Collectief Creatief Cultuurdebat toont wanhoop kunstsector 

“Maar kunt u in de komende week niet alsnog met een wet komen die kunsteducatie vastlegt in het basisonderwijs?” Een markant moment in het ‘Collectieve Creatieve Cultuurdebat’ dat op woensdag 15 november in een volle Herz van TivoliVredenburg werd gehouden. De Creatieve Coalitie en Kunsten ’92 deden nog een laatste poging om kunst en cultuur op de agenda van de verkiezingen te krijgen. Het resultaat was een onwerkelijk afscheid en een volslagen overbodig babbel-uurtje.

Die vraag over kunsteducatie was voor Gunay Uslu, demissionair Staatssecretaris van Cultuur. De bijeenkomst in Utrecht was haar afscheid van de sector. Tenzij er iets heel vreemds gebeurt bij de verkiezingen op 22 november, natuurlijk. 

Daar gloort Staphorst aan den einder

Vooralsnog wijst alle media-aandacht voor het opmerkelijke charmeoffensief van PVV-leider Geert Wilders op een Staphorster Variant, een rechts-conservatief kabinet NSC-VVD-PVV-BBB, waarin de christen-extremisten van SGP de koers mede bepalen. 

In de laatste week van deze Tweede Kamer zal Gunay Uslu geen wetsontwerpen meer indienen. Zoiets zal geen kans maken in een Kamer die – zoals de vlag er nu bijhangt – kunst en cultuur niet eens op de agenda heeft staan. De D66-coryfee die de afgelopen tijd haar best deed om de kunstsector weer wat zelfvertrouwen te geven, heeft nog maar één missie, vertelde ze het 500-koppig publiek van makers, ambtenaren en bestuurders: “Ik wil de komende week met kamerleden in gesprek over het belang van kunst en cultuur. Ik ben bang voor het populisme. Artistieke kwaliteit moet leidend blijven. Boven regionale cultuur en erfgoed.”

VVD aangereden door scooter

Daar zal ze het nog moeilijk krijgen. In het debat dat het hoogtepunt van deze dag moest worden waren immers geen vertegenwoordigers aanwezig van de partijen die naar alle waarschijnlijkheid een regering gaan vormen. NSC, BBB en PVV hadden geen interesse, de VVD, die graag de rol van enfant terrible zou hebben gespeeld, zag zijn vertegenwoordiger op weg naar Utrecht aangereden worden door een scooter. Dus bleef een ongeïnspireerde sportwoordvoerder van PvdA-GroenLinks over, geflankeerd door een leuke nieuwkomer van PvdD, een wethouder van CDA en de immer innemende Jan Paternotte van D66, plus het laatste optreden van scheidend SP-kunstwoordvoerder Peter Kwint.

Het debat werd ingeleid met door DALL-E gegenereerde interpretaties van de partijprogramma’s, wat een parade van Socialistisch-Realistische Kunstwerkjes opleverde, waar de verkiezingsaffiche van NSC keurig in zou passen. Dat krijg je ervan. Op een enkel hoekje was ergens bij D66 een violist in beeld. 

En dan moet het Ravijnjaar nog komen

De kunstsector is irrelevant voor de komende Tweede Kamer. Dus wordt het voor de 250 belangengroepen in de sector spannend hoe de ramp van 2026 nog af te wenden valt. Dat jaar wordt inmiddels ‘Ravijnjaar’ genoemd, omdat dan de gemeentekassen massaal leeg zullen blijken, waardoor kunstenaars en kunstgebouwen gaan worden geofferd ten gunste van instortende viaducten, ondergelopen fietstunnels, failliete jeugdzorgers en stervende bejaarden. En die ene  lantaarnpaal, waar de kunstsector al sinds 1982 mee moet concurreren in de overlevingsstrijd op lokaal niveau.

Er werd, op de afsluitende borrel, opvallend veel meer gedronken dan gebruikelijk. Ik sprak beleidsmakers die tegen een diepe depressie hingen, en een enkele componist die met tranen in de ogen volhield optimist te blijven.