Er was, sinds 2009, een kersverse Basisinfrastructuur voor de kunstsector opgezet, die eigenlijk nu had zullen worden geëvalueerd. Dan was gebleken dat de revolutionaire en zeer omstreden ingreep die door Ronald Plasterk, minister van Cultuur onder het vorige kabinet was ingesteld, zeer succesvol was geweest: de bezoekcijfers aan kunst zijn gegroeid, instellingen opereren veel ondernemender, bereik en educatiedoelstellingen zijn helder en iedereen zou hebben geweten waar die aan toe was.
Zoals bekend heeft Halbe Zijlstra, als verandermanager aangesteld door het kabinet Rutte om een einde te maken aan linkse hobbies als kunstvernieuwing en -onderzoek en meer in het algemeen: subsidies voor kunst, de evaluatie van die net ingevoerde Basis Infrastructuur niet afgewacht. Het kabinet besloot 200 miljoen te korten, de BTW-voordelen voor kunst te schrappen, met behoud voor die van sport en amusement, de gunstige en voor de goudkist zeer lucratieve WWIK-regeling af te schaffen en de al even succesvolle cultuurkaart voor jongeren naar de prullenbak te bonjouren.
Saldo: volgens eigen schatting van het ministerie verdwijnen 3000 van de 17.000 FTE’s, wat neerkomt op minstens 5000 banen, omdat de meeste intellingen op kunstgebied werken met parttimers, vanwege de kosten. Hoe Zijlstra dat voor elkaar krijgt, legt hij uit bij Pauw en Witteman: in Rotterdam en Den Haag blijven bijvoorbeeld twee klassieke orkesten over, die het samen voor de helft van de prijs van een enkel orkest gaan doen. Dat zijn dus ontslagen orkestmusici, gekorte freelance-honoraria en een enkel zaalhuurtje. Het voordeel wordt behaald op personeel, dat nergens anders aan de slag kan, omdat de kunsteducatieinstellingen ook al geschrapt zijn wegens gedwongen bezuinigingen bij lokale en regionale overheden.
We hebben het debat van Zijlstra met Ann Demeester online gezet, zoals dat werd gehouden tijdens de uitzending van pauw en Witteman op 15 februari 2012.
En dan is er nog iets. We zijn momenteel onderzoek aan het doen naar de toestanden in Oost Nederland, waar Halbe Zijlstra ook al zo enthousiast over is. Het Nederlands Symfonie Orkest, dat helemaal niet wil samenwerken met niemand niet, behalve het Combattimento uit Amsterdam, heeft een klap uitgedeeld aan de Nationale Reisopera, reizende operagezelschap dat de trots is van Oost-Nederland. Onderstaande passage uit de adviesaanvraag van Zijlstra aan de Raad voor Cultuur, lijkt er de weg voor vrij te maken, want als het gaat om de verhoudingen tussen opera en orkest, staat de Reisopera volkomen droog, en heeft NSO alle troeven in handen. Zij het met een plan dat te idioot voor woorden is.
En dan, tot slot, de tragische situatie voor de presentatie-instellingen Beeldende Kunst, waar Ann Demeester er zelf een van runt (De Appel in Amsterdam) vier mogen er door, maar 14 vroegen aan. Ook hier gaat het in veel gevallen om vernieuwende instellingen, die het loodje zullen gaan leggen ten gunste van erfgoed, het troetelkindje van gedoogpartner PVV.
Over de rampspoed in de podiumkunsten volgt later meer. Veel meer.
De adviesaanvraag leest u hier:
Click to access bijlage-1-brief-met-adviesaanvraag-culturele-basisinfrastructuur-2013-2016.pdf
De reacties op de uitzending staan hieronder: