Acteurs met soort van harembroeken en bamboestokken op een nondescript speelvlak. Sommigen onder u denken hierbij wellicht nostalgisch of vol huiver terug aan de tijd dat er in Nederland nog ‘Akademies voor Ekspressie’ waren. Toppunten van sociokunst. Ergens diep in de jaren zeventig van de vorige eeuw, dus. Het uit Hongarije afkomstige Maladype Theater past naadloos in dat beeld, dat we ook nog wel eens zien bij een loslopend theatersport-tournooi in ons lokale buurthuis. Moeten wij daarom het gezelschap dat in het Holland Festival in deze vormgeving een bewerking bracht van Georg Büchners Leonce en Lena afserveren?
Laten we dat nou eens niet doen.
Immers, het gezelschap komt uit Hongarije. Het is pas in 1989 bevrijd en dus is het logisch dat ze nu zo’n beetje zijn waar wij in de jaren zeventig waren, qua theater. Komt nog bij dat het in Hongarije sinds het einde van het communisme helemaal niet zo pluis is. Er is een extreemrechtse regering die niet houdt van persvrijheid en vrije kunst, en die dat met wetten en subsidiestops bekrachtigt. Maladype is een vrij gezelschap dat zich buiten het systeem in leven probeert te houden en verdient alleen daarom al ons respect.
En kijken we eens wat nader naar die voorstelling die ze hier brengen, dan is er meer aan de hand dan we op het eerste gezicht zouden denken. Leonce en Lena is één van de drie stukken die Georg Büchner ons naliet. Een wild jeugdstuk is het, opvallend modern voor zijn tijd en hier te lande een paar keer bijzonder krachtig opgevoerd, onder meer door het Ro Theater van Alize Zandwijk.
Deze Hongaarse bamboestokkenspeelpakjesversie mag daar mijlenver van verwijderd zijn, er zit een grond-idee achter dat op zijn minst even modern is. De acteurs hebben namelijk iedere scène van het stuk in vier variaties ingestudeerd. De altijd aanwezige regisseur kiest per scène, per speelavond, per moment, welke scène hoe vaak gespeeld wordt op welke manier. En het publiek heeft inspraak. Tot op zekere hoogte. Daarin kun je een uitspraak zien over de totale richtingsloosheid van het rijke leven van vandaag. Bijvoorbeeld.
Ook mag dit aan theatersport doen denken, maar omdat het Leonce en Lena is, doet Maladype er dus ook een uitspraak mee over de wereld van jongeren van vandaag. Ook sport staat voor leegheid, en ze bewegen nogal wat af, de spelers. De referenties aan computerspelletjes en hun spinoffs (Prince of Persia and Mission Impossible komen langs) zijn bovendien ontwapenend. Een Japanse poppenspelscène aan het eind is zelfs ontroerend.
Blijft staan dat je naar een totaal andere wereld, een andere tijd, een ander leven kijkt dan we hier gewend zijn. Maar ook dat kan best wel eens nuttig zijn.
Gezien in het Holland Festival op 7 juni. Daar nog op 8 juni 2011.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
Comments are closed.