Anna Korsun wint Gaudeamus Muziekprijs

De Oekraïnse componist Anna Korsun (1986, Donetsk) won gisteravond in TivoliVredenburg de felbegeerde Gaudeamus Muziekprijs. Deze bestaat uit een geldbedrag van € 4550,- dat fungeert als honorarium voor een nieuwe compositie die in een volgende aflevering zijn wereldpremière zal beleven. De internationale jury, bestaande uit de componisten Vanessa Lann (Nederland), Oscar Bianchi (Zwitserland) en Wim Hendericx (België) koos haar unaniem uit de vijf genomineerden. (naast Korsun betrof het Benjamin Scheuer, Anna Poleukhina, Fransisco Trigueros en Hikari Kiyama.)

In het juryrapport lezen we onder andere: ‘De muziek van Anna Korsun heeft ons diep geraakt, ondanks het feit dat het stevig geworteld is in de hedendaagse muziek is haar werk – dat historische referenties heeft die variëren van Gabrieli’s Venetiaanse dubbelkoren tot aan de stukken voor geprepareerde piano van Cage – op een of andere manier vrij van dat alles. Korsuns opvallende onbevangenheid en grote toewijding voor zowel materiaal als vorm zijn de constante factor in haar stilistisch breed scala aan composities’. 

[Tweet “Oef, dergelijke teksten zijn gefundenes Fressen voor modernemuziekhaters.”] Jammer, want de muziek van Korsun is uiterst communicatief en zal ook de niets vermoedende leek in het hart weten te raken. Zelf hoorde ik donderdag 11 september enkele van haar stukken in de Utrechtse Geertekerk, met grote toewijding en preciesie uitgevoerd door het Asko|Schönberg en Silbersee onder leiding van de jonge dirigent MaNOj Kamps. Vooral het op Schumann geïnspireerde Wehmut was ademenbenemend. Korsun ontlokt hierin de zangers een scala aan bijzondere klanken, die variëren van uitdrukkelijk in- en uitademen tot fel aangezette uitroepen en mysterieus gefluister, wondermooi onderstreept door subtiele interpuncties van de instrumenten.

Opmerkelijk was de echo die weerklonk van het geprevel van de sopraan. Deze waarde geheimzinnig rond door de kerk en omvatte het gehele publiek. Aanvankelijk leek deze geestverschijning elektronisch te worden opgewekt, maar gaandeweg klonken er zoveel vernuftige afwijkingen van de hoofdpartij dat er wel van heel geavanceerde elektronica sprake moest zijn. Na enig rondspeuren ontdekten we uiteindelijk een tweede sopraan achterin de kerk, die als een schaduw van haar collega op het podium fungeerde. De smachtende uitwisseling tussen beide dames, de overige zangers en het ensemble deed de titel Wehmut volkomen recht.

Hoewel de jury aangeeft dat de inzendingen van alle vijf genomineerden ‘divers en van hoge kwaliteit’ waren, was het gemiddelde klankbeeld er toch vooral een van het aloude type klankverkenning. Van de overige genomineerden wist alleen Kiyami te verrassen met zijn luide, punky en soms hilarische invallen. Zo transformeerden de musici van het in-keurige ensemble Looptail gisteravond in zijn nieuwe stuk ??????? tot woeste leernichten, die met onbedaarlijk geweld hun instrumenten te lijf gingen en houten planken vertrapten.

Als we af mogen gaan op deze editie van het Gaudeamusconcours, lijkt het alsof jonge componisten (60 inzenders uit 28 landen) weinig notie nemen van de muziekgeschiedenis en keer op keer een wiel menen uit te vinden dat al enige decennia dezelfde rondjes draait. Korsun stak met haar verrassende, ingeleefde en communicatieve muziek met kop en schouders boven haar collega’s uit. Van haar gaan we beslist meer horen.