Ola Mafaalani. Dat is een hele heftige. Daar kun je dus nooit omheen. Het mens zit zo vol passie en emotie dat al haar toneelwerk, want ze is regisseuse, je onmogelijk koud kan laten. Tenminste, zo was dat tot voor kort, waarbij ik persoonlijk haar laatste stuk bij Toneelgroep Amsterdam ‘Hemel boven Berlijn’ het mooiste vond, want ook het meest poëtische.
De laatste jaren, sinds ze leider is van het Noord Nederlands Toneel in Groningen, is de moralistische kant van Ola’s gedachtengoed wat nadrukkelijker naar boven gekomen. Dat was zo met Medea, haar Groningse debuut, dat is zo met ’11 Minuten’, de voorstelling waar ze nu mee in de selectie van Het Nederlands Theaterfestival is doorgedrongen. En moraal is natuurlijk helemaal niet slecht, zeker niet nadat de koningin van het amorele postmoderne theater, Joan Nederlof, daar in haar ‘Staat van het Theater’, nog geen uur eerder, om had geroepen. Maar je kunt ook zoveel moraal hebben, dat alles wat daar tegenin gaat je alleen nog maar boos maakt. En boos, dat is de voorstelling ’11 minuten’ dus vooral. Boos op de seksindustrie, boos op de mannen, boos op de slavenhandel en boos op de hoerenmadammen.
En waar is het nu allemaal om begonnen? Om Paul Coelho, de schrijver die een romantisch boekje schreef waarin een prostituee iets krijgt met een man die niet eens met haar wil neuken. Het is een nogal clichématig gegeven, en inderdaad voldoet het heel erg aan de droom die veel mannen over hoerenbezoek koesteren: dat zij ánders zijn, dat de hoer daarom wel van hun houdt, en dat ze dus geen klant zijn in een commerciële transactie.
Makkelijk onderuit te schoppen, dat beeld, maar Mafaalani gaat nog een stuk verder. Ze heeft zich, met haar spelers, zo diepgaand in de krochten van de internationale seksindustrie verdiept, dat ze er met zijn allen alleen nog maar heel boos om konden worden.
Terecht ook, maar daarmee heb je dus nog geen theater. Ook niet als je daarin beelden laat zien die bij de seksindustrie horen: naaktheid, sexy lingery, schaamhaar, burlesque. Het enige resultaat is dat je van zoveel bittere ernst niet alleen de lust tot lachen vergaat, maar ook de lust an sich. Als dat de bedoeling was: missie geslaagd. Maar dat vind ik dan wel heel jammer. En mijn vrouw ook.
Misschien wel de meest overschatte en overgewaardeerde voorstelling van het afgelopen jaar. Clichématig gegeven, ééndimensionaal uitgewerkt met behulp van veel te veel van Coelho’s hemeltergend kitscherige teksten.
Comments are closed.