Zimmermann & De Perrot give circus genre creative tap at @hollandfestival

Holland Festival

Circus, tricks, clownery, spectacle: it has been a party for centuries. But roughly the same party every time.

Zimmermann & De Perrot, originally clown and DJ respectively, found each other in the brilliant insight that circus could be turned into beautifully absurd modern theatre. Internationaal boekten ze veel succes. Met ‘Hans was Heiri’ zijn ze nu in Nederland, waar ze in een hoek zitten die hier ook erg succesvol en creatief is. Denk bijvoorbeeld aan Jakop Ahlbom en zijn multidisciplinaire illusionistische voorstellingen.

Clownerie, acrobatische toeren, stunts tot op duizelingwekkende hoogte: ‘Hans was Heiri’ zit er vol mee, net als het traditionele circus. Maar Zimmermann & De Perrot hebben er een creatieve tik tegen gegeven en er dans en mime aan toegevoegd.

De gestalten die met stokken, lappen en panelen opkomen, hun ledematen in- en uitschuiven of de lucht in fladderen, zijn absurder dan circusartiesten. Bij de ruimtelijke klanken van dj De Perrot bewegen ze als raadselachtige spoken. Net als in het circus denk je: ‘Hoe doen ze dat?’

Dan komt de eyecatcher: het decor, een enorme draaibare kubus, verdeeld in vier kamers met tafeltjes en stoelen. Tijdens het draaien, snel, langzaam, linksom, rechtsom, spelen de zes performers een adembenemend spel van toegeven aan de zwaartekracht of juist niet, met als mooiste momenten als ze wankelen, meeveren en aan muur of vloer blijven hangen. Door deurtjes bezoeken ze hun buren. Ze verdwijnen in een nis om er, altijd toch weer onverwachts, uit te vallen of te stormen. Alles is van een weergaloze precisie en timing.

Op de vloer vóór de kubus zetten de scènes zich voort. Passen en meten met half of heel meubilair, conflicten met onhandig uitstekende latten, een slangenvrouw, een man die er maar niet in slaagt op een tafeltje te gaan zitten, dansjes, tilwerk, botsingen: alles volgt elkaar op in een meeslepende stroom.

Het is erg knap zoals de groep speelt met verwachtingspatronen. Stunts, grappen en trucs die je ziet aankomen, zijn, voor het je het weet, alweer een onverwacht zijpad ingeslagen. Als iets wel heel erg moeilijk en knap is, denk je: ‘Ze zullen toch niet óók nog…’. En ja hoor, ze doen het toch echt óók nog! Een vrouw hangt aan één arm aan een hoek van de ronddraaiende kubus, alsof het haar niet het minste ongemak bezorgt. IJzingwekkend! Hoe houdt ze het vol! En dan komt er óók nog een man die haar hand pakt en zich zo de hoogte in laat tillen. En de vrouw? Die laat hem aan haar arm bungelen en kijkt erbij alsof ze met een lege boodschappentas in de bus staat.

Er zijn wel passages waarin de spanning wat inzakt. Het is moeilijk het hoge tempo en het bliksmeachtige raffinement onondergebroken vol te houden. Meer rustpunten in de clowneske drukte zou dit verhelpen.

In de brochure staat wat Zimmermann & De Perrot willen overbrengen: het ‘gaat om de mens die altijd anders wil zijn, maar in essentie niet zo veel van anderen verschilt.’ Niet nodig! Niemand haalt deze boodschap eruit. De personages zijn gewoon heel afwisselend, sympathiek en kleurrijk, individuen die ondanks hun vreemdheid dichtbij het publiek blijven. Laat het maar een voorstelling zonder boodschap of verhaal zijn. Dat is de kracht: dat de toeschouwer zo heerlijk en moeiteloos meegetrokken wordt in een wereld waarin logica overbodig is.