Toneelschrijfprijs 2024 bekroont de schrijver van een oorspronkelijk Nederlandstalig toneelstuk dat in 2023 voor het eerst is opgevoerd. De winnaar wordt bekendgemaakt op 4 april tijdens het Shakespeare is dead festival in Amsterdam.

Inventiviteit aan de schrijftafels

De jury van de Toneelschrijfprijs 2024 – bestaande uit recensent Els Van Steenberghe, schrijver en jurist Rachida Lamrabet en schrijver en docent Thomas Verbogt – selecteerde de genomineerde teksten uit 68 inzendingen die in 2023 voor het eerst zijn opgevoerd in het Koninkrijk der Nederlanden of Vlaanderen.

“De soms verbijsterende tijd waarin we leven vraagt urgentie, virtuositeit en inventiviteit aan de schrijftafel. Dat blijkt uit de teksten, die inzicht gaven in het leven onder de hoogovens van de staalfabriek in Velsen-Noord; investeren in waterwoningen; tot slaaf gemaakt zijn in Zeeland of niet als mens gezien te worden in het land waar je heen vluchtte. De staat waarin de wereld verkeert, maakt niet gelukkig. Maar in het vergaderkantoor werd de jury vooral gelukkiger. Dankzij de teksten. En vooral, de manier waarop deze teksten de wereld een stukje begrijpelijker en dus beter maakten,” aldus juryvoorzitter Els Van Steenberghe.

Uit het juryrapport

De jury prijst vier onderscheidende toneelteksten, die op unieke wijze maatschappelijke thema’s en persoonlijke verhalen vertellen, elk met een eigen stem en stijl. De onderstaande citaten uit het juryrapport geven een inkijk in de kracht van de teksten.

BOG.2 van BOG

“BOG.2 is een nieuwe poging om het leven te herstructureren. En, alweer, een poging om het toneelschrijven spectaculair heruit te vinden. Deze tekst is een langgerekte, prikkelend poëtische zang aan het leven. Het is geen klaagzang. Geen winnaarssong. Het is een fantastisch lied dat je overkomt. Dit is rock-‘n-roll zonder gitaren of drums maar met vier pennen die je hart, net als bij een rockconcert, overspoelen met warmte terwijl je álles – baden, baren, barsten, breken, fietsen, vrijen, vallen – meemaakt.” 

The Story of Travis van Esther Duysker

“Dit is een geweldig opgebouwd stuk met de allures van een roman. De tekst verweeft het hiernamaals met het ‘hiernumaals’ tot een indringend, voortdurend rakend, heftig maar nooit fatalistisch verhaal. Dat verhaal gaat over de zwarte Travis die zijn geboortestad Chicago verlaat en een nieuw leven opbouwt in Nederland. Op 78-jarige leeftijd bezoekt hij in Chicago het familiegraf en blikt terug op zijn leven. Op een briljante manier belichaamt de tekst een maatschappelijk probleem. Zulke problemen letterlijk en figuurlijk een podium geven, is deel van de oplossing.”

Tijd zal ons leren van Romana Vrede

“In deze tekst eert Romana Vrede de helden onder de tot slaaf gemaakten die in opstand kwamen tegen de slavenhandel. En ze eert haar moeder. Dit lijkt een vertelling maar is zo dwingend, veelomvattend en met grote zorg en gevoel voor ritme neergeschreven, dat je bij ieder woord het gevoel hebt: dit is zó belangrijk. Niets wordt verwoord met een wijsneuzerig vingertje maar elk woord is vanzelfsprekend cruciaal in deze glasheldere, persoonlijke tekst.”

Zanger zonder volk van Giovanni Brand

“Brand zet drie fascinerende, erg herkenbare personages neer in een uniek eigenzinnige taal. Het is een taal die glashelder toont hoe de taal die je spreekt, je automatisch ‘opdeelt’ – of gevangen houdt – bij een groep. In die kolkende, ruwe taal laat Brand zijn personages worstelen met hun achtergrond en hun verlangen naar een betere plek in de samenleving. Wat domineert, is het van emoties doordrongen verhaal dat niet stopt bij de laatste zin, geschreven in die o zo vibrerende taal.”

Over de Toneelschrijfprijs

De Toneelschrijfprijs heeft als doel de Nederlandstalige toneelschrijfkunst en de opvoering van Nederlandstalig toneelwerk te stimuleren. De winnaar ontvangt een bedrag van 10.000 euro. De overige genomineerden ontvangen elk 1.000 euro.

De Toneelschrijfprijs is een samenwerking tussen Literatuur Vlaanderen, het Nederlands Letterenfonds, de Taalunie en Fonds Podiumkunsten en wordt mede mogelijk gemaakt door Sabam for Culture en deAuteurs. De prijs wordt dit jaar uitgereikt tijdens het Shakespeare is dead festival, dat wordt georganiseerd door Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond en Theater Bellevue.