Het grootste exportproduct van Colombia zorgt er niet alleen voor dat Urker vissers lange dagen kunnen maken, of Amsterdamse Zuidas-advocaten mee kunnen draaien in de wereldwijde 24-uurseconomie. Het witte goud lost ook de neustussenschotten op van het puikje van de wereldcultuur, en kost duizenden levens in het land zelf. Dat moest wel tot een theatervoorstelling leiden, en dat deed het ook. Het resultaat is te zien in het Holland Festival.
Los Incontados, Un Triptico heet het. Ik zag het vrijdag 31 mei en wist niet wat ik meemaakte. Zaten we woensdag, bij de opening van het Holland Festival, nog onze nekken ter verrekken voor het 50 meter brede podium van the Head & The Load, in de Rabozaal van het gebouw dat ik ITA weiger te noemen was het toneel gereduceerd tot een kijkdoosje van krap zes meter. In dat doosje, van ons afgesloten door een glasplaat: de slachtoffers van de cocaïne-economie – kinderen, gewone werkers, een boer en een zanger.
Terrarium
Wat het gezelschap Mapa Teatro uit Bogotá meebracht was dus een levensgroot terrarium vol echte slachtoffers. Die zanger namelijk, was een echte. Hij behoorde ooit tot de hofhouding van drugsbaron Escobar en verloor bij een bomaanslag niet alleen zijn begeleidingsband en zijn familie, maar ook zijn ritmegevoel en zangstem. Zijn dappere pogingen om ondanks dat nog door te zingen zijn pijnlijk. Ze zouden ook ontroerend kunnen zijn, maar daar waren de makers niet op uit. Of ze waren het wel, maar werden gehinderd door technische problemen.
Want met zo’n uurtje kijken naar een terrarium zou je als toeschouwer volledig gefocust moeten zijn. Dan zou het – in het beste geval – een soort beleving kunnen hebben opgeleverd als de film Roma, die deels hetzelfde thema heeft als deze voorstelling. Maar omdat er commentaarteksten in het Spaans gesproken werden, raakte je steeds afgeleid door de boventitels, die tijdens de voorstelling vrijdag ook nog eens regelmatig de weg kwijt leken. Het schiep een extra afstand, en dat was heel erg jammer. Daardoor werd het een heel erg lang uur, waarin we moesten kijken naar onbeholpen amateurs die zichzelf waren in een van ons afgesloten universum.
Te beknopte samenvatting
De makers, broer en zussen van de familie Abderhalden, van gemengd Colombiaans-Zwitserse komaf, zijn opgeleid aan prestigieuze instituten in Frankrijk, onder andere bij de theaterlegendes Peter Brook en Jacques Lecoq. Van daaruit kennen ze William Kentridge ook, en zo komen ze terecht in Amsterdam, waar ze nu dus een extreem gecomprimeerde samenvatting laten zien van drie voorstellingen die ze eerder afzonderlijk maakten.
Voor mij, en best veel anderen in de zaal, was die samenvatting misschien een iets te woeste kennismaking met het werk van het nu in Bogota gevestigde gezelschap. Misschien was het beter geweest de afzonderlijke delen eerst eens uit te proberen? We zullen het wellicht later meemaken. Mapa Teatro is dankzij deze introductie toegelaten tot het internationale festivalcircuit. Dus gaan we er meer van zien.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
