Nederlandse acteurs herbeleven emotionele jeugdherinnering tijdens de Method Acting Masterclass van Shelley Mitchell #tf2010

“Wij zijn kunstenaars. Acteren is een roeping. Niet iedereen begrijpt dat. Soms is het een eenzaam bestaan.” Begripvol, bijna moederlijk, spreekt Shelley Mitchell een groep Nederlandse acteurs toe in De Balie. De Amerikaanse actrice en oprichtster van The Actors Centre of San Francisco laat hen tijdens een driedaagse masterclass kennis maken met ‘method acting’. Niet doen alsof, maar één worden met je personage. Een manier van acteren die veel bekende acteurs een Oscar heeft opgeleverd. Denk aan Robert De Niro, Juilette Binoche, Al Pacino en Kate Winslet.

Voor Mitchell haar nieuwe leerlingen aan het werk zet, praat ze met hen over het acteursvak in een tijd waar reality-tv, talentenjachten en Facebook hoogtij vieren. “Als McDonald’s schieten nieuwe toneelscholen uit de grond. Zij zien geld in onzekere tieners die beroemd willen worden. Dat vind ik heel erg.” Ze drukt de acteurs op het hart dat hier een taak voor hen is weggelegd: “Jullie hebben de creativiteit, het talent. Jullie kunnen het écht houden.” Hoe? “Door dichtbij jezelf te blijven en een balans te vinden tussen je linker en je rechter hersenhelft. In die rechter hersenhelft huizen je creativiteit, je emoties, je intuïtie en het contact met je lichaam.” Dat zijn dan ook de dingen die Mitchell naar boven wil halen in haar masterclass. Hiervoor moeten de acteurs het verstand – voor zover mogelijk – uitschakelen.

Tijdens de eerste oefening laat de Amerikaanse een actrice plaatsnemen in een stoel. Ze laat haar in alle rust contact maken met haar binnenste, de blokkades in haar lichaam verkennen, net als de emoties die loskomen. Later fluistert ze haar een opdracht in. Ze vraagt haar een jeugdherinnering te herbeleven. Een kwetsbare, verdrietige, boze, maar tegelijkertijd grappige monoloog volgt. Een verhaal dat bij iedereen binnenkomt, want de emoties zijn verre van gespeeld. “Sense memory noem ik dat”, legt Mitchell later uit. “Niet alleen gebeurtenissen en gevoelens herinneren, maar herbeleven. Zonder gêne, zonder jezelf te bekritiseren. In het moment zijn. Als je dat kunt, is je masker af. Je bent jezelf. Je bent echt. Daarmee heb je meteen de basis van ‘method acting’ te pakken: gebruik maken van je eigen emoties en ervaringen om je spel zo realistisch mogelijk te maken. Vooral bij filmacteren is dat handig, dan heb je vaak weinig tijd om je voor te bereiden.”

Ook in haar eigen toneelstuk Talking with Angels probeert Mitchell ‘zonder masker’ te spelen. Meer dan tweehonderd keer stond ze met deze voorstelling op de planken, toch blijft het een uitdaging. “Net als ieder ander neem ik mezelf, zoals ik die dag ben, mee. Maar ik weet de gevoelens die ik nodig heb wel op te roepen voor ik opga”, vertelt ze. “Daar is geen eenduidige methode voor, ook al doet de naam ‘method acting’ anders vermoeden. Iedereen doet dat op zijn eigen manier. Zo ruikt acteur en ex-alcoholist Russell Brand voor zijn nieuwe rol als dronkelap voor elke scène aan een glas whisky. Als dat hem helpt, waarom niet?”

Morgen en maandag zal Mitchell haar Nederlandse pupillen verder begeleiden in de zoektocht naar hun manier om een personage te ‘worden’.  Ze hoopt vaker masterclasses in Nederland te mogen geven. “Ik ben verliefd op talent en sinds deze week ook op Amsterdam. Goede redenen om nog eens terug te komen.”

Openbare presentatieMasterclass: maandag 6 september, 16.00 uur, De Balie