Vanaf deze week spelen de try-outs van Gif over een ex-paar dat een kind verloor. Na de première op 19 februari in Leiden volgen er maar liefst 70 voorstellingen door het hele land. Acteur Stefan de Walle is er klaar voor.
Het prachtige toneelstuk Gif van Lot Vekemans is sinds de première in 2009 bij NTGent onder Johan Simons in 21 landen in 15 talen te zien geweest, en daarmee de meest gespeelde Nederlandse toneeltekst in het buitenland. Vrije producent Korthals Stuurman neemt opnieuw Gif in productie: De trailer staat online.
Gif wordt gespeeld door Carine Crutzen en Stefan de Walle, onder regie van de grote Johan Doesburg. Stefan de Walle, momenteel ook te zien in de film Mijn beste vriendin Anne Frank, vertelt over zijn rol in Gif, en leven na het vertrek bij Het Nationale Theater in augustus 2021.
Wat gaan we zien met Gif?
‘Een heftig thema: twee mensen ontmoeten elkaar weer na tien jaar op de begraafplaats bij het graf van hun zoontje waarna er ongelooflijk veel gezamenlijke geschiedenis naar boven komt; waarin ze elkaar herkennen in, en reageren op kleine woorden en gebaren die ze van elkaar nog kennen. Ze blijken samen nog heel veel te moeten uitzoeken, want de relatie is op de klippen gelopen door het rouwproces na het overlijden van hun zoontje.’
Wat verklaart het enorme succes van deze toneeltekst, ook internationaal?
‘Het is een ontzettend goed geschreven stuk, want de situatie lijkt alledaags maar er zit zo veel diepte en knap verwoorde geschiedenis in. Het onderwerp raakt ons allemaal, want het gaat ook over verlies in het algemeen, van elkaar, van een deel van je leven, van een ogenschijnlijk veilige en comfortabele wereld, van geluk, van zoveel essentieels.
Het mooie van dit stuk is de tegenstelling in de omgang met teleurstelling en verdriet. De moeder blijft daarin hangen, ze eert haar zoontje door het verdriet te laten voortbestaan. De vader heeft het gevoel dat het leven moet doorgaan, ondanks dat hij elke dag nog met verdriet kampt. Hij kiest in eerste instantie al om ervan weg te gaan, vertrekt van z’n vrouw die er juist letterlijk en figuurlijk in blijft. Opeens is er dan het gesprek over het verleden en hoe ze er verder mee om zullen gaan. Je bent getuige van het uitvinden en uitvechten hoe het was en hoe het verder moet, dat maakt het stuk ontzettend mooi.’
Tot welke inzichten bent u gekomen qua spelen van de rol, de techniek?
‘Het aanlokkelijke is ook het hier en nu, en dat is spannend. We bouwen samen die ontmoeting op, zoeken en ontdekken de nuances van de dialoog. Het is heel fijn om intensief met Carine Crutzen te mogen werken. We hebben het heel goed met elkaar, echt samen de voorstelling aan het meemaken.
Niet alles ligt in beton gegoten, er is ruimte om te ademen en eigen accenten in te brengen. Het is voor mij nodig dat ik ruimte heb voor eigen interpretatie. De grootste uitdaging en het grootste gevecht is om het elke voorstelling weer zo vers mogelijk te houden, dat je het elke avond weer opnieuw meemaakt en aangaat. Als je iedere avond jezelf gaat herhalen, ben je een slecht acteur. Het gaat om het opbouwen van de spanning met elkaar op dat moment, dat je iets opbrandt, een live vuurtje op zo’n avond.’
Komen u en Carine Crutzen ook persoonlijk met gevoelens dichter tot elkaar in en door dit stuk?
‘Je blijft acteur en we spelen de man en de vrouw, het is geen therapeutische sessie of dat je met elkaar in een emotionele achtbaan raakt. Meer dat je als kinderen samen een verhaal maakt om daar even helemaal in te verdwijnen op een speelse manier. Je moet het laten ontstaan elke avond, elkaar heel goed kunnen vertrouwen en aanvoelen. We hebben al een vertrouwensband opgebouwd in het verleden.’
Heeft u ook buitenlandse opvoeringen van Gif kunnen zien?
‘Nee, wel de oerversie in het Nederlands, de eerste opvoering. Die is heel goed ontvangen, een bijzondere voorstelling. Het verbaast me niets dat het zo’n internationaal succes is, maar ik weet dat alleen van de informatie. Het is ontzettend goed en ook universeel en herkenbaar opgeschreven door Lot Vekemans.’ (De trailer in het Frans, de Britse trailer, een Zuidafrikaans fragment een bespreking in New York en vele recensies staan online)
Gif speelt u voor een vrije producent, na een jarenlang verband met Het Nationale Theater. Wat is het verschil?
‘Behalve Carine ken ik ook regisseur Johan Doesburg al heel lang, van het HNT. Bij een gesubsidieerd gezelschap heb je doorgaans twee maanden voor de repetities, nu één maand. Maar doordat ik Does al zo lang ken, ging het heel vlot. Ook dankzij een heel goed team eromheen is de voorbereiding ontzettend fijn geweest.’
Staat het publiek weer te trappelen om naar voorstellingen te mogen?
‘Publicitair is er veel nodig om opnieuw te beginnen na een periode van stilstand onder de pandemie; en ook onduidelijkheid wanneer er wel en niet gespeeld kon worden en onder welke voorwaarden. We moeten mensen de weg naar het theater weer laten vinden. We hopen dat mensen nu extra waarderen wat ze al die tijd moesten missen, net als wij acteurs.’
Waarom verliet u het HNT in augustus 2021?
‘Ik was toe aan een andere uitdaging, maar de pandemie heeft het versneld. Stukken schoven op waarin ik geen rol had, dus ik zou enige tijd weinig actief zijn bij HNT. Ik was al een hele tijd in dienst van het gezelschap, ontzettend leuk en fijn. Er kwamen aanbiedingen van buiten en nu ik freelancer ben kan ik de keuzes zelf maken.’
Wat is het volgende stuk, en/of tv-serie en/of film?
‘Momenteel is op Netflix de film Mijn beste vriendin Anne Frank te zien, daarin speel ik de vader van Anne, Otto Frank. In het voorjaar speel ik een hoofdrol in een nieuwe serie op NPO1. En in de zomer speel ik in de herneming van een groots muziektheaterspektakel in Twente, veel zin in. Ik vind de vrijheid om dit soort dingen aan te pakken heerlijk. Het is echt genieten in deze nieuwe periode voor mij, te meer nu ook die pandemie op z’n einde lijkt te lopen…’
Nederlands 
English (UK) 
Français 
