‘Er is geen andere sector in Nederland die zo gecontroleerd en gereguleerd wordt als de culturele sector.’ D66-kamerlid Salima Belhaj verzucht dit tegen het einde van het debat dat de verzamelde lobbyclubs voor de culturele sector op maandag 8 februari organiseerden. ‘Het kost ongelooflijk veel werk, tijd en vooral geld. En de basis is wantrouwen.’ De meest cultuurvriendlijke partij van het derde Kabinet-Rutte wil in de toekomst meer rechtstreeks contact tussen de politiek en het kunstenveld. Niet meer eens in de paar jaar discussiëren over geld met een minister die het inhoudelijke beleid overlaat aan deskundigen en peers.
Het zijn mooie dromen in verkiezingstijd en het is fijn dat die dromen nu eens over kunst gaan. Het laatste jaar is – we constateerden het al eerder – de toon van het gesprek over cultuurbeleid veranderd. Dat is vooral merkbaar bij de VVD, die in Zohair el Yassini een woordvoerder heeft gekozen die zowaar van liefde voor de sector getuigt. Je merkt dat veel mensen daar een beetje aan moeten wennen, en sommige kunstenaars en kunstliefhebbers zullen er mogelijk door aan het zweven raken. Discussieleider Maes sprak zelfs van ‘warm rechts’, toen hij El Yassini’s milde opvattingen over kunst samenvatte.
1700 toeschouwers
Fijn dus dat serieel presentator Ruben Maes het debat strak leidde en geen van de politici al te makkelijk liet wegkomen met loze beloften. Doordat het debat nu eens niet op locatie met toeters en bellen plaatsvond, maar in ieders vertrouwde, en daarom ook vaak gehate online omgeving, was er alle tijd om de argumenten te horen. Al waren een paar van de ruim 1700 (!) toeschouwers drukker met het formuleren van hun eigen standpunten in de chat aan de zijkant van het scherm.
Wie er niet bij was kan het terugzien (link met chatvenster) en het is voor geïnteresseerden zeker de moeite waard. Heel veel nieuws bevatte het niet, anders dan een paar nieuwe gezichten. Het is lovenswaardig, bijvoorbeeld, dat het CDA iemand afvaardigde die niet alles van een papiertje hoefde voor te lezen, zoals de afgelopen jaren gebruikelijk was met de immer aandoenlijke mevrouw Geluk-Poortvliet. Of Wytske Postma ook na de Elfstedentocht nog bij het CDA cultuur doet, is altijd afwachten. Het is ook de vraag of de partij die graag de agrariërs te vriend houdt iets anders gaat betekenen dan wat hij nu in Noord Brabant veroorzaakt heeft.
Investeringen
Het is fijn dat er met waardering over kunst gesproken, maar of de sector daarmee ook uit de gevarenzone is, valt te betwijfelen. CDA en VVD, die mogelijk na de verkiezingen hun eerdere cordon sanitair rondom PVV en FVD zullen moeten opgeven om aan de macht te blijven, zien extra geld niet zitten. VVD spreekt – net als D66 – niet meer van subsidie, maar van investeringen. Beiden duidelijk vanuit een andere achtergrond.
Zohair el Yassini neemt de meest extreem economische houding aan, zo blijkt. De liberalen willen best investeren in cultuur, maar dan moet daar wel meetbaar rendement op volgen in de vorm van volle zalen en kunstenaars die op termijn de eigen broek kunnen ophouden. Dat wijst niet op echte investeringen – die je voortdurend moet blijven doen, omdat anders effect en rendement negatief worden – maar op een paar injecties waarna de sector de eigen boontjes moet kunnen doppen. De VVD wil eigenlijk dat de sector in zichzelf investeert. Kennelijk doen kunstenaars dat nu niet, volgens de evenementenpartij.
Erfgoed
Samen met de extra inzet die de erfgoedcommissie onder leiding van Haarsma Buma op maandag 8 februari bepleitte (jaarlijks 100 miljoen voor erfoed), worden de contouren van het toekomstige cultuurbeleid steeds helderder, en lopen ze steeds meer in de pas met wat we eerder op deze site al beschreven: erfgoed en evenementen.
De lobbyclubs die meer voor elkaar willen krijgen in Den Haag doen er goed aan zich daarvan te doordringen. Als cultuur voor politici behapbaar is in de vorm van erfgoed en evenementen, maak dan duidelijk welke blijvende investeringen nodig zijn om beide voor de toekomst veilig te stellen. Vertel ze ook hoe belangrijk betaalbare atelierruimte voor kunstenaars daarbij is, en hoe essentieel dat buurttheater in Rotterdam Zuid. (Vertel ze ook dat rendement in zorg, onderwijs en culktuur een zinloos begrip is.)
Waar het verder op die drie dagen in maart om gaat? Om stemmen, denk ik. Massaal stemmen.